1 – Мавзу: Иқтисодиётни модернизациялаш шароитида инсон ресурсларни бошқаришнинг тутган ўрни ва стратегия. Режа

Birinchi bosqich

• qabila (urugʻ) jamoalariga birlashgan odamzodning dastlabki vakillari oʻzlarining ancha cheklangan jismoniy va aqliy resurslaridan foydalanish muammolarini hal qila borish davomida mehnat taqsimoti, mehnat qilish sabablari va intizom masalalariga duch kelganlar. Bu davrda odamlar olov yoqish va uni saqlashni, turli maqsadlarga moʻljallangan tosh va yogʻochdan yasalgan qurollardan foydalanishni oʻrganganlar. Usha davrdagi odamlar faqat ovqat topish maqsadida birgalikda faoliyat koʻrsatganlar, shuning uchun ular tarkibi faqat yosh va jinsi boʻyicha belgilangan.

Ikkinchi bosqich

• Ibtidoiy jamoa tizimining ikkinchi davrida (taxminan er.av. VIII-III ming yilliklar) dehqonchilik va chorvachilikka oʻtilgan. Bu ibtidoiy xoʻjalik xarakterini tubdan oʻzgartirdi - u ishlab chiqaruvchi boʻldi. Mehnatning xarakteri va mazmunining oʻzgarishi mehnatning rivojlanishiga olib keldi. Keragidan koʻproq ishlab chiqarish, qoʻshimcha mahsulotning yaratilishi, inson kuchining qadrlanib borishi ibtidoiy munosabatlarning tabaqalashuviga olib keldi. SHunday qilib, ushbu tizim oʻrniga majburiy mehnat va ekspluatatsiyaning birinchi shakli yuzaga keldi. qulchilik asosan xoʻjalik yuritishga qulay sharoitlariliq ob-havo, serhosil yerlar, keng oʻtloqlar, foydali qazilmalar bor joylarda rivojlanib bordi.qullar bilan huddi gapira oladigan mehnat qurollari kabi munosabatda boʻlganlar

Uchinchi bosqich

• Eramizning III-V asrlarida quldorlik oʻrnini feodal tuzim egallagan. Bu davrda ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishiga keng imkoniyatlar yuzaga keldi. Ishlab chiqaruvchi mehnat qurollariga ega boʻlib, dehqonchilik, chorvachilik yoki hunarmandchilik bilan mustaqil shugʻullana boshladi. Bu esa ba’zi masalalarda ularning tashabbuskorlik koʻrsatishiga ragʻbat yaratildi. SHonli tariximizda buyuk davlatchillikka asos solgan sohibqiron Amir Temur oʻz tuzuklarida: "Tajribamda koʻrilgankim, ishbilarmon, mardlik va shijoat sohibi, azmi qat’iy, tadbirkor va hushyor bir kishi ming-minglab tadbirsiz, loqayd kishilardan yaxshidir. CHunki tajribali bir kishi ming kishiga ish buyuradi", deb yozgan edi

XIX asrdagi sanoat inqilobi ishlab chiqarishning xarakterini tubdan oʻzgartirib yubordi: ustaxonalar oʻrniga koʻplab kishilarning birgalikdagi mehnatiga asoslangan fabrikalar vujudga keldi. Mehnatning xususiyati ham oʻzgardi, hunarmandlarning malakali mehnati oʻrni proletarlarning mexanik va mazmunsiz mehnati egalladi.