1-2-ma’ruza

 
 
 

---

3. Oqova suvlarni oqizish tarmog’ining boshlang’ich chuqurligini aniqlash 
Oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlarini  uskunalash  narxi  va  qurilish  muddati 
ahamiyatli  darajada  oqova  suvlarni  oqizish  quvurlarini  urnatish  chuqurligiga  bog’liq. 
SHuning  uchun    mahalliy  sharoit  bo’yicha  oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlarining 
yotqizishni  texnik  va  iqtisodiy  maqsadga  muvofiqlik  bilan  minimal  chuqurlikda  urnatish 
juda  muhimdir. 
Suv  quvuridagiga  nisbatan  kanalizatsiyalangan  tarmoqda  suvlarni  muzlab  qolish 
xavfsizligi  ancha  kam.  Eng    past  uchastkalargacha  10  -  14
0
S  dan  yuqori  harorat  bilan 
oqova suvlarni oqizish tarmog’i bo’yicha oqova suvlar doim o’tib turadi va qishda oqova 
suvlarning harorati tashqi havo haroratidan yuqoriligi sababli shamollatish uy stoyaklarini 
yuqorisigacha issiq havo tuxtovsiz harakat qiladi.  
Quvurlarning  boshlanish  qismidagi  chuqurligi  asosan  oldin  qurilgan  tarmoqlarning 
qaysi  tumanlarda  o’tkazilganligini  hisobga  olib  hamda  barcha  talablarni  qondirgan  holda 
qabul qilinadi. 
Oqova  suvlarni 
oqizish 
tarmoqlarini 
loyihalashda  boshlanish  nuqtadagi 
chuqurliklarini aniqlash eng asosiy vazifalardan hisoblanadi. 
Hovli  oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlari  qanchalik  chuqur  joylashsa,  obhekt 
tarmoqlarini  ham  chuqur  o’tkazishga  to’g’ri  keladi.  Bu  o’z  navbatida  oqova  suvlarni 
oqizish tarmoqlarining qurilish narxini oshishiga olib keladi. 
Eng  kam  chuqurlik  har  xil  diametrlardagi  quvurlar  uchun  yerning  yuqori  muzlash 
qatlamini hisobga olgan holda quyidagicha aniqlanadi. 
 

 

d
h
H
м




7
.
0
5
.
0
3
.
0

 , m
 
 
bu yerda: 
м
h
- yerning muzlash qatlami, m 
Muzlash  qatlami  unchalik  yuqori  bo’lmagan  joylarda  oqova  suvlarni  oqizish 
quvurlarining boshlanish qismi quyidagi formula orqali aniqlanadi. 
 

 









2
1
Z
Z
l
L
i
h
H
, м 
 
bu yerda: 
h
- hovli va kvartal ichi orasidagi tarmoqlarning eng uzoq masofada joylashgan 
quduqning chuqurligi, m 
              

- hovli va ko’cha tarmoqlarining joylashish farqi, m 
              
1
Z
  va 
2
Z
  -  hovli  va  ko’cha  tarmoqlarida  joylashgan  quduqlar  yerining  ustki 
qismini sathi, m 
               
i
- hovli va kvartal ichki oqova suvlarni oqizish tarmoqlarining nishabligi, m 
              
L
va 
l
  -  hovli  va  kvartal  ichi  orasida  joylashgan  eng  uzoq  quduqdan  ko’cha 
qudug’igacha bo’lgan masofa, m 
Oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlarini  transport  tahsirida  shikastlanmasligi  uchun 
ularning  chuqurligi  quvurlarning  ustki  qismigacha  bo’lgan  masofa  eng  kamida  1,50  m 
bo’lishi kerak.