1-amaliy mashg‘ulot mavzu: Texnologik mashinalarni konstruktiv va texnologik takomillashtirish asosiy ko‘rsatkichlari

ai b
r_i = -------------------------
a_i b + TN_io‘rt.

bu yerda: a_i - texnologik mashinadagi bir xil konstruktiv

elementlar soni;
b - norma belgilangan texnologik mashinalar soni
(odatda 10,20,...,100);
T - texnologik mashina to‘liq ishlash vaqti;
N_{i o‘rt.}- texnologik mashinadagi bir yil ichida o‘rtacha
konstruktiv elementlarni almashtirishlar normasi
(o‘rtacha yillik ish davri ichida).

Texnologik mashinalarning umumiy bir xil mustaxkamlik koeffitsenti, agar hamma o‘zgartiriladigan konstruktiv elementlarning belgilangan normalari bo‘yicha nisbiy koeffitsentlari anik bo‘lsa quyidagi formula orqali topiladi:

Q_i
R = --------------------
Q_i* / r_i

bu yerda: Q_i- berilgan texnologik mashinaning barcha

konstruktiv elementlarining narxi;
Q_i*- mos ravishda almashtiriladigan konstruktiv
elementlar narxi;
r_i-mos ravishda almashtirilgan konstruktiv
elementlarning nisbiy mustaxkamlik
koeffitsenti.

Konstruktiv elementlari mustaxkamlik koeffitsentlari bo‘yicha eng takomillashtirilgan texnologik mashina deb shunday mashinaga aytiladiki, agar u biror maxsus shartlar bilan chegaralanilmasa va uning barcha konstruktiv elementlari belgilangan to‘liq ishlash davrida o‘z funksiyasini bajarsa, yani R=1.0

Texnologik mashinalarning konstruktiv va texnologik takomillashtirilganligini ob’ektiv baxolash uchun asosiy elementlardan texnologik mashinani bir xilda ish joyiga o‘rnatish, sozlash, rostlash, moylash va boshka funksional elementlar koeffitsentlari ham muxim urin egallaydi.
Bu yerda yana texnologik mashinaning konstruktiv elementlarini forma va ulchamlari ham etiborga olinadi.
Texnologik mashinalarni bir xilda sozlash koeffitsenti mashinalarga ko‘rsatilgan zarur texnik xizmatlar va ta’mirlash, hamda ularni xizmat muddati ichida Qaytarilishi bilan harakterlanadi.
Sozlash koeffitsenti S funksional elementlarni yaroqliligi F_j yoki ularning narxini funksional elementlar yaroqliliklari yig‘indisi n_j F_j yoki ularning narxlari yig‘indisi nj Q_j siga nisbati orqali aniklanadi.
Funksional elementlari yaroqliliklari yoki narxlari yig‘indisi texnologik mashinaning butun ishlash davridagi bajarilgan ishlarni o‘z ichiga oladi yoki texnologik mashinaning belgilangan (belgilanmagan) ishlash davridagi ishga yaroqliligini saklab turadi:

F_j Q_j