1- mavzu: Morfemika



Download 2,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet420/576
Sana30.12.2021
Hajmi2,94 Mb.
#97132
1   ...   416   417   418   419   420   421   422   423   ...   576
Bog'liq
ona tili va adabiyot

204-mashq.  O‘qing.  So‘roq  olmoshlarini  topib,  qanday  o‘zgarganini  va  gapdagi 
vazifasini ayting. So‘roq gap tuzishda vosita bo‘lgan so‘roq olmoshlarini aniqlang. 
 


 
218 
 
1. Odam, nima  yaxshi bo‘lsa, shuni qilishi kerak. (O‘. U.) 2. Ammo men bir narsaga 
tushunolmay  turibman:  shunchalik  gaplaring  bor  ekan,  savollaring  bor  ekan,  nega  shu 
choqqacha indamay keldilaring? (A. Q.) 3. Siz mening kimim bo‘lasiz, amaki? (I. R.) 4. 
Hilolangiz  poliz  brigadasiga  borib,  fermaga  qancha  po‘choq  beryapsiz,  deb  so‘roq 
qilibdi.  (I.  R.)  5.  Axir  mening  nimam  Nazokatga  o‘xshaydi?  (S.  An.)  9.  “Ulari  ham 
mayliga,  —  deb  gap  qo‘shdi  polizchi  chol,  —  kimlar  qancha  bepul  qulupnay  yeganini 
yozib  ber,  pulini  undirib  olamiz,  deyapti”.  (I.  R.)  10.  Bekning  “mard”  yigitlari  qani? 
Quyondek qochib qolishdi-ku. (S. Kalmikov.) 
205-mashq. O‘qing. Belgilash olmoshlarini topib, qanday o‘zgarganini ayting, so‘ngra 
jamlovchi, yakkaga ajratuvchi, jamlikning qismini bildiruvchi belgilash olmoshlarini uch 
ustunga ajratib yozing. 
 
1. Axir, bugun shunday kunki, har kim o‘z do‘sti bilan birga bo‘lgisi keladi! (O. Yo.)      
2.  O‘rta  yer  dengizidagi  juda  ko‘p  turg‘un  baliqlardan  ba’zilarini  boshqalariga  nisbatan 
uzoqroq  kuzatdim...  (J.  Vern.)3.  U  har  narsadan  zavqlanish,  lazzat  topish,  erkalanishni 
istar  edi.  (J.  Abd.)                          4.  Dengiz  barcha  bo‘yoqlarni  o‘zida  singdirib,  moviy 
rangdagina  jilvalanar  edi.  (J.  Vern.)  5.  Qudratning  birdan-bir  maqsadi  ularning 
hammasida  haqiqiy  fanga  qiziqish  uyg‘otish  edi.  (J.  Abd.)  6.  Har  biri  itdek-itdek 
keladigan  bahaybat  chumolilarni  ko‘rdim.  ...Har  ajdar  ilonlar  borki,  fildek  keladi,  va  fil 
kuchi  bilan  hamla  qiladi...  (K.  Moiseeva.)          7.  Har  bir  odam  uchun  javobgarsiz. 
Mas’uliyatning bu tomonlarini ham sezing-da. (J. Abd.) 8. Agronom so‘zini eshitib, ba’zi 
qizlar  hazilni  to‘xtatishgan  bo‘lsa  ham,  boshqa  shaddodroqlari  pisand  qi-lishmasdi.  (H. 
G‘.) 9. Uning chaqmoqdek chaqnab, qurilishga birdaniga jon kiritib yuborgani, hammani 
qattiq harakatga solib qo‘ygani durust. (J. Abd.)  
 
206-mashq.  O‘qing.  O‘zlik  olmoshini  aniqlab,  qanday  turlanganini  va  gapdagi 
vazifasini  tushuntiring.  Ikkita  gapni  ko‘chirib,  o‘zlik  olmoshiga  qo‘shilgan  egalik 
qo‘shimchasi tagiga to‘g‘ri, kelishik qo‘shimchasi tagiga to‘lqinli chiziq chizing. Matnda 
uchragan boshqa olmoshlarning turini ayting. 
 
1.  Ular  o‘z  qo‘llari  bilan  nimalar  yaratib,  nimalar  ishlab  chiqarishga  qodir 
ekanliklarini  bilib  olishlari  kerak!  (J.  Abd.)    2.  Nazarimda,  u  o‘qishimga  xalaqit 
bermaslik  uchun,  mendan  ham,  o‘z  huzur-halovatidan  ham  voz  kechdi,  shekilli.  (CH. 
Ayt.)        3. Men  o‘z-o‘zimga deyman:  Nahotki, oz muddatda shunchalik o‘zgaribman. 
(Mirm.)  4.  O‘zing  bilasan,  o‘t  ichidan  qaytding,  Gitlerni  yakson  qilish  hazilakam  ish 
bo‘ldimi? (O.)  5. Xudoyqulov boshliqlarga  o‘zini ishchan, uddaburon qilib ko‘rsatishni 
bilardi.  (J.  Abd.)  6.  So‘fito‘rg‘ay  bo‘lsa  g‘azalni  o‘zi  to‘qib,  o‘zi  bastalab,  o‘zi  kuyga 
solgan,  maqomi  shu  qadar  sershavq,  jozibadorki,  qulog‘imga  Nosir  akamning  sehrgar 
dutorining  ovozi  eshitilgandek  bo‘ladi.  (N.  S.)  7.  Faqat  o‘zigagina  tushunarli  bo‘lgan 
doiracha va kvadratlar chiza boshladi... (Yu. Semyonov.)   
 

Download 2,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   416   417   418   419   420   421   422   423   ...   576




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish