-маъруза. Рақамларга ва тасвирларга ишлов бериш алгоритмлари ва амалий дастурлар. Врачларга мўлжалланган интерфейс дастурлари, жадвал ва чизмалар яратиш учун инструментал пакетлар
10-маъруза. Рақамларга ва тасвирларга ишлов бериш алгоритмлари ва амалий дастурлар. Врачларга мўлжалланган интерфейс дастурлари, жадвал ва чизмалар яратиш учун инструментал пакетлар.
Режа: 1. АРМ-шифокорнинг асосий таркибий қисмлари
2. Врачларга мўлжалланган интерфейс дастурлари
10.1. АРМ-шифокорнинг асосий таркибий қисмлари
АРМ-шифокорнинг асосий таркибий қисмлари. Автоматлаштирилган иш жойи (АWП) - муайян мавзудаги муаммоларни ҳал қилиш учун шахсий компютер асосида амалга ошириладиган воситалар тўплами. Аслида, автоматлаштирилган иш жойи - муайян ихтисосликдаги технологик жараёнларни автоматлаштириш учун мўлжалланган аппарат-дастурий комплекс. Тиббиёт ва соғлиқни сақлаш соҳасида АРМ қуйидаги функтсионалликларга бўлинади:
- маъмурий ва ташкилий (касалхонанинг бош шифокори, поликлиника шифокори, кафедра мудири, катта опа) АWП;
-технологик (масалан, рентгенолог ёки кардиографнинг автоматлаштирилган иш жойи);
- Интеграцияланган, яъни биринчи иккита комбинатсиядаги функтсиялари (тиббиёт марказларида, бўлимларда).
АWП учун тизим ва технологик талаблар:
- автоматлаштирилган иш жойидаги шифокорнинг алоқа қулайлиги (интерфейси);
- ҳужжатларни киритиш, қайта ишлаш ва қидириш самарадорлиги;
- турли хил иш стантсиялари ўртасида ахборот алмашиш қобилияти;
- фойдаланувчи қулфли вазиятда бўлган ҳолатлардан ташқарида бўлиш;
- Хато кўрсатгичи билан маълумот киритиш / чиқиш назорати;
- муайян фойдаланувчи учун иш стантсияларини созлаш қобилияти;
- электрон ва бошқа ускуналарни эргономик дизайни;
- фойдаланувчи ва беморнинг соғлиғи учун хавфсизлик.
Техник қўллаб-қувватлаш зарур периферия қурилмалари, алоқа воситалари ва махсус тиббий асбоблар (махсус дастурий таъминот) билан таъминланган шахсий компютерни ўз ичига олади. Шахсий компютер, периферия қурилмалари ва тиббий асбоблар турларини танлаш АWС функционал мақсадлари билан белгиланади.
Ташкилий-услубий қўллаб-қувватлаш АЁ муҳитида таъминлаш ва фаолиятига оид ахборот-методик ва ўқув-услубий материаллардан, ахборотни ҳимоя қилишни ташкил этишдан иборат, фойдаланувчиларнинг муносабати ва масъулиятини тартибга солувчи қонун ҳужжатлари, кириш ва чиқиш маълумотларининг форматлари.
Стандарт кириш қурилмалари (сенсорлар, сканерлар, фото ва видео камералар) билан бир қаторда тиббиётда ҳам ихтисослашганлар қўлланилади. Масалан, рақамли рентген тизимларида юқори резонансли ассимилятсия коеффитсиентига эга солид-ҳолатли қабул қилувчилар ишлатилади. Интернет сайтларини сканерлаш усули компютер хотирасида чизиқли тасвирни киритиш билан қўлланилади, кейинчалик уни монитр экранида кўпинча такрорлайди (сканерлаш прогнозлари рентгенографияси).
Лабораториянинг иш жойи компютерда микроскопнинг тасвирини автоматик равишда киритиш, Горяев хонасида қон ҳужайраларини (лейкотситлар ва қизил қон ҳужайралари) ҳисоблаш ва таҳлил натижасини форма босиб чиқаришни таъминлайдиган компютер билан жиҳозланган оптик микроскоп билан жиҳозланган. Шифокорнинг муайян муаммоларини бартараф этишга мўлжалланган ва махсус ихтисослашувига асосланган АWС таркибига кирувчи махсус дастурлар.
Тиббий асбоблар ёрдамида олинган маълумотларнинг аксарияти биосигналлар шаклида ёки биомедикал тасвирлар кўринишида бўлиши мумкин. Агар биоелектрик сигналлар таҳлил этилса (масалан, ЭКГ, ЭЕГ), дастлабки ишлов асл сигналнинг рақамли филтрлашидан иборат.
Турли рақамли филтрлардан фойдаланиш сиз шовқин ва аралашув даражасини сезиларли даражада пасайтира оласиз, сузувчи исоелектрик чизиқдан қутуласиз. Ушбу босқичда сигналнинг статсионарлигини баҳолаш, шунингдек, турли хил артефактларни аниқлаш ва йўқ қилиш мумкин. Келгусида қайта ишланган сигнал сигналларни тизимнинг ҳолати ва тергов органи тўғрисида хулоса чиқариш ва таҳлил қилиш учун ишлатилади.
Таҳлил асосан информатсион хусусиятларни ажратиш ва ўлчаш учун математик усулларни қўллаш, турли хил ҳисоблаш операцияларини бажариш ва олинган натижалар мажмуасини турли патологик шароитларда тегишли норма қийматлари ёки қийматларни солиштиришдан иборат.
Шунга қарамай, автоматлаштирилган иш жойидаги диагностика асбобларининг аксарияти турли хил тасвирлар кўринишида бемор ҳақида маълумот беради: рентген ва томограммалар, қон смеарлари ва ултратовушли тасвирлар. Рақамли тиббий тасвирлар билан ишлайдиган компютер дастурларининг аксарияти тўртта асосий ишни бажариши мумкин: тасвирни қайта ишлаш, таҳлил қилиш, тиклаш ва қайта тиклаш.
Расмни қайта ишлаш ундан фойдали диагностика маълумотларини олиш учун оригинални яхшилаш учун ишлатилади. Расмни қайта ишлаш тадқиқотчига қизиқиш тафсилотларини таъкидлаб, уларнинг контрастини ошириши ёки тасвирнинг аҳамиятсиз қисмларини йўқ қилиш имконини беради. Имаге таҳлили - бу миқдорий ёки сифатли ахборотни чиқариш жараёни.
Расмий таҳлил усулларини қўллашда лаборатория объектларининг тасвирини аниқлаш (таснифлаш) муаммоларини ҳал қилиш учун аналитик аппарат мавжуд. Компютер тасвирини таҳлил қилиш натижаларнинг ишончлилиги ва такрорланувчанлигини таъминлайди ва вақтни сезиларли даражада тежайди.
