1- mavzu: Morfemika

XULOSA: 
 
Predmetning  harakatini  bildirib,  nima  qilmoq?  nima  bo‘lmoq?        so‘roqlariga 
javob bo‘lgan so‘zlar fe‘l deyiladi (Qolgan so‘roqlar shu so‘roqlardan hosil bo‘ladi: nima 
qildi? nima qilgan? Masalan:o‘qidi, yozdi.  
   Fe’llarning  morfologik  xususiyatlari:  1)    bo‘lishli  va  bo‘lishsiz  shakllarga  ega:  bordi, 
bormadi; 2)  o‘timli-o‘timsizlik xususiyatlariga ega:  o‘qidi (o‘timli), keldi (o‘timsiz); 3) 
nisbat,  zamon,  shaxs-son  va  mayl  ifodalay  oladi:  yozdi  (o‘tgan  zamon,  aniq  nisbat,  3-
shaxs,  birlikda,  xabar  maylida):  4)      o‘zining  vazifadosh  (xoslangan)  shakllariga  ega: 
keldi  (sof  fe’l),  kelib  (ravishdosh),  kelgan  (sifatdosh),  kelish  (harakat  nomi);  5)  fe’llar 
faqat boshqa turkumlardan yasalish xususiyatiga ega: ishla, ko‘kar .      
          Fe’llarning sintaktik xususiyati: 
 
Fe’llarning sintaktik xususiyati:  1) gapda ko‘pincha fe’l-kesim vazifasini bajaradi: 
Kuz keldi. 2) bundan tashqari, vazifadosh shakllari orqali barcha bo‘lak vazifasini bajara 
oladi:  ega  (O‘qimoq  –  maqsadim.),  ot-kesim  (Maqsadim  –  o‘qimoq),  to‘ldiruvchi 
(Tushuntirishni  boshladim),  sifatlovchi-aniqlovchi  (Oqigan  odam  qiynalmaydi), 
qaratqich aniqlovchi (Olmoqning bermog‘i bor), hol (U jo‘shib gapirdi).