1 A. X. O‘roqov

E
f
aniqlanadi va uning talab 
qilingan qiymati 
E
tr
bilan solishtiriladi. 
Avtomobil yo‘li qoplamasi elastik moduli E
f
< E
tr
nisbatda bo‘lganda og’ir 
transport vositalari harakatini cheklashni ko‘zda tutadi. Avtomobil yo‘li qoplamasi 
holatini taxminiy baholash Progibomer o‘lchagich bilan amalga oshirilishi 

---

378 
mumkin. Yo‘ldagi harakatni cheklash yoki yopishni rejalashtirishda havo 
haroratining oldinda turgan oy uchun bashorati tahlil qilinadi. Bundan tashqari, 
kunlik yo‘l poyi gruntini erish tezligi tahlil qilinadi. 
8.1-jadval 
Yo‘l toifasi 
Elastiklik modulini miniman hisobi, MPa, yo‘l qoplamasi 
uchun 
mukammal 
Takomillashgan engil 
o‘tuvchi 
I 
210 
- 
- 
II 
185 
150 
- 
III 
165 
135 
- 
IV 
150 
115 
85 
V 
- 
90 
65 
Harakat eng kuchli erish va havo haroratining keskin oshishi boshida 
yopiladi. Shu bilan birga, yo‘lning holatini vizual baholash muhim ahamiyatga ega. 
Odatda, yo‘l texnik xodimlari o‘tgan yillar tajribasi asosida, ko‘pchishga moyil 
joylar haqida ma’lumot bor. Bu joylar birinchi navbatda yopiq. Yo‘l yoki alohida 
bo‘limlarning ma’lum muddatga yopilishi to‘g’risida yo‘l xizmati ommaviy 
axborot vositalarida oldindan xabardor qilinadi. Agar yo‘ldagi harakat to‘liq 
yopishning iloji bo‘lmasa, yo‘l yuzasining emirilishini oldini olish bo‘yicha 
muhandislik tadbirlari amalga oshiriladi. Ushbu chora-tadbirlarning asosiy 
maqsadi yo‘l to‘shamasiga tushadigan yuklarni kamaytirishdan iborat. 

---

379 
Nazorat savollari
 
1. Yo‘llar va inshootlarni hisobga olish va pasportlashtirishdan maqsad 
nimalardan iborat? 
2. Texnik hisobda qanday vositalardan foydalaniladi? 
3. AYMB qanday quyi tizimlarni o‘z ichiga oladi? 
4. Harakat jadalligini hisobga olishda qanday usullardan foydalaniladi? 
5. Qaysi yo‘llar texnik hisobga olinadi? 
6. Texnik hisobga olish jarayonida qanday ishlar bajariladi? 
7. Kameral ishlar tarkibiga nimalar kiradi? 
9. Yo‘llarning parametrlari va holati haqida ma’lumot to‘plash va qayta 
ishlashning avtomatlashtirilgan tizimi nima? 
10. Umumiy texnik sertifikatlashtirish tizim sifatida qanday quyi tizimlardan 
iborat?
11. Harakat jadalligi hisobi nima? 
12. Qaysi avtomobillar jadallik hisobiga bo‘ysunadi?
13. Mobil nuqta nima?
14. KP-514PM mobil laboratoriyasi haqida tushunchalar bering? 
15. Harakat jadalligini bashoratlash qanday elementlari mavjud?
16. Yo‘l himoyasida qanday ishlar amalga oshiriladi?

---

380