1-Amaliy mashg’ulot Loyixani texnik-iqtisodiy asoslash tamoyillarini o’rganish. Texnologik liniyalarni saqlanadigan va tayyorlanadigan mahsulot turiga qarab tanlash usullarini o’rganish Ishning maqsadi

Tayyor mahsulotni joylashtirish uchun idishlarni hisoblash. Tayyor mahsulotni (konservalarni) qadoqlash uchun kerak bo‘lgan idishlar shartli va fizik bankalarga bo‘linadi. Shartli bankalar ikki xil xajm va massa (og‘irlik) bo‘yicha hisoblanadi. Xajmiy shartli banka deb xajmi 353,4 ml bo‘lgan tunuka banka (№ 8), og‘irlik bo‘yicha 400 g mahsulot qabul qilingan. Xajmiy shartli bankalarda ba’zi mahsulotlardan tashqari barcha meva-sabzavot, gusht, baliq va sut mahsulotlari hisoblanadi. Murabbo, povidlo, marinad, meva va sabzavot sharbatlari, sous va pyure kabi mahsulotlar uchun shartli bankalar massa bo‘yicha hisoblanadi. Xajmiy shartli bankalarni sonini aniqlash uchun fizik bankaning tuliq xajmini 353,4 ml bo‘lish kerak. Shartli bankalarni massa bo‘yicha aniqlash uchun mahsulot massasi idishlarning xar bir turi uchun 400 g bo‘linadi.

Quyuqlashtirilgan mahsulotlar (tomat pasta, pyure, souslar)ni shartli idishlarda hisoblash uchun konsentratsiyasi 12% olinadi. Masalan, konsentratsiyasi 30% bo‘lgan 6 t tomat pastani shartli bankalarda hisoblash uchun mahsulot miqdori 12% ga nisbatan aniqlanadi va 400 g bo‘linadi: 600000/12х0,4.

Fizik bankalarni shartli bankalarga va aksincha maxsus koeffitsiyent yordamida o‘tkazish mumkin. Fizik bankalarning ma’lum bir sonini shartli bankalarga o‘tkazish uchun shu son o‘tkazish koeffitsiyentiga ko‘paytiriladi. Shartli bankalarni fizik bankalarga o‘tkazish uchun shartli bankalar soni o‘tkazish koeffitsiyentiga bo‘linadi.

Tayyor mahsulotni (konservalarni) qadoqlash uchun kerak bo‘lgan idishlarni hisoblash uchun birnchi navbatda qaysi koeffitsiyent bo‘yicha shartli bankalarni fizik bankalarga o‘tkazilishi aniqlanadi.

1–misol. Quruqlik miqdori 30% bo‘lgan tomat pastani qadoqlash uchun fizik bankalar sonini aniqlang. Mahsulot miqdori 50 ming shartli banka (mshb). 1-82-300 bankaning netto massasi 650 g.

1. 50 mshb 12% li mahsulot massasini topamiz: G₁= 50000х0,4 = 20000 kg.

2. 30% li mahsulotning xaqiqiy massasini topamiz: G₂= 2000012/30 = 8000 kg.

3. Shisha bankalar (xajmi 0,5 l) sonini aniqlaymiz: 8000/0,65 = 12307.

2–misol. Konsentratsiyasi 27% bo‘lgan 200 mshb tomat pastani qadoqlash uchun bochkalar sonini aniqlang. Bochkada mahsulot netto massasi 52 kg.