1. Biz kundalik hayotimizda hozir qadim zamonlarda odamlar yaratgan qaysi narsalardan foydalanib kelmoqdamiz?

Avstralopitek – eng qadimgi odam turi.
Agora – Qadimgi Yunoniston shaharlarida xalq yig‘ilish joyi, markaziy maydon.
Akveduk – Rim davrida shaharga suv keltirish uchun qurilgan
va ustida ari g‘i bo‘lgan baland ko‘prik.
Altamir – Ispaniyadagi so‘nggi paleolitga oid qoyatosh rasmlari topilgan g‘or.
Amfi teatr – sahna atrofi da tomoshabinlar o‘tirishiga mo‘ljallangan
qurilmalar bilan qurshalgan tomsiz katta inshoat.
Animizm – insonni qurshab turgan muhitda jonlar va ruhlarning mavjudligiga ishonch. Lotincha «anima» so‘zi «jon», «ruh» tushunchalarini anglatadi.
Antik – lotincha «qadimgi» ma’nosini bildiradi.
Antik tarix – Qadimgi Yunoniston va Qadimgi Rim davri ta rixi.
Antropologiya – yunoncha «antropos» – odam, «logos» – fan
so‘zlaridan iborat bo‘lib, «odam haqidagi fan» ma’nosini anglatadi.
Argonavtlar – oltin mo‘ynani (sehrli qo‘chqor terisini) izlab,
«Argo» degan ko‘p eshkakli kemada dengiz sayohatiga chiqqan Ellada qahramonlari.
Arxeologiya – yunoncha «arxayos» – qadimgi, «logos» – fan, degan so‘zlardan tashkil topgan, ashyoviy manbalarni o‘rganuvchi va ular bo‘yicha tarixiy o‘tmishni qayta tiklovchi fan; qadimshunoslik ma’nolarini anglatadi.
Budda – Siddhartha Gautamaning ikkinchi ismi, laqabi; «ma’rifatlangan» tarzida tarjima qilinadi.
Buddaviylik – miloddan avvalgi VI asrda Hindistonda Sid dhartha Gautama tomonidan asos solingan diniy ta’limot.
Varvar – dastlab: yunon tilida so‘zlashmaydigan har qanday chet ellik kishi; keyinchalik bu so‘z madaniylashmagan odamlarga nisbatan ishlatiladigan bo‘ldi.
Gilgamish – Mesopotamiyaning afsonaviy qahramoni, tarixiy shaxs, Uruk shahri podshosi.
Goplit – Qadimgi Yunoniston va Yunoniston-Makedoniya armiyalarining og‘ir qurollangan piyoda jangchisi.
Demokratiya – yunoncha «xalq hokimiyati», har bir fuqaro o‘z mamlakatini boshqarish masalasi bo‘yicha o‘z fi krini bayon etadigan, shuningdek, davlat boshqaruvida ishtirok etadigan ijtimoiy tuzum.
Zikkurat – tepasida ibodatxonasi bo‘lgan zinapoyali yirik va baland inshoot.
Zinjantrop – ibtidoiy odam, bu odamning nomi uning suyak qoldiqlari topilgan joy – «Zinj» vodiysi va yunoncha «antropos» – odam so‘zlari bilan bog‘langan.
Ibodatxona – odamlar xudolarga sig‘ingan muqaddas bino yoki joy.
Ibtidoiy odam – ilk, eng qadimgi odam.
Imperator – lotincha «hukmdor», Rimda dastlab – faxriy harbiy unvon, keyinchalik mutlaq hukmdorga tegishli nom.
Kohinlar – ibodatxona ruhoniylari.
Koloniyalar – qadimgi davrlarda o‘z yurtini tark etgan odamlar tomonidan yangi yerlarda asos solingan manzilgoh va shaharlar.
Konsul – Respublika davrida Rimdagi oliy siyosiy lavozim. Har yili saylangan ikki nafar konsul Senat va armiyaga rahbarlik qilgan.
Neandertal odami – o‘rta paleolit davrida yashagan ibtidoiy odam. Uning suyak qoldiqlari dastlab Germaniyadagi Neandertal vodiysidan topilgan.
N’om – yunoncha «viloyat» tushunchasini anglatagi. Misrdagi ilk davlat.
Nomarx – Qadimgi Musrda ilk davlatning hukmdori.
Papirus – yozuv yozish uchun ishlatiladigan qamish poyasining mag‘zi.
Patritsiylar – Rimning qadimgi tub aholisi.
Piramida – mahobatli tosh inshoot, fi r’avnlar maqbarasi.
Pitekantrop – Antropologiya fanida zinjantrop va sinan trop singari «tik turib yuruvchi odam» deb atalgan. Ilk paleolit davrida yashagan ibtidoiy odam.
Plebeylar – Rimga ko‘chib kelgan odamlar va ularning avlodlari.
Polis – yunoncha «shahar».
Respublika – «umumiy ish» ma’nosini anglatadi; tuzum nomi.
Sinantrop – «xitoy odami» ma’nosini anglatadi. Ilk paleolit
davrida yashagan ibtidoiy odam.
Senat – «Oqsoqollar kengashi» ma’nosini anglatadi.
Sun’iy sug‘orish – kanallar va ariqlar yordamida ekinlarni sug‘orish.