1 – мавзу: фуқаролик жамияти фанининг предмети, объекти, мақсад ва вазифалари

Фалсафа фанлари доктори, профессор
А.Бегматов
Мустақллик даврида фуқаролик жамияти асосларининг яратилиши ва эволюцияси. Ўзбекистоннинг энг янги тарихи масалалари. 2015 №1 66-б.


“Фуқаролик жамияти бу - фуқаролар ўртасидаги муайян компромисс, давлат ва нодавлат ташкилотлар ўртасида консенсус маданияти вужудга келганда, шунингдек, дунёқарашлар плюрализм, давлат ҳокимияти органлари билан ўзаро таъсирга киришишга лаёқатли жамоатчилик институтлари вужудга келганда шаклланиши мумкин”

Фуқаролик жамияти шаклланишини мониторинг қилиш мустақил институти томонидан фуқаролик жамиятига қуйидагича таъриф берилди:

Фуқаролик жамияти шаклланишини мониторинг қилиш мустақил институти томонидан фуқаролик жамиятига қуйидагича таъриф берилди:

“Фуқаролик жамияти – бу қонун устуворлиги қиладиган, инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоялаш таъминланадиган, шахснинг ривожланиши ва ўзлигини намоён қилиш учун қулай шарт-шароитлар яратилган, аҳолининг кенг қатламлари томонидан қўллаб-қувватланидиган мустақил ва барқарор институтлар амал қиладиган ижтимоий макондир”.

Юртимиздаги жамиятшунос олимлар ҳам фуқаролик жамиятини “...... бу - эркин, демократик, ҳуқуқий цивилизациялашган жамият бўлиб, унда якка ҳокимлик режимига, волюнтаризмга, синфий адоватга, тоталитаризмга, одамлар устидан зўравонлик қилишга ўрин йўқ. Бундай жамиятда фақат ва фақат қонун, ахлоқ, инсонпарварлик, адолат устуворлик қилади. Бу жамиятда кўп укладли рақобатга асосланган бозор иқтисодиёти, ташшаббускор тадбиркорлар иқтисодий ривожланишнинг асосини ташкил этади, турли ижтимоий қатламлар манфаатлари мувозанатга келтириб турилади” ёки А.Бегматов таъкидлаганидек, “Фуқаролар ўртасидаги муайян компромисс, давлат ва нодавлат ташкилотлар ўртасида консенсус маданияти вужудга келганда, шунингдек, дунёқарашлар плюрализм, давлат ҳокимияти органлари билан ўзаро таъсирга киришишга лаёқатли жамоатчилик институтлари вужудга келганда шаклланиши мумкин” дея тарифлайди. Фуқаролик жамияти тушунчасига тарифларнинг турли-туманлиги фуқаролик жамияти шаклланиши ва ривожланишининг мураккаб, кўп қиррали жараён эканлиги билан характерланади.