1. Бино ва уларга қўйиладиган асосий талаблар Биноларнинг конструктив схемалари Ягона модуль системаси тушунчаси

14. Mayda o’lchamli elementlardan qilinadigan devorlar ko’p qo’l mehnati talab qilinadi. Ammo uy-joy qurilishida ularning ulushi hozirgi salmoqli. Ulardan g’isht devorlar ko’p tarqalgan.
G’isht terishda ikki qatorli (zanjirli) va olti qatorli sistemalar qo’llaniladi. Ikki qatorli sistemada terilgan g’isht devorlarda ko’ndalang va bo’ylama terilgan g’isht qatorlari almashib keladi. Olti qatorli sistemada terilganda esa, ko’ndalang terilgan g’isht qatori (fasaddan qaraganda) beshta bo’ylama qator terilgandan so’ng (oltinchi qatorda) qaytariladi.
G’isht devorlar bir jinsli (yaxlit) va bir jinsli bo’lmagan (engilashtirilgan) devorlarga bo’lanadi. Bir jinsli g’isht devorlar oddiy, kovakli va yengil g’ishtlardan tsement-qum qorishmasi yordamida ko’tariladi. CHokning qalinligi 1 sm atrofida bo’lishi kerak. Bir jinsli bo’lmagan g’isht devorlar-bu yengillashtirilgan g’isht devorlar bo’lib, ularda devorning o’rta qismidagi g’ishtning bir qismi boshqa issiqlikni kam o’tkazuvchi material bilan almashtiriladi. Bunday material sifatida to’kma karamzit, shlak va shunga o’xshash materiallar qo’llash mumkin. Bu usulda bajarilgan yengillashtirlgan g’isht devorlarda chetki qatlamlar orasidagi bog’lanish mustahkamligini ta’minlash qiyinroq. SHuning uchun g’ishtlar orasidagi bo’shliqni quyma usulda yengil beton bilan to’ldirish tavsiya etilgan. Yengil beton bilan birga devorga katta miqdorda namlik kiritilishi va qurish jarayonining sekin kechishi bu konstruktiv yechimning katta kamchiligidir. G’ishtlar orasidagi bo’shliqni g’isht bilan birga teriladigan issiqlikni kam o’tkazadigan materiallardan tayyorlanadigan blokchalar bilan almashtirish yengillashtirilgan g’isht devorni avvalgi konstruktiv yechimlarga xos bo’lgan kamchiliklardan halos qiladi.
Yengillashtirilgan devorlarga quduqsimon terilgan devorlar ham kiradi. Bunday devorlarda ham g’isht terish jarayonida vertikal qovurg’alar orasida hosil bo’ladigan “quduq”larni yuqorida tavsiya etilgan usullarda to’ldirilishi mumkin. Yengillashtirilgan devorlarning deraza osti qismining ustki 2-3 qatorini yaxlit g’ishtdan qilish va suv oqib tushishi uchun moslama qiish kerak.