1-Amaliy mashg‘ulot Avtotransport vositalarining yonilg‘i moylarini ifloslanishini o‘rganish Ishdan maqsad

9.1-rasm. Payvandlashdagi etektr yoyining tuzilish sxemasi 1-katod dog‘i, 2-katod sohasi; 3-yoy ustuni: 4-anod sohasi; 5-anod dog‘i
Anod dog‘i payvand­lanadigan detallar erkin elektron­larining anod yuzasiga kirish va neytrallanish joyi hisoblanadi. Anod dog‘ining harorati taxminan 4000⁰S atrofida bo‘ladi. Elektronlar oqimining anodga urilishi pay­vand­lashda anodda katodga qaraganda ko‘p is­siqlik ajralib chiqishiga sabab bo‘ladi (tax­minan yoy umumiy issiqligining 43% tash­kil qiladi). Issiqlikning katod (36%ga yaqin) va anod (43% ga yaqin) dog‘larida turlicha taqsim­lanishi detallarni o‘zgarmas tok bilan payvandiash amaliyotida qo‘llaniladi.

Elektr yoyi vositasida qo‘lda payvandlashda elektrod bilan detal orasi­da­gi masofa uzluksiz o‘zgarib turashi, ya’ni yoyning uzunligi har doim o‘zgaruv­chan bo‘ladi. Shuning uchun ham undagi tok kuchining qiymati davriy ravishda o‘zga­rib turadi. Bundan tashqari, payvandlashda qisqa tutashuvlar sodir bo‘la­di. Bu holda kuchlanish deyarli nolgacha kamayadi, tok kuchi esa ortib ketadi. Shuning uchun payvandlashda payvandlash toki manbai payvandlash zanjiri­da­gi qisqa tuta­shuv­lar­ga bardosh berishi lozim, ya’ni payvandlash toki ortganda yoy kuchlanishining kes­kin pasayishini ta’minlashi kerak. Yuqorida keltiril­gan talablarni pasayuvchi tashqi harakteristikaga ega bo‘lgan tok manbalari to‘laroq qondiradi, ularda tok kuchi ortishi bilan kuchlanish keskin pasayadi.