1-amaliy mashg’ulot. Ekologik ta’lim-tarbiya-Biosfertani saqlab qolishning muhim omili. Mashg’ulotning maqsadi

Mavzuni mustaxkamlash uchun topshiriqlar:

1. 
   Yirik Ekologik mintaqalarga qaysilar kiradi?
   
2. 
   Aholining zich joylashishi qanday muammolarni olib keladi?
   
3. 
   Kimyoviy korxonalar atrofidagi aholi uchun qanday muammolar yuzaga keladi?
   

17 – amaliy:Tabiat ne’matlarini asrab-avaylaylik.
Mashg’ulotning maqsadi: Tarixiy manbalaridan ma’lumki, insoniyat mavgud ekan go’zallikka intilib yashagan,podsholiklar, xonliklar davrida ham ko’plab bog’u-rog’lar bunyod etilgan. Bobolarimiz bunyod etgan bog’lar,mustaxkam barpo qilingani yu, hozirgi kunlarda yaratilayotgan bog’lar xo’jako’rsinga quriayotgani haqida tushunish.
Mashg’ulotning mazmuni: O’zbekiston o’zining vodiylari, tabiati, hayvonot va o’simliklar dunyosi, go’zal manzarasi bilan kishilarni o’ziga jalb qilib kelgan.Yaqin yillargacha shaharlarimiz ko’chalaridagi ariqlardan oqqan zilol suvlardan odamlar to’yib-toyib ichishgan, non botirib yeyishgan, chorva va ekinlarini sug’orishgan.Endi esa bunday manzarani shaharlarda umuman ko’rmaysiz.
Tarixdan ma’lumki, juda ko’plab bog’-rog’lar barpo etilgan. Shulardan Amir Temur Samarqandda 14 ta bog’ barpo qildirgan. Uning nabirasi M. Ulug’bek esa “Chilstun bog’i” barpo qilingan. Endilikda bu bog’dan Ulug;bek akademiyasi hodimlari dam olish maskani sifatida foydalanmoqdalar. A. Navoiy va Boburlar davrida ham ko’pgina bog’lar barpo qilingan va qayta ta’mirlangan. Hozirgi kunlarda ko’pgina tashkilotlarning rahbarlari “mendan ketguncha” qabilida ish tutib, nomiga daraxt, gul
ekadilar – u, natijasi bilan qiziqmaydilar. Oqibatda esa har yili o’sha ma’lumot, o’sha raqam berilib xo’jako’rsinga ish yuritishga o’rganib qolganlar.
Bisda ayniqsa, saraton oyi yashilzorlar uchun sinov oui, uni albatta bir necha bor sug’orilmasa, qurib qolishi har bir kishiga ayondir.
Ko’pgina tog’larda tabiiy o’sadigan o’simliklar: rovoch, tog’ piyozi, sunbul, lola maydonlari yil sayin kamayib bormoqda. Masalan, Urgut tog’laridagi rovoch va tog’ piyozlari tagiga selitra solinib, sun’iy tarzda ko’paytirib bozorda sotilmoqda.
Natijada, bu o’simliklar nihoyatda kamayib ketmoqda. Payg’ambarimiz Muhammad s.s.v. ning: “Kimki daraxt eksa va uni muhofaza qilishga sabr qilsa va hatto meva berguncha parvarish qilsa, u odamga mevasidan bitgan har foyda uchun Olloh huzurida ajr savoblar bo’lg’ay” degan tabarruk so’zlarini eslash o’rinlidir.