1-bob. Umumiy qoidalar

3-bob. Xizmatni o‘tash tartibi va shartlari
38.
YPX xodimi kerakli kasb tayyorgarligiga yuqori odob–axloq fazilatlariga ega intizomli va sergak 
xatti-xarakatlarida dadil sobitlik va qat’iyatlilik bilan xizmatga bog‘liq qiyinchiliklarga chidamli bo‘lishi 
lozim xamda fuqarolar bilan muloqot jarayonida xushmuomala ularga nisbatan xatti-xarakatlari tushunurli 
va qonun talablari asosida bo‘lishi shart. 
39.
YPX xodimi O‘zbekiston Respublikasining Ichki ishlar organlari to‘g‘risidagi Qonuni va boshqa 
qonun xujjatlarida belgilangan xuquq xamda majburiyatlarga ega. 
40.
YPX xodimi post yoki patrullik yo‘nalishida xizmat olib borish vaqtida avtomobil’ yo‘llarining 
jixozlanganligi va xolati tartibga solish texnika vositalari svetafor va yo‘l belgilarining sozligi va 
o‘rnatilganligi yo‘lning qatnov qismida olib borilayotgan ishlarning nazoratini amalga oshiradi va 
aniqlangan kamchiliklar xaqida bo‘linma navbatchisiga ma’lum qiladi xamda zaruratga qarab aniqlangan 
kamchiliklar bartaraf etilgunga qadar yo‘l xarakati xavfsizligini ta’minlash choralarini ko‘radi. 
41.
YPX xodimi yo‘l xarakati xavfsizligini ta’minlash va yo‘l-transport xodisalari profilaktikasini 
amalga oshirishda Yo‘l posboni jamoatchi yordamchisini jalb qilishi mumkin. 
42.
YPX xodimi quyidagi xollarda YPX bo‘linmasi komandiri uning o‘rinbosari yoki bo‘linma 
navbatchisining ruxsati (ko‘rsatma) bilan post yoki patrullik yo‘nalishini tashlab ketishi mumkin; 
Qo‘shni post yoki patrullik yo‘nalishlarida yo‘l xarakati xavfsizligini ta’minlashga to‘siq 
bo‘layotgan xavfni bartaraf etish bo‘yicha kechiktirib bo‘lmaydigan choralar ko‘rish zarur bo‘lganda: 
Yo‘l transport xodisa baxtsiz xodisalar va boshqa favqulodda xolatlarga jabrlanganlarga yordam 
ko‘rsatishda; 
Sog‘lig‘i yomonlashganda oilaviy sharoiti tufayli yoki ovqatlanish maqsadida. 
43.
Yo‘l xarakati xavfsizligini ta’minlash shu jumladan yo‘l xarakati qoidalari buzilishi profilaktikasi 
yo‘l transport xodisalari va yo‘llar tirbandligiging oldini olishda YPX xodimi shaxsiy xavfsizlikni 
ta’minlashda; 
Xizmat o‘tash vaqtida barcha yo‘l xarakati qatnashchilari uchun aniq ko‘rinadigan va xuquqbuzarlikni o‘z 
vaqtida bartaraf etish imkoniyatiga ega bo‘lgan joyni tanlashi; 
Yo‘l transport xodisalarining rasmiylashtirish jarayonida Yo‘l xarakati qoidalarida ko‘zda tutilgan 
falokatdan ogoxlantiruvchi vositalar maxsus lenta xamda zarur xollarda esa qo‘shimcha vositalar maxsus 
yorug‘lik ishoralaridan foydalangan xolda extiyot choralarini ko‘rishi lozim. 
44.
YPX xodimlari xizmat o‘tash masofasi eng yaqin bo‘lgan ichki ishlar organlari bo‘linmasidan 
o‘n kilometrdan oshgan taqdirda bir nafar xodim tomonidan xizmat olib borish qat’iy taqiqlanadi. Ikki nafar 
xodimni jalb etish imkoni bo‘lmasa jamoatchilik asosida ko‘maklashuvchi Yo‘l posboni jalb etilishi 
mumkin. 
45.
YPX xodimlari yo‘llarda xuquqbuzarliklarning oldini olish va profilaktikasi yo‘l xarakati 
xavfsizligini ta’minlash borasida vazifalarni amalga oshirishda yo‘l xarakati ishtirokchilari bilan o‘zaro 
munosabatda xamda maxsus moslamalardan foydalanishda qonun xujjatlariga qat’iy rioya etishlari shart. 
46.
YPX xodimlari zimmasiga yuklatilgan vazifalarni amalga oshirishda yo‘l xarakati ishtirokchilari 
tomonidan qonuniy talablarini bajarishga faol qarshilik ko‘rsatish xamda ularning sog‘lig‘i va xayotiga real 
xavf tug‘ilganda aloqa vositalari orqali ichki ishlar organlari navbatchilik qismlarga xabar berishlari shart. 
47.
Ichki ishlar organlari navbatchilik qismlari kelib tushgan xabarlarni ro‘yxatga olishi va zudlik 
bilan YPX xodimi xizmat olib borilayoigan xududga kuch vositalarni jalb etish choralarni ko‘rishi shart. 

---

Xuddi shuningdek yaqin orada xizmat olib borayotgan ichki ishlar organlari xodimlari aloqa vositalari 
orqali shunday xabarni olgan zaxoti o‘z raxbarini xabardor qilgan xolda xodisa joyiga etib borishi lozim. 
48.
YPX xodimi xarakat ishtirokchilari tomonidan qonuniy talablarini bajarishga faol qarshilik 
ko‘rsatish xolatlari xamda sog‘lig‘i va xayotiga real xavf tug‘ilganda ichki ishlar organlarining navbatchilik 
qismlariga xavfning darajasini ma’lum qilish bilan birga xizmat olib borilayotgan joyi xaqida ma’lumot 
berishi lozim. 
49.
YPX xodimining sog‘lig‘i va xayotiga real xavf darajasi quyidagicha belgilanadi; 
3-darajali xavf- bir nafar yo‘l xarakati ishtirokchisi tomonidan sovuq qurolsiz xodimga nisbatan jismoniy 
zo‘rlik ishlatish yoki shunday zo‘rlikni qo‘llash bilan taxdid qilish orqali (xodimni itarib yuborishi xizmat 
kiyimidan ushlab qo‘pol muomalada bo‘lish urish do‘pposlash va boshqalar ) amalga oshirilgan xavf. 
Bunday xollarda ichki ishlar organlarining navbatchilik qismi birinchi navbvtda yaqin joyda xizmat 
olib borilayotgan patrul’-post yoki yo‘l-patrul’ naryadini yuborishi va bu xaqida ichki ishlar organi boshlig‘i 
xamda tuman (shaxar) prokuraturasiga xabar berishi xamda tergov-tezkor guruxini yuborishi shart. 
50.
Aloqa vositalari orqali YPX xodimining sog‘lig‘i va xayotiga real xavf darajasi bo‘yicha berilgan 
xabarlarni qabul qilgan yaqin orada xizmat vazifasini amalga oshiruvchi ichki ishlar rganlari xodimlari 
ko‘rsatmasiz xodisa joyiga etib borishlari shart. 
51.
YPX xodimi bilan bog‘liq noqonuniy xatti-xarakatlar sodir etilganda xodisa sodir bo‘lgan joyga 
tergov-tezkor guruxi o‘z xavfsizlik xizmati ichki ishlar organi xamda yo‘l xarakati xavfsizligini bo‘linmasi 
boshlig‘i chiqishi shart. 
52.
YPX bo‘linmalarida shtat birligi doirasida ma’muriy amaliyotni umumlashtirishni amalga 
oshirishga mas’ul xodim belgilanishi mumkin. 
Xar oyda kamida bir marotaba tibbiy muassalarida mastlik xolatini aniqlash uchun tibbiy ko‘rikdan 
o‘tkazilgan shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ma’muriy xuquqbuzarliklar to‘g‘risidagi bayonnomalar 
kitobi bilan solishtirish.