1 “Bank xisobi” fanining maksadi, predmeti va vazifalari. Boshqa fanlar bilan bog‘liqligi

3 Elektron xujjatlar va ularni shakllantirish tartibi.
Banklarda ish kuni va xujjatlar aylanishini tashkil qilish.
Buxgalteriya xujjatlarini saqlash tartibi va arxivlashtirish.


4-mavzu. Bank ichki nazorati.
Ichki bank nazorati, uning turlari va ahamiyati.
Bank operatsiyalari ichki nazorati - bank rahbariyati va barcha bank xodimlari tomonidan kunlik bank operatsiyalarini amalga oshirish jarayonida ularning qonunchilikka mosligi, samaradorligi, yuqori malakada bajarilishi va moliyaviy hisobotlarning ishonchliligini ta’minlash tizimi. Ichki nazorat bankning barcha bo’g’inlarida kunlik bank operatsiyalarning boshlanishidan tortib tugagunga qadar doimiy yuritiladigan bank faoliyatining ajralmas qismidir. Ichki nazorat bajarilish vaqtiga ko’ra dastlabki nazorat, joriy nazorat va yakuniy nazoratga bo’linadi. Manbasiga ko’ra hujjatlar asosida faktlar asosida kompyuter asosida. Qo’yilgan vazifani bajarishiga ko’ra administrative va Moliyaviy. Qamrab olish darajasiga ko’ra esa umumiyb yoki qisman. Ichki nazorat bank xodimlari tomonidan yo’l qo’yilgan turli xatoliklar va qonun buzilishlar natijasida paydo bo’ladigan yo’qotishlarni minimallashtirish maqsadida bank boshqaruvi tomonidan yaratilgan nazorat tizimi sifatida faoliyat yuritadi. Administrativ nazoratda jarayon, ish va protseduralarni tashkil qilish, hujjatlashtirishni yuritish rejasiga asoslanadi. Moliyaviy nazorat hujjatlashtirishga asoslanib, ushbu hujjatlashtirish moliyaviy hisobotlar ishonchliligini ta’minlash va aktivlar butligini saqlash vazifasi bilan bog’liq. Bank nazoratining asosiy maqsadi xodimlarning qonunchilik hujjatlari, Markaziy bank va boshqa tegishli organlarning meyoriy hujjatlariga o’z ish faoliyatida amal qilishi, operatsiyalarni yuqori darajada ishonchlilikni ta’minlash va risklarni kamaytirish yo’li bilan omonatchilar va kreditorlar manfaatini himoya qilishdan iborat.
Buxgalteriya operatsiyalarini dastlabki nazoratdan o‘tkazish tartibi.
Dastlabki nazorat agar bank tarkibiy tuzilmasi Front-ofis va Bek-ofisga
bo‘lingan bo‘lsa, Front-ofis xodimlari, operatsiyalarni bajarmasdan
oldin ularning bankning ichki siyosatiga hamda amaldagi qonunchilikka mos
ekanligini ta’minlash maqsadida amalga oshiriladi. Mijozlardan pul hisob-kitob hujjatlarini qabul qilishda ularning O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankning me’yoriy-huquqiy hujjatlarida belgilangan shakldagi blankda yozilib to‘g‘ri rasmiylashtirilganligi, barcha rekvizitlar to‘liq va to‘g‘ri to‘ldirilganligi, hujjatlarida bo‘yash, chizish va tuzatishga yo‘l qo‘yilmaganligi, imzolar va muhr izi taqdim etilgan namunalarga mos kelishi tekshiriladi. To‘lov hujjatlarining asl nusxasida Front-ofis xodimi yoki mas’ul ijrochi buxgalterning imzolari va shtampi borligini hamda ularni o‘zida mavjud bo‘lgan imzo namunalariga mos kelishini tekshiradi.. Agar mijoz taqdim qilgan pul hisob-kitob hujjatlarida belgilangan talablarga zid kamchilik va nuqsonlar aniqlansa, to‘lov hujjatlari mijozga ijroga qabul qilinmasdan qaytarilishi lozim. Front-ofis xodimi yoki mas’ul ijrochi buxgalter mijozlardan qabul qilingan barcha pul hisob-kitob hujjatlarining asl nusxalariga asosan ma’lumotlarni dasturga kiritadi va to‘lov hujjatlarini imzolab, elektron to‘lov tizimi orqali ularni joriy nazoratdan o‘tkazish uchun Bek-ofis yoki nazoratchi buxgalterga yuboradi.