1 бош илмий-методик марказ 2

75 
БОШ ИЛМИЙ-МЕТОДИК МАРКАЗ 
камчиликларини ҳам маълум қилишингиз керак. Мавзунинг долзарблиги-
ҳозирги вақтда ва шу вазиятда унинг муҳимлик даражаси бу муаммони (муаммо, 
савол) ҳал қилиш. Бу унинг натижаларининг етарлича муҳим илмий ва амалий 
муаммоларни ҳал қилиш учун қўлланилиши қобилиятидир. Янгилик бу ишнинг 
натижасини бошқа муаллифларнинг натижаларидан ажратиб туради. 
Тадқиқотнинг мақсад ва вазифалари. Мавзуни танлашда муаллифнинг ўз иши 
учун қўйган мақсад ва вазифаларини аниқ тушунишингиз муҳимдир. Ишда 
маълум бир ғоя, асосий ғоя бўлиши керак, бу аслида тадқиқотнинг ўзига 
бағишланган. Тадқиқот мақсадини шакллантириш дастур ишлаб чиқишнинг 
навбатдаги элементи ҳисобланади. Муваффақиятли ва minimal вақт билан 
мақсад шакллантириш билан енгиш учун мақсадида, сиз саволга жавоб бериш 
керак: "агар ташкил тадқиқот натижасида яратиш учун нима истайсиз?"Бу 
натижа қуйидагича бўлиши мумкин: янги методология, тасниф, янги дастур ёки 
ўқув дастури, алгоритм, структура, маълум технологиянинг янги версияси, 
методологик ривожланиш ва бошқалар. Шубҳасиз, ҳар қандай ишнинг мақсади, 
одатда, феъллардан бошланади: билиб олиш..., ошкор қилиш.., шакл.., оқлаш..., 
текшириш..., аниқлаш..., яратиш..., қуриш… Вазифалар одатда аниқ ёки аниқ 
мақсадлардир. Фан каби мақсад ўзаро боғлиқ вазифалар мажмуида юзага чиқади. 
Вазифаларни шакллантириш феъллардан бошланиши мумкин: define..., оқлаш..., 
амалга ошириш..., Устой..., аниқлаш... , ва ҳоказо. Асосий қисмга тадқиқотнинг 
ўзи, унинг натижалари ва амалий тавсиялар киради. Хулоса иш давомида 
олинган натижаларнинг қисқача баёнини ўз ичига олади. Хулоса қилиб айтганда, 
тадқиқот муаллифи ўз ишидан келиб чиққан мавзу, хулосалар, умумлашмалар ва 
тавсияларни тушуниш натижаларини умумлаштиради, уларнинг амалий 
аҳамиятини таъкидлайди, шунингдек, ушбу билим соҳасида кейинги 
тадқиқотларнинг асосий йўналишларини белгилайди. Хулосалар (хулосалар 
ўрнига) тезисларни умумлаштириш характерига эга бўлиши керак. Мурожаатлар 
рўйхати-асосий маълумотлар (нашр қилинган жой ва йил, ношир ва ҳ.к.) бўлган 
китоблар, журналлар ва мақолалар рўйхати.). Мақолада адабий манбаларга 
мурожаат қилишнинг учта усули мавжуд: 1) матннинг ўзи ичидаги қавслар ичида 
ифодаланг (газета ёки журнал материали бўлиши мумкин); 2) саҳифанинг пастки 
қисмига тўлиқ чиқиш маълумотларини чиқариб ташланг; 3) манба рақамини ва 
саҳифани квадрат қавс ичидаги алфавит рўйхатидан белгиланг. Умуман, 
тадқиқот материалларини адабий лойиҳалаш жуда масъулиятли масала 
ҳисобланиши лозим. Мурожаатлар рўйхатига киритилган ҳужжатларнинг 
библиографик тавсифи ГОСТ 7.1-84 " ҳужжатнинг библиографик тавсифи 
талабларига мувофиқ тузилади. “