1-Amaliy mashg’ulot. Ma'Lumotlar bazalariga kirish (asosiy atamalar, ta'riflar). Mb va at ning turkumlanishi

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari

Bu ko‘rinishdagi ma’lumotlar bazasiga internet tarmog'I misol bo‘la oladi. Internetda ma’lumot ma’lum bir protokol asosida yoziladi va shu protokol asosida barcha internetga ulangan kompyuterlar uni o'qiydi. Ma’lumotlar bazasi esa bir-biridan uzoqda joylashgan serverlarda (kompyuterlarda) saqlanadi. Bu turdagi ma’lumotar bazasini quyidagi rasmda ko'rish mumkin:

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari

Relatsion ma’lumotlar bazasi.

Relatsion yoki jadval ko'rinishdagi ma'lumotlar bazasi hayotda keng qoilanadigan ma’lumotlar bazasi hisoblanadi. Relatsion ma’lumotlar bazasi – bu shunday ma’lumotlar bazasiki, unda ma’lumotlar ikki o'lchovli jadvallarda saqlanadi va ular o‘rtasida o‘rnatilgan bog’lanish qayta ishlash samaradorligini oshiradi hamda bir xil ma’lumotlarning takrorlanishini (dublirovanie) kamaytiradi. Relatsion ma’lumotlar bazasi maydon (ustun) va yozuv (qator) dan tashkil topgan.

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari

Relyatsion ma’lumotlar bazasining asosiy g‘oyasi ma’lumotlar bazasi strukturasini soddalashtirishga qaratilgan. Unda ierarxik modeldagi kabi avlod va ajdodlarga yaqqol ko‘rsatgichlar yo‘q, barcha ma’lumotlar star va ustunlarga bo‘lingan oddiy jadvallarda tasvirlanadi. Relyatsion modeldagi asosiy tushuncha “munosabat” (relation) hisoblanadi.

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari

1.3.2 Ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazalari

Ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazasi to'liq ob'ektlardan iborat. Ob'ekt - bu haqiqiy ob'ekt, masalan, parvoz, odam yoki hatto ba'zi bir mavhum ob'ekt: manzil, hisob qaydnomasi, operatsiya yoki kompaniyaning bo'limi.

Ko'pgina ob'ektlarni jadval shaklida ham saqlash mumkinligi sababli, ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazalari ko'pincha relyatsion ma'lumotlar bazalarining kengaytmasi sifatida qaraladi. Biroq, bu faqat qisman to'g'ri. Ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazasi sinflar, ma'lumotlarni inkassatsiya qilish yoki meros qilib olish kabi ob'ektga yo'naltirilgan yondashuvlarni ham o'z ichiga oladi.

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari

Ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar bazalari

Ob'ektga yo'naltirilgan va ob'ektga aloqador ma'lumotlar bazalari tegishli ma'lumotlar bazalariga qaraganda ancha murakkab tuzilishga ega (chunki ular oddiy jadvallarni emas, balki deyarli har qanday ob'ektni o'z ichiga olishi mumkin). Natijada ma'lumotlar bazasi me'morlari va dastur dasturchilari dizayn va dasturlash uchun ko'proq kuch sarflashlari kerak. Bundan tashqari, ma'lumotlar bazasining ichki boshqaruvi yanada kengroq.

1.3. Ma'lumotlar bazasi modellari