1-Амалий машғулот Бетоннинг физик ва механик хоссалари

1-Амалий машғулот
Бетоннинг физик ва механик хоссалари.
Бетон қоришмаси тайёрлашдаги сув миқдори бетон таркиби ва мустаҳкамлигига таъсир этувчи асосий омил бўлиб ҳисобланади. Сувни цемент билан кимёвий бирикиши учун W/C  0,2 бўлиши етарли, бунда W/C - сув миқдорини цемент миқдорига нисбати. Аммо, бетон қоришмасини ҳаракатчанроқ бўлиши ва юзага яхши ётиши учун сув меъёридан кўпроқ қуйилади, яъни W/C  0,5 -0,6 харакатчан қоришма; W/C  0,3-0,4 қаттиқ қоришма. Бетон таркибидаги ортиқча сув қотиш жараёнида буғланади ва бетон танасида пуфакчалар ва капиллиярлар ҳосил қилади бу ғоваклар сув ёки ҳаво билан тўлган бўлади. Бу бетоннинг сифатига таъсир қилиб, мустаҳкамлигини камайтиради ва деформациясини оширади. Цемент тошдаги ғовакларнинг умумий ҳажми 25-40% ни ташкил этади (нормал шароитда қотганда). W/C камайиши билан цемент тошдаги ғоваклар ҳам камаяди, натижада бетоннинг мустаҳкамлиги ортади. Шунинг учун темирбетон ишлаб чиқарадиган корхоналарда асосан қаттиқ бетон қоришмасидан фойдаланилади.
Бетоннинг куб мустахкамлиги .
Конструкцияларда бетон мустаҳкамлиги бетон кубини пресс ёрдамида сиқиш орқали синдириб синалади. Стандарт сифатида 15х15х15см ҳажмдаги намуна қабул қилинади, уларни 20-2^◦ С ҳароратда ва ҳавонинг нисбий намлиги 95 фоиздан кам бўлмаган шароитда бетон 28 суткадан сўнг синалади.

Эталон кубларнинг вақтинчалик қаршилиги-_u бетон кубининг мустаҳкамлиги ҳисобланади.
Чизма2.1 Бетон куб ва призмани юк остида синаш тартиби


Бетоннинг призма мустахкамлиги.
Темирбетон конструкцияларнинг шакли кублардан фарқ қилади. Шунинг учун уларнинг мустаҳкамлигини аниқлаганда кубик мустаҳкамлигидан аниқлаб бўлмайди. Конструкциялардаги бетоннинг кучланиш ҳолати призма кучланишига мос келади, чунки конструкциянинг шакли призманинг шаклига мос келади. Шунинг учун конструкцияларни ҳисоблашда бетонни сиқишга бўлган мустаҳкамлиги деб бетон призмани сиқишдаги вақтинчалик қаршилиги
_ви қабул қилинган. Призмали намуналарда ишқаланиш кучининг таъсири камлиги, лекин бир хил кесим юзаси бўлгани учун сиқилишдаги мустаҳкамлиги кубик мустаҳкамлигига нисбатан кам. Бетоннинг призма мустаҳкамлиги кубик мустаҳкамлигининг 72-77 фоизини ташкил этади.
Агар призма баландлиги «h» ва «а» томонларига нисбати 3-4 га тенг бўлганда _bu қиймати доимий сақланади, бошқача қилиб айтганда бўйлама деформация ривожига ишқаланиш кучининг таъсири кам бўлади.
Бунда бетон намунасининг эгилувчанлигига таъсири билинмайди, фақат

Ўртача призма мустаҳкамлиги тахминан _bu0.75_bга тенг. Призма мустаҳкамлиги деганда баландлиги «h»нинг «а» томонларга нисбати 4га тенг бўлгандаги сиқилаётган призманинг вақтинчалик қаршилиги қабул қилинган. Ўлчамлари 15x15x60 см катталикдаги призма стандарт сифатида қабул қилинган.