1-amaliy mashg’ulot. Ekologiyada qo’llaniladigan usullar reja

1-AMALIY MASHG’ULOT.
EKOLOGIYADA QO’LLANILADIGAN USULLAR


REJA:

1. 
   Ekologiyada qo’llaniladigan ilmiy tadqiqot usullari.
   
2. 
   Taqqoslash va tasviriy uslublarning qo’llash sohalari.
   
3. 
   Tajriba usuli va uning mohiyati.
   
4. 
   Ekologik modellashtirish uslubini ilmiy tadqiqotlarda qo’llanilishi.
   

Ishning maqsadi: Ekologiyada qo’llaniladigan usullar yuzasidan bilim va ko’nikmalarga ega bo’lish.
Kerakli material va jihozlar: Ekologiyaga oid o’quv qo’llanmalari,jadvallar, gerbariylar, slaydlar.
Nazariy material: Dala usuli. Tabiiy sharoitda olib boriladigan va o’tkazila-digan kuzatishlar dala usuli asosida bo’ladi. Dala usuli bo’yicha tur vakillari, ular hosil qiladigan turli katta-kichik tirik organizmlar guruhlari tabiiy sharoitda o’rganiladi. Bunday holda floristika, sistematika, geobotanika, fiziologiya kabi biologik hamda nobiologik fanlarning usullari ham keng qo’llaniladi va tirik organizmlarni o’sish, rivojlanish, ko’payish, o’zgarib turish jarayonlari aniklanishi bilan, ularning bir-birlariga hamda muhitga munosabatlari o’rganiladi, olingan materiallarni ekologik tahlil qilish asosida tirik organizmlarning hayot faoliyatiga oid turli ekologik qonunlar aniqlanadi.
Laboratoriya eksperiment usuli - maxsus joylarda, xonalarda, turli mikroorganizmlar, suvo’tlar, umurtqasiz hayvonlar, ularning formalari (shtamlari) kichik-kichik idishlar, Petri kosachasi, akvariumlarda maxsus oziqa moddalar, yorug’lik, harorat yordamida o’stiriladi va kuzatiladi. Ularning ko’payish jadalligi, massa hosil qilishi, fiziologik, biokimyoviy tarkiblari, hamda foydali formalarini tez ko’paytirish usullarini ishlab chiqib, non, qatiq, yog’, vino, spirt tayyorlashda foydalaniladi.
Organizmlar va ularning populyatsiyasi holatini aniqlashda morfofiziologiya indikator usulidan foydalaniladi. Bu usul yordamida hayvon tanasining og’irligi, ayrim organlarining tabiiy zonalar va muhit omillariga bog’liq holda o’zgarishi, shakllarining kattalanishi yoki kichrayishi o’rganiladi.