1, 2, Iqtisodiy tahlilning fan sifatida shakllanish elementlari va rivojlanish bosqichlari

Iqtisodiy tahlil zamon nuqtai nazaridan quyidagi uch turga bo‟linadi:.
1.Tezkor tahlil. Tezkor tahlil deganda hisobot davri davomida, hodisa va jarayonlardavom etayotgan vaqtda o‟tkaziladigan tahlil tushuniladi.
2.Joriy tahlil. Joriy tahlil deganda hisobot davri tugashi bilan hisobot ma‟lumotlari asosida o‟tkaziladigan tahlil tushuniladi.
3.Istiqbol tahlil.Istiqbol tahlil deganda xo‟jalikni kelajakdagi faoliyatining istiqbolini belgilash uchun o‟tkaziladigan tahlil tushuniladi.
10,3. Hodisa va jarayonlarni o‘rganishdan maqsad, natijaviy ko‘rsatkichlarni o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillarni, sabab-oqibatlarini va ularning ta’sirini aniqlash.

“Tahlil” so‘zi grekcha “analysis” so‘zining o‘zbek tilidagi

tatjimasi bo‘lib, u “bo‘laman” yoki “ajrataman” degan ma’noni
bildiradi. Demak, tahlil deganda, tor ma’noda butunni qismlarga
(unsurlarga) ajratish, bo‘laklarga bo‘lish yo‘li bilan uning tarkibiy
qisimini o‘rganish tushiniladi.
Shuni ham alohida ta’kidlash kerakki, real voqelikda yuz
berayotgan hodisa va jarayonlami o‘rganishda faqat tahlilning o‘zi
yetarli bo‘lmaydi. Inson tafakkuriga mos keluvchi boshqa
usullardan foydalanishga ham juda ko‘p hollarda katta zarurat
tug‘iladi. Ushbu ma’noda tahlilga juda yaqin keluvchi “sintez”
usuli bo‘lib, uning yordamida o‘rganilayotgan to‘plamning ayrim
birliklari orasidagi aloqalar va o‘zoro bog‘liqliklar aniqlanadi.
“Sintez” atamasi grekcha “syntezis” so‘zidan olingan bo‘lib,
“birlashtiraman”, “qo‘shaman” degan ma’noni bildiradi. Hozirgi
zamon dialektikasi, sintez va tahlilga real voqelikda yuz bera­
yotgan hodisa va jarayonlami o‘rganishning ilmiy metodlari sifa­
tida qaraydi. Faqat tahlil va sintez birgalikdagina hodisalami har
tomonlama dialektik bog‘liqlikda ilmiy o‘rganish imkonini beradi.
7. Ilmiy yondoshish, kompleks va sistemali o‘rganishlik, iqtisodiy tahlilning asosiy tamoyillari ekanligi.
Iqtisodiy tahlil fanining tamoyillari