1-Amaliy mashg’ulot Traktorning tortish xarakteristikasidan foydalanib, tirkalma haydov agregatini komplekslash

1-Amaliy mashg’ulot
Traktorning tortish xarakteristikasidan foydalanib, tirkalma haydov agregatini komplekslash
Traktorning tortish xarakteristikasi uning tortish -ilashish sifatlarini ifodalaydi va texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini to’liq ochib beradi. Tortish xarakteristikasi traktorni dala sharoitlarida tortish sinovlaridan o’tkazib, tajriba yo’li bilan aniqlanadigan ma’lumotlar asosida quriladi va quyidagi ko’rsatkichlarning o’zaro bog’lanishini ifodalaydi:
g_il = .
n, , N_il, G_yo, g_il, = f(R_il)
n- motor tirsakli valining aylanish chastotasi, min^-1; traktornig
_- harakat tezligi, km/soat;
R_il -ilmoqdagi tortish kuchi N;
-traktorning shataksirashi;
Nil-ilmoqdagi tortish quvvati, kVt;
G_yo yonilg’ining soatli sarfi, kg/soat va yonilg’ining muayyan vaqt ichida ilmoqdagi quvvat birligiga solishtirma sarfi grafiklari traktorning konstruktsiyasida ko’zda tutilgan barcha uzatmalarda (harakat tezliklarida) quriladi. Tajribalar g’alla hosili o’rib olingan tekis gorizontal dalada (ang’izda) ilmoqqa sun’iy yuklamalar berib, barqaror harakatlanish rejimlarida o’tkaziladi (1-rasm). Tortish xarakteristikasidagi muhim nuqtalar:
♦ traktor salt harakatlanganda uning ko’rsatkichlari O – K vertikal chiziqning grafiklarni kesib o’tish nuqtalari N_il = 0, P_il = 0, 0. G_yo bilan aniqlanadi;
♦ har uzatmada N maksimal tortish quvvatiga mos ko’r-satkichlarni ifodalovchi O`– K` vertikalning kesishish nuqta-lari. I uzatmada O`– K` ning abstsissa o’qi bilan kesishish nuq-tasi ilmoqdagi R_il.n nominal tortish kuchini ko’rsatadi. Yur-ish qismi tuproq bilan yetarli darajada ilashganda tortish quvvatining maksimal qiymati N , har qaysi uzatmada, mo-torning N_n nominal quvvati bo’yicha to’liq yuklama bilan ishlashiga mos keladi. Maksimal quvvat bilan ishlash rejimiga mos kelgan tortish kuchi, ushbu harakat tezligi uchun P_il.n nominal tortish kuchi deb ataladi.
Agregatning tortish xossalari (ilmoqdagi maksimal quv-vat) tuproq sharoitlariga (sirtqi qatlamning mustahkamligi-ga) qarab keng ko’lamda o’zgaradi. Traktorning tortish xossalari nuqtai nazaridan, tuproq sharoitlarini uch guruh tuproq va to’rt agrofon bilan tavsiflash mumkin. Tuproq sirtqi qatla-mining mustahkamligiga qarab, qattiq, o’rtacha va bo’sh yerlar guruhiga ajraladi. Agrofonlar:
♣ qo’riq yer, ko’p yillik o’tli dala, zichlashib qolgan ang’iz;
♣ yangi o’rilgan boshoqli ekinlar va bir yillik o’tlar an-g’izi, makkajo’xori va kungaboqar o’rilgan dalalar;
♣ ildizmevalar kavlab olingan, qayta shudgorlangan dala, chopiq qilinadigan ekin qator oralari;
♣ ekishga tayyorlangan dala, yangi shudgor.
Agregatlarning tortish imkoniyatlari agrofonga qarab quyidagicha o’zgaradi: agar ang’izda olingan N_il.max. 100% deb qabul qilinsa, birinchi agrofonda – 108%, uchinchida – 90% va to’rtinchida – 80% ni tashkil etadi. Agregatlarni komplekt-lashda quvvatning bunday tafovutlarini hisobga olish kerak.