1-amaliy mashg’ulot Mavzu: Dasturiy ta’minot sifatiga ta’sir etuvchi omillar Darsning maqsadi

1-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Dasturiy ta’minot sifatiga ta’sir etuvchi omillar
Darsning maqsadi: Leksik tahlil asosida dastur xususiyatlarini baholash
USLUBIY KO’RSATMALAR
Istlagan dastur operandlar usitda ishlaydigan operatorlarning ketma-ketligdan iborat. Biror - bir tilda yozilgan dastur kodi o’zining elementlariga ega bo’lgan maxsus qoidalar asosida yozilgan matnli satrlar to’plamidan iborat. Operand - bu dasturda qayta ishlanadigan qandaydir obyekt yoki qiymat. Operator esa operand ustida aniq bir vazifani bajaruvchi amallardan birini ifodalaydi.
Leksika (yun. lexis — soʻzga oid, lugʻaviy) — tildagi barcha soʻzlar va iboralar yigʻindisi, tilning lugʻat tarkibi. Leksika maʼlum qonun-qoidaga boʻysunuvchi izchil va murakkab tizimdan iborat. Til leksikasi toʻxtovsiz oʻzgarib turadi. Bu narsa lugʻat tarkibida yangi soʻzlarning paydo boʻlishi, mavjud soʻzlardan ayrimlarining eskirib, isteʼmoldan chiqishi, leksik maʼnosini uzgartirib, yangi maʼno kasb etishi kabi jarayonlarda koʻrinadi. Jamiyat taraqqiyoti va ijtimoiy tuzumning oʻzgarishi bilan uzviy bogʻlangan holda leksika boyib boradi. 20-asrda barcha xalqlar qatori oʻzbek xalqi leksikasi ham tezlik bilan oʻsib, taraqqiy etdi. Oʻzbek tili leksikasiga baynalmilal soʻzlar keng koʻlamda kirib keldi. Buning ustiga fan va turli sohalar terminologiyasi ham toʻxtovsiz oʻsib bormoqda.

Agar istalgan dastur faqat operator va operandlar nomlaridan tashkil topgan deb qaralsa, u holda dastur quyidagi shartlarni bajarishi kerak:

• 
  Biron bir operator yoki operand nomi ketma-ket ko'p marta paydo bo'lishi ehtimoldan yiroq emas - dasturlash tillari, qoida tariqasida, bunday dastur qismlari minimal uzunlikka ega bo'lgan bunday konstruktsiyalarni yaratishga imkon beradi.
  
• 
  Dasturlarning tsiklik tashkil etilishi istalgan operatorlar guruhi va operandlarning takroriy takrorlanishini istisno qiladi - dasturlash tillarining ilg'or imkoniyatlaridan oqilona foydalangan holda matnlarning ixcham versiyalari olinadi va tillarning xilma-xilligi boy vositalar palitrasini beradi.
  
• 
  Uni bajarish paytida davriy takrorlashni talab qiladigan dasturlar bloki odatda protsedura yoki funktsiya sifatida rasmiylashtiriladi, shuning uchun dasturlarning matnlarida faqat ularning nomlarini o'zgartirish kifoya.
  
• 
  Har bir operandning nomi dastur matnida kamida bir marta bo'lishi kerak - ko'plab dasturlash muhiti o'zgaruvchilarni e'lon qilishda foydalaniladigan xotira hajmini kamaytirish uchun dasturchilarning e'tiborini dastur matnidan olib tashlanishi kerak bo'lgan nomlarga qaratadi.