1 8-sinf geom yangi. 1-8-bet. 2015(boshi). p65

Savol, masala va topshiriqlar

183. 
     1) Qanday shakl markaziy simmetrik shakl deyiladi? Markaziy simmetrik shakllarga misollar keltiring.
     

2) Shaklning simmetriya markazi nima?

183. 
     Markaziy simmetriyada: 1) tekislikning qanday nuqtasi; 2) qanday to‘g‘ri chiziqlar o‘ziga akslanadi?
     
184. 
     O nuqta AB to‘g‘ri chiziqda yotadi. O nuqtaga nisbatan AB to‘g‘ri chi­ziqqa simmetrik shakl qanday shakl bo‘ladi? Uni yasang.
     
185. 
     1) Ikkita teng va parallel kesmalar berilgan. Ularning simmetriya mar- kazini yasang.
     

2. 
   Kesishuvchi ikki to‘g‘ri chiziq simmetriya markaziga egami?
   

Uchta to‘g‘ri chiziqdan ikkitasi o‘zaro parallel, uchinchisi esa ularni kesadi. Ulardan hosil bo‘lgan shakl simmetriya markaziga egami

?

183. 
     
184. 
     A₁B₁ va A₂B₂ kesmalarning o‘rtalari umumiy O nuqtadan iborat.
     

1. 
   A^A va B₁B₂, A₁B₂ va A₂B₁ kesmalarning tengligini isbotlang.
   
2. 
   A^A₂ va B₁B₂ kesmalarning o‘rtalari O nuqta bilan bir to‘g‘ri chiziqda yotishini isbotlang.
   

183. 
     Agar to‘rtburchakning simmetriya markazi bo‘lsa, bu to‘rtburchak pa- rallelogramm ekanini isbotlang.
     
184. 
     Tekislikda A (2; 2), B (-2; 0), C(3; 4), D (0; 2), E(-2; -2), F(-4; 2), K(3; -2), L (-3; -3) nuqtalar berilgan. Bu nuqtalarga:
     

1. 
   koordinata o‘qlariga; 2) koordinata boshi O (0; 0) nuqtaga nisbatan simmetrik nuqtalarni yasang va koordinatalarini yozing.
   

183. 
     Simmetriya markaziga ega bo‘lgan uchburchak (to‘rtburchak) bormi?
     
184. 
     O markazli aylanada ikkita o‘zaro teng va parallel vatar o‘tkazilgan. Ularning simmetriya markazini toping.
     

IfFl/-
§ ga (simmetriyaga) doir qo‘shimcha mashqlar

183. 
     A, B va C nuqtalar berilgan. C nuqtaga AB to‘g‘ri chiziqqa nisbatan sim­metrik bo‘lgan C₁ nuqtani faqat sirkuldan foydalanib yasang.
     
184. 
     AB kesma hamda shunday ikki nuqta C va D berilganki, bunda CA = CB va DA = DB bo‘lsin. A va B nuqta CD to‘g‘ri chiziqqa nisbatan sim- metrik ekanini isbotlang.
     
185. 
     Turli tomonli uchburchak simmetriya o‘qlariga ega emasligini isbotlang.
     
186. 
     Teng yonli uchburchakning asosiga o‘tkazilgan medianasi yotgan to‘g‘ri chiziq uchburchakning simmetriya o‘qi bo‘lishini isbotlang.
     
187. 
     ABCD romb berilgan. BC to‘g‘ri chiziqqa nisbatan simmetriyada A nuqtaga simmetrik bo‘lgan nuqtani yasang.
     
188. 
     To‘g‘ ri to‘rtburchakning simmetriya o‘qlari x = 4 va y = 3. Uning uchlari- dan biri A (7; 5), qolgan uchlarining koordinatalarini toping.
     
189. 
     AB kesmaga O₁ nuqtaga nisbatan simmetrik A₁B₁ kesmani yasang, so‘ngra A₁B₁ kesmaga O₂ nuqtaga nisbatan simmetrik kesmani yasang.
     
190. 
     Berilgan nuqtaga nisbatan: 1) kesmaga; 2) burchakka; 3) nurga sim­metrik bo‘lgan shakl nimadan iborat bo‘ladi?
     
191. 
     Uchburchakning uchlari A (-2; 1), B (1; 5) va C (4; -2) nuqtalarda yotadi. Koordinatalar boshiga nisbatan berilgan uchburchakka simmetrik bo‘lgan uchburchakning koordinatalarini toping.
     
192. 
     A (5; 2), B (5; -2), C(2; 5) va D (-5; -2) nuqtalar berilgan.
     

1. 
   Bulardan qaysi biri koordinatalar boshiga nisbatan simmetrik?
   
2. 
   A va C nuqtalarning simmetriya markazini aniqlang.
   

183. 
     To‘g‘ ri chiziqda teng ikkita AB va CD kesmalar berilgan. Ularning sim­metriya markazini yasang.
     
184. 
     Parallelogramm diagonallarining kesishish nuqtasidan o‘tkazilgan ixti­yoriy to‘g‘ri chiziq uni ikkita teng shaklga ajratishini isbotlang.
     
185. 
     Teng tomonli ABC uchburchak AC tomonining o‘rtasiga nisbatan sim­metriyada B uchi D nuqtaga o‘tadi. ABCD to‘rtburchak romb bo‘lishini isbotlang.
     
186. 
     Ikkita teng aylana tashqi tomondan urinsa, ular urinish nuqtasiga nis­batan simmetrik bo‘lishini isbotlang.
     
187. 
     Radiuslari teng ikkita aylana berilgan. Berilgan aylanalarning simmetriya markazini toping.
     
188. 
     Agar shakl ikkita perpendikular simmetriya o‘qiga ega bo‘lsa, u holda u simmetriya markaziga ega bo‘lishini isbotlang.
     

test

3. 
   

^r/f| A ^/
S