1 – Мавзу. Экология фани унинг мақсад вазифалари

Г. Эволюцион экология экологик муҳит ва унда яшовчи организмларнинг эволюцион тараққиёт давомида бир-бирига таъсири асосида аста-секин ўзгариб бориши ва организмларнинг муҳит ўзгаришларига мослаша боришини ўрганувчи фан.

4. Фан-техника ривожланган ҳозирги замоннинг муҳим экологик

вазифалари.

Инсоният ўз тарихи давомида яшаш ва ҳаётини яхшилаш учун курашиб келмоқда. Бу кураш унинг хўжалик юргизишидан иборат бўлиб, бу жараёнда у табиатдан фойдаланиб, унга таъсир кўрсатиб келаётганлигидир. Ишлаб чиқаришнинг бениҳоя юксалишидан жамиятнинг илмий-техник ва экологик ривожланишида зиддиятлар пайдо бўлди. Бир томондан у фан-техникани юксалтирса, иккинчи томондан эса атроф муҳитни ифлослаб, экологик муаммоларни келтириб чиқарди. Бундай муаммоларни бартараф қилиш инсоният олдидаги муҳим вазифага айланди. Баъзи мутахассислар муаммоларни бартараф қилиш учун Ер юзида аҳоли сонининг ўсишини тўхтатиш, саноат ишлаб чиқариш ҳажмини кўпайтирмаслик, атроф муҳит муҳофазасига кўпроқ маблағни йўналтириш ва шу сингари ғояларни илгари сурдилар. Аммо бу ғояларнинг барчаси ҳам ҳақиқатга тўғри келавермайди.

Фан-техника ривожланган ҳозирги кунда экологик вазиятни соғлом тутиш, табиатда вужудга келган муаммоларни бартараф қилиш учун қуйидаги тадбирлар амалга оширилиши зарур:
1) математиканинг сонлар моделидан фойдаланиб, жойлардаги атроф муҳитнинг ўзгариши мумкинлиги даражасини олдиндан ҳисоб-китоб қилиш ва корхоналарни шунга қараб тўғри жойлаштириш;
2) ҳаёт қонуниятларини ўрганишда экологик тизимларга кўрсатиладиган антропоген таъсирни ҳисобга олиш;
3) инсон таъсирида муҳитнинг ўзгаришини олдиндан кўра билиш, муҳитнинг бузилишини биоиндикация ва мониторинг йўли билан аниқлаб бериш;
4) бузилган экотизимларни қайта тиклаш;
5) ҳали бузилиб улгурмаган ҳудудларни эталон сифатида сақлаб қолиш;
6) технологик, мухандислик ва лойиҳасозлик ишларида атроф муҳитнинг ифлосланмаслигини назарда тутиш. Бу тадбирлар қуйидаги ишларни ўз ичига олади: камчиқим технологияни жорий қилиш, саноат хомашёси ва чиқиндиларини тўлиқ зарарсизлантириш, транспорт ташлама газларини парчалаш ва камайтириш, экологик тоза энергоресурслардан фойдаланиш, сервотехнологиядан экотехнологияга ўтиш ва бошқалар.