1 8-sinf o’zbekiston tarixi test. 1-mavzu

19 
 
16-mavzu 
 
1. Buxoro amirligida amirdan keyingi ikkinchi shaxs qaysi lavozim 
egasi edi? 
A) Qo'shbegi
B) Devonbegi
C) Otaliq
D) Mehtar 
2. Amirlikda ashtarxoniylar hukmronligi davrida davlatda juda katta 
nufuzga ega bo‘lgan qaysi lavozim oldingi mavqeyini yo‘qotdi? 
A) Qo'shbegi
B) Devonbegi
C) Otaliq
D) Mehtar 
3. Mangi`t amirlari davrida Buxoro amiri saroyida xizmat qiluvchi 
nechta amaldorlik lavozimi joriy etildi va shulardan nechtasi yuqori 
davlat lavozimlari sanalgan?
A) 100 ga yaqin, 30 ga yaqini
B) 300 ga yaqin, 30 ga yaqini
C) 200 ga yaqin, 30 ga yaqini
D) 400 ga yaqin, 40 ga yaqini
4. Buxoro amirligi ma`muriy jihatdan nimalarga bo`lingan?
A) viloytalarga B) tumalarga
C) viloyat va tumanlarga D) viloyat va bekliklarga
5. Buxoro amirligi nechta viloyat (beklikka) bo`lingan?
A) 27 ta B) 30 ta C) 35 ta D) 40 ta
6. Quyidagi ma’lumotlardan to’g’rilarini aniqlang. 
1. Amirlik davlat tizimiga ko‘ra mutlaq monarxiya edi. Oliy 
hukmdor - amir cheklanmagan huquqqa ega bo’lgan. Butun 
hokimiyat uning qo‘lida to‘plangan. Amir, ayni paytda, davlatning 
ma’naviy rahnamosi ham edi. Chunki u eng oliy martabali 
amaldorlar (arkoni davlat) hamda qabilalarning boshliqlari bilan 
maslahatlashib ish tutgan. 
2. Amirlikda davlat boshqaruvi sohasida ayrim islohotlar o‘tkazildi. 
Chunonchi, ashtarxoniylar davrida mavjud bo‘lgan boshqaruvning 
dargoh va devonlar tizimi tugatildi. Davlat vazifalarini ijro 
etishto‘g‘ridan to‘g‘ri saroydagi u yoki bu lavozimda, yoki biron-bir 
nufuzli davlat arbobi qo‘lida to'planuvchi tartih joriy etildi. 
3. Qo’shbegi amir Arkida yashagan 
4. Viloyatlarni beklar - hokimlar boshqarishgan. Hokim lavozimiga, 
asosan, qabila sardorlari (amir) tayinlangan. Qolgan ma’muriy-
hududiy birliklarga sug‘oriladigan yer miqdori asos qilib olingan 
A) 1,2 B) 1,2,3 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4 
7. Buxoro amirligida bir nechta ariq va kanal orqali sug‘oriladigan 
yuz ming tanob yer … tashkil etgan.
A) Hazorani
B) Nim hazorani 
C) Bir tumanni D) Qoriyani 
8. Buxoro amirligida Bitta katta ariq bilan sug‘oriladigan ellik ming 
tanob yer qanay atalgan? 
A) Hazora
B) Nim hazora 
C) Bir tuman
D) Qoriya 
9. Buxoro amirligida yigirma besh ming tanob yer qanday atalgan? 
A) Hazora
B) Nim (yarim) hazora 
C) Bir tuman
D) Qoriya 
10. Buxoro amirligida 10-15 ming tanob sug’oriladigan yer qanday 
atalgan? 
A) Marza B) Qoriya 
C) Qishloq obikori D) Hazora
11. Buxoro amirligida 400 tanob yerga ega qishloq qanday atalgan? 
A) Marza B) Qoriya 
C) Qishloq obikori D) Hazora
12. Buxoro amirligida 300 tanob va undan kam yeri 
bo‘lgan hudud, aholi yashasa-yashamasa, qanday atalardi? 
A) Marza B) Qoriya 
C) Qishloq obikori D) Hazora
13. Ba’zi qishloqlar joylashgan hudud maydoni katta bo‘lmagan. 
Binobarin, ularning har birini alohida-alohida boshqarish iqtisodiy 
jihatdan o'zini oqlamas edi. Shuning uchun ham bir nechta katta-
kichik qishloqlar biriktirilib eng quyi ma’muriy birlik tashkil etilgan 
va … deb atalgan? 
A) Mulk B) Amlok 
C) Mulki xos D) Adra 
14. Amlok yelarini amlokdor boshqargan va u boshqaruv ishida 
kimlarga tayangan? 
1. Qishloq oqsoqollari 2. Amin 3. Miroblar 
4. Mirshablar 
A) 1,2 B) 1,2,3 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4 
15. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasi yetishtirilgan 
hosilning hisobini yuritish, soliqlar va boshqa tushumlarning 
belgilangan muddatlarda yig`ilishi uchun ma`sul bo`lgan?
A) amin B) mehtar C) amlokdor D) muhtasib
16. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasi suv 
inshootlarining o`z vaqtida ta`mirlashini ta`minlagan?
A) amin B) mehtar C) Qishloq mirobi D) muhtasib
17. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasi qishloqlar uchun 
ajratadigan suvning ariqlar bo`yicha to`g`ri taqsimlanishini 
ta`minlagan?
A) amin B) mehtar C) Qishloq mirobi D) muhtasib
18. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasining asosiy 
vazifasi soliq va boshqa tushumlarni yig`ish, aholi ustidan nazorat 
olib borish bo`lgan?
A) amin B) mehtar C) amlokdor D) muhtasib
19. Quyidagi qaysi so`z «mulk egasi» degan ma`noni aniqlang
A) amin B) mehtar C) amlokdor D) muhtasib
20. Quyidagi qaysi so`z «ishonchli, halol odam» degan ma`noni 
aniqlang
A) amin B) mehtar C) amlokdor D) muhtasib
21. Buxoro amirligda quyidagi qaysi mansab egasining asosiy 
vazifasi arqilardagi suvni ekin maydonlariga taqsimlash bo`lgan?
A) amin B) mehtar C) mirob D) muhtasib
22. Buxoro amirligining davlat muassalari nimalardan iborat edi?
1. ma`muriy 2. moliya 3. qozilik
4. mirshablik 5. harbiy 6. tashqi ishlar
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,4,5,6
C) 1,2,3,6 D) 1,2,4,5,6
23. Amirlikda oliy ijroiya hokimiyat, ya’ni Bosh vazir (vaziri buzruk 
ham deyilgan) uning qo'lida to‘plangan. U poytaxt Buxoro shahridagi 
ahvol, mamlakat boshqaruvi, moliya, soliq, xazina kabi eng muhim 
sohalarni nazorat qilgan. Ushbu ta’rif qaysi lavozim haqida 
ekanligini aniqlang. 
A) Parvonachi B) Devonbegi 
C) Qo’shbegi D) Otaliq 
24. Amirlikda qaysi lavozim egasi quyi qo'shbegi deb ham atalgan? 
A) Parvonachi B) Devonbegi 
C) Qo’shbegi D) Otaliq 
25. Amirlikda zakot masalasi bilan shug‘ullangan (a), Buxoro va 
Samarqand viloyatlarini sug‘orish, shuningdek, suv taqsimoti bilan 
bog‘liq ishlar uchun mas’ul (b) lavozimlarni aniqlang. 
A) a-devonbegi, b-mirob B) a-mehtar, b-sadr 
C) a-qo’shbegi, b-otaliq D) a-devonbegi, b-otaliq 
26. Qaysi lavozimda ishlagan amaldoming asosiy vazifasi Buxoro 
xonligida bo‘lganidek oliy hukmdorning yorliqlarini u yoki bu 
amaldorga yetkazish bo‘lgani holda, amirlikda istiqomat qilib 
kelayotgan arablar jamoasi masalalari bilan ham shug‘ullanadigan 
bo‘ldi? 
A) Parvonachi B) Devonbegi 
C) Qo’shbegi D) Otaliq 
27. Qaysi lavozimga tayinlangan amaldor amirning buyruqlarini quyi 
lavozimda ishlayotgan davlat xizmatchilariga yetkazish, mazkur 
buyruqlarning bajarilishini va kelgusida davlat mansablariga 
tayinlanishi mumkin bo'lgan xizmatchilarning faoliyatini tashkil etish 
bilan shug‘ullangan? 
A) to'qsoba B) Mehtar 
C) Bosh inoq D) Kichik inoq 
28. Quyidagi Buxoro amirligi bilan bog’liq ma’lumotlardan 
noto’g’risini aniqlang. 
1. Moliya vaziri-devonbegi 
2. Amirlikda barcha viloyatlar Devonbegiga bo‘ysungan 
3. Ba’zi hollarda parvonachi lavozimida ishlayotgan amaldorga 
uning shaxsi, amirlik siyosiy hayotida tutgan o‘rniga qarab, muhim 
vazifalar ham yuklatilgan. Chunonchi, Amir Haydar Marvda unga 
qarshi ukasi Dinnosirbek boshchiligida ko‘tarilgan isyonni bostirish 
uchun Niyozbek parvonachini qo‘shinga qo‘mondon qilib jo ‘natgani 
bunga dalildir 
4. Yoki Amir Nasrullo 1842-yilda Qo‘qonni ishg‘ol etgach, u yerga 
Ibrohim parvonachi mang‘itni noib etib tayinlaganida, shubhasiz, 
uning amirlik hayotidagi mavqeyini hisobga olgan. 
A) 1,2 B) 4 C) 3,4 D) 1,4 
29. Amirlikda chet mamlakat elchilari taqdim etadigan hujjatlarni 
qabul qilib olgan, shuningdek, amir muhri uchun javobgar bo‘lgan 
lavozimni aniqlang. 
A) to'qsoba B) Mehtar C) Bosh inoq D) Kichik inoq 

---