1. Aminokislotalarning umumiy tuzilish xususiyatlari

Mavzu: Aminakislotalardagi radikallarning kimyoiviy ahamiyati.

Reja:

1. Aminokislotalarning umumiy tuzilish xususiyatlari

2. Aminokislotalarning radikallarning kimyoviy tuzilishiga ko‘ra tasnifi

3. Aminakislotalardagi radikallarning kimyoiviy ahamiyati.

AA ning umumiy strukturaviy xususiyati bir xil uglerod atomiga bog'langan aminokislotalar va karboksil guruhlarning mavjudligidir. R - aminokislota radikali - eng oddiy holatda, u vodorod atomi (glisin) bilan ifodalanadi, ammo u yanada murakkab tuzilishga ega bo'lishi mumkin.

Neytral pH da suvli eritmalarda - AA bipolyar ionlar shaklida mavjud.
Boshqa 19 ta - AA dan farqli o'laroq, prolin iminokislota bo'lib, uning radikali ham uglerod atomi, ham aminokislotalar bilan bog'lanadi, buning natijasida molekula tsiklik tuzilishga ega bo'ladi.
20 ta AAdan 19 tasi a-pozitsiyada assimetrik uglerod atomini o'z ichiga oladi, unga 4 xil o'rinbosar guruhlar biriktiriladi. Natijada, bu AA lar tabiatda ikki xil izomerik shaklda, L va D shaklida paydo bo'lishi mumkin. Assimetrik a-uglerod atomiga ega bo'lmagan glitsin bundan mustasno, chunki uning radikali faqat vodorod atomi bilan ifodalanadi. Proteinlar tarkibida faqat aminokislotalarning L-izomerlari mavjud.
Sof L- yoki D-stereoizomerlar uzoq vaqt davomida o'z-o'zidan va fermentsiz ravishda L- va D-izomerlarning ekvimolyar aralashmasiga aylanishi mumkin. Bu jarayon rasemizatsiya deb ataladi. Har bir L-aminokislotalarning ma'lum bir haroratda rasemizatsiyasi ma'lum tezlikda davom etadi. Bu holat odamlar va hayvonlarning yoshini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shunday qilib, tishlarning qattiq emalida dentin oqsili mavjud bo'lib, unda L-aspartat D-izomerga inson tanasining haroratida yiliga 0,01% tezlikda o'tadi. Tish shakllanishi davrida dentin faqat L-izomerni o'z ichiga oladi, shuning uchun sub'ektning yoshini D-aspartat tarkibidan hisoblash mumkin.
Inson tanasidagi barcha 20 ta AA a-uglerod atomiga biriktirilgan radikallarning tuzilishi, hajmi va fizik-kimyoviy xususiyatlari bilan farqlanadi.
Kimyoviy tuzilishiga ko'ra AA alifatik, aromatik va geterotsikliklarga bo'linadi.
Alifatik radikallar o'ziga xos xususiyatlarni beruvchi funktsional guruhlarni o'z ichiga olishi mumkin: karboksil (-COOH), amino (-NH 2), tiol (-SH), amid (-CO-NH 2), gidroksil (-OH) va guanidin. guruhlar.
Aminokislota nomlari o'rnini bosuvchi nomenklaturadan tuzilishi mumkin, lekin odatda ahamiyatsiz nomlar qo'llaniladi.