1 A. X. O‘roqov

 
16 
I-BO‘LIM. AVTOMOBIL YO‘LLARINI TA’MIRLASh VA 
SAQLAShNING NAZARIY ASOSLARI 
I-BOB. AVTOMOBIL YO‘LLARIDA TA’MIRLASh VA SAQLASh 
TEXNOLOGIYaLARINI RIVOJLANIShI
1.1. O‘zbekiston Respublikasi avtomobil yo‘llari tarmog’ining 
zamonaviy holati 
Mamlakat 
iqtisodiyotining 
rivojlanishi 
ko‘proq 
avtomobil 
yo‘llari 
tarmog’ining holatiga bog’liqdir. Iqtisodiyot rivojlanishi bilan yuk va 
yo‘lovchilarni tashishga bo‘lgan ehtiyoj o‘sadi, shuningdek avtomobil yo‘llariga 
bo‘lgan talab ham oshadi. Bugungi kunda avtomobil yo‘llarida tashilayotgan 
yuklar miqdori 92% ni, yo‘lovchilar miqdori 96% ni tashkil etadi. Avtomobil 
transportiga bo‘lgan ehtiyojlarni maksimal qoniqtirish uchun asta-sekin avtomobil 
yo‘llarining transport-ekspluatastion sifatlarini yaxshilash kerak.
1.1-rasm. Umumiy foydalanishdagi avtomobil yo‘llari tarmog’ining rivojlanish 
dinamikasi 

---

 
17 
Bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasi avtomobil yo‘llari tarmog’ining 
umumiy uzunligi 183783 km bo‘lib, shundan umumiy foydalanishdagi avtomobil 
yo‘llari 42530 km ni, ichki xo‘jalik yo‘llari 71324 km ni, shaharlar, tuman 
markazlari va aholi yashash joylari yo‘llari va ko‘chalari 69929 km ni tashkil 
qiladi [3]. Respublika bo‘yicha umumiy foydalanishdagi avtomobil yo‘llari 
tarmog’ining zichligi 9,5 km/100 km
2 
bo‘lib, 1.1-jadvalda ushbu ko‘rsatkichning 
viloyatlar bo‘yicha aniqlangan qiymatlari keltirilgan [3].
1.1-jadval 
Respublika bo‘yicha yo‘l tarmog’ining zichligi
Viloyatlar 
km/100 km
2
Viloyatlar km/100 km
2
Viloyatlar km/100 km
2
QQR 
2,5 
Navoiy 
3,8 
Toshkent 
24,6 
Andijon 
58,5 
Namangan 
42,5 
Farg’ona 
56,0 
Buxoro 
10,2 
Samarqand 
25,2 
Xorazm 
35,9 
Jizzax 
12,4 
Surxondaryo 
13,1 
O‘zR 
bo‘yicha 
9,5 
Qashqadaryo 
12,2 
Sirdaryo 
27,9 
- 
- 
1.1-jadvalda keltirilgan ma’lumotlardan ma’lum bo‘ladiki, respublikada yo‘l 
tarmog’i juda zich bo‘lgan hududlar Andijon, Namangan, Samarqand, Sirdaryo, 
Toshkent, Farg’ona va Xorazm viloyatlari hisoblanadi. Avtomobillarning qulay va 
xavfsiz harakat sharoitini ta’minlashda yo‘l tarmog’ining holati katta ahamiyatga 
egadir. Respublika mustaqilligidan keyingi yillarda (1991-2008 yy.) umumiy 
foydalanishdagi avtomobil yo‘llari tarmog’ida sezilarli o‘zgarishlar yuz berdi. Yo‘l 
tarmog’ining umumiy uzunligi 2702 km ga o‘sdi, yo‘llarning qoplamalari 
takomillashtirildi, yo‘llarni ahamiyati bo‘yicha o‘zgarishlar yuzaga keldi 
(1.2-jadval) [3]:

---

 
18 
1.2-jadval
1991-2019 yillarda umumiy foydalanishdagi avtomobil yo‘llari tarmog’ida
yuzaga kelgan o‘zgarishlar
№