1. 2,84 g fosfat angidridi 47,16 g suvda eritilganda hosil bo’lgan eritmaning massa ulushini (%) toping

10.1 Mustaqil yechish uchun masalalar
1. Tuzlarning hosil bo’lishiga ko’ra turlarini ayting va har bir turiga 10 tadan misol yozing.

2. Tuzlar gidrolizi deganda nimani tushunasiz? Qaytmas reaksiyaning shartini ayting. Molekulyar ionli tenglama va qisqartirilgan ionli tenglamalar haqida tushuncha bering.

3. Qaysi tuzlar gidrolizga uchramaydi? Kation bo’yicha gidroliz, anion bo’yicha gidroliz, ham kation, ham anion bo’yicha gidrolizni tushuntiring va misollar yozing. Bu jarayonlarda eritma muhiti qanday bo’ladi?

4. Quyidagi tuzlarning gidrolizlanish reaksiya tenglamalrini yozing. Molekulyar ionli va qisqartirilgan ionli tenglamalarini yozing. Gidroliz turini va eritma muhitinining qanday bo’lishini ayting. K₂CO₃, CH₃COONa, Na₂CO₃, Na₂S, Al₂S₃, (CH₃COO)₂Ca, NH₄Cl, (NH₄)₂CO₃.

5. Quyidagi tuzlarning gidrolizlanish reaksiya tenglamalarini yozing. Molekulyar ionli va qisqartirilgan ionli tenglamalarini yozing. Gidroliz turini va eritma muhitinining qanday bo’lishini ayting. FeCl₂, FeCl₃, AlCl₃, CrCl₃, MnCl₂, CuCl₂.

6. Mol miqdordagi suvda 10 mol FeCl₃ eritildi. FeCl₃ tuzining 2,3 moli gidrolizga uchragan bo’lsa, tuzning gidrolizlanish darajasini va eritma muhitini aniqlang.

7. Mol miqdordagi suvda 300 g aluminiy sulfid eritildi. Natijada 312 g cho’kma hosil bo’ldi. Tuzning gidrolizlanish darajasini aniqlang.

8. Suvda 113 mol tuz eritildi. Tuzning 7,1 mol miqdori gidrolizga uchragan. Tuzninh gidrolizlanish darajasini aniqlang.

9. Quyidagi tuzlar gidrolizlanishi jarayonida qaysi ionlar ishtirok etadi? Hosil bo’ladigan cho’kma yoki gazlarni aniqlang. K₂CO₃, CH₃COONa, Na₂CO₃, Na₂S, Al₂S₃, (CH₃COO)₂Ca, NH₄Cl, (NH₄)₂CO₃, FeCl₂, FeCl₃, AlCl₃, CrCl₃, MnCl₂, CuCl₂.

10. Gidroliz jarayoniga ta’sir etuvchi omillarni ayting va tushuntiring. Gidroliz jarayonida pH qanday o’zgaradi?

11. 0,6 mol X(NO3)2 dissotsilanmagan tuz suvda eritilishidan olingan eritmada jami ion va molekulalar soni 1,4·NA dona bo’lsa va tuzning dissotsilanishidan olingan X+2 kationining massasi 26 gr ga teng bo’lsa, dissotsilanishdan hosil bo’lgan anion massasini aniqlang. (H₂O ning dissotsilanishini va tuzning gidrolizlanishini hisobga olmang 49,6

12. Berilgan birikmalar gidrolizida qanday ionlar qatnashishi va eritma muhiti qanday bo’lishini juftlab ko’rsating. 1) kaliy nitrat; 2) temir(II) sulfat; 3) aluminiy sulfid; 4) natriy atsetat; a) kislotali; b) neytral; c) ishqoriy; I) tuzning kationi; II) tuzning anioni; III) ham kation, ham anion bo’yicha IV) gidrolizga uchramaydi;

A) 1–b,IV; 2–a,I; 3–b, III; 4–c,II

B) 1–b, III; 2–a,I; 3–b, IV; 4–c,II

C) 1–c, IV; 2–a,I; 3–b, IV; 4–b, III

D) 1–c, II; 2–a,I; 3–b, IV; 4–b, III

13. CuSO4 eritmasida 2,08∙N_A ta kation va 1,94∙N_A ta anion mavjud. Agar CuSO₄ ning gidrolizlanish darajasi 7% ga teng bo’lsa, tuzning necha foizi dissotsialanmasdan eritmada qolgan?

14. Kaliy karbonat gidrolizi natijasida eritma muhiti qanday bo’ladi?

15. Litiy karbonat gidrolizi natijasida eritma muhiti qanday bo’ladi?