1 – mavzu: boshqaruv jarayonini tashkil etishning psixologik omillari reja: Ташкилотлар фаолиятини ва персонални бошқаришнинг ижтимоий-психологик жиҳатлари 2

Маъруза 5%




Мустақил ўқиш 10%




Видео/Аудио материаллар- дан фойдаланиш 20%


Намойиш этиш 30%



Баҳс гуруҳлари 50%




Амалиётда қўллаш 75%




Бошкаларни ўргатиш\
Талим бериш 90%


13.2.1 Чизма. Таълим пирамидаси.

Ушбу расмда келтирилган рақамлар ўртача кўрсаткич бўлиб, у ёки бу услубнинг самаралилиги авваламбор ўқитувчининг маҳорати билан белгиланади. Иккинчидан, санаб ўтилган услублардан биронтасига асосланиш таълим жараёнининг мақсади ва юзага келган вазиятга боғлиқдир.

Ташкилотда таълим тадбирларини жорий этишдаги хусусиятлардан яна бири - муайян вақтдаги таълим жараёнида бир қанча услубларни қўллаш имкониятидир. Бир вақтнинг ўзида турли таълим услубларини қўллаш ўқитувчи олдидаги вазифани янада самарали бажариш имконини беради.
Ходимларни ижрочилик малакасига ўргатиш зарурати ҳақида гапирар эканмиз, мураккаб касбга оид фаолиятни ўзлаштиришда «Режалаштирилган таълим» услуби анча муваффақиятли бўлиб ҳисобланади. Бу ёндошувга биноан, билимнинг ошиши одамнинг аввалги тажрибасига асосланади. Таълимни тўпланган тажрибага асосланиб таърифлаш ўқувчи ёши, ҳолати каби омилларни четлаб ўтиш имконини беради ва ҳар қандай билимни, ҳар қандай ходимга ўргатиш мумкин, деган таъкиддан келиб чиқади. «Режалаштирилган таълим» услуби Б. Скиннер томонидан 1960 йилда таклиф этилган бўлиб, унга биноан таълим жараёни қатор майда ташкилий қисмларга бўлиб чиқилади. Яхлит фаолиятни ташкил этувчи бу ҳаракатларни «қадам ба қадам» бажариш асосида у ёки бу мураккаб тизим муваффақиятли тарзда ўзлаштирилиши мумкин. Амалга оширилаётган қадам қанчалик кичик бўлса, ҳаракатни ўзлаштириш ҳам шунчалик самарали бўлади. Таълим самараси кўп жиҳатдан «қадам» хажмининг ўқувчи томонидан мустақил равишда белгиланишига боғлиқ. «Режалаштирилган таълим»даги асосий жиҳатлар қуйидагилар:

• 
  берилаётган маълумотнинг мантиқан боғлиқлиги;
  
• 
  таклиф этилаётган «қадам»нинг хажми;
  
• 
  ўқувчи бераётган жавоб хусусиятлари – мавзу юзасидан жавобнинг иложи борича тўлиқ ва аниқлиги, ҳамда тўғри жавобнинг ижобий баҳоланиши;
  
• 
  таълим давомида тайёр ва тўғри жавобларни намуна тарзида кўриб туриш ўзлаштириш самарасини оширади;
  
• 
  кучли мотивация билимни ўзлаштириш самарасини оширади;
  
• 
  ўқитувчининг таълим жараёнини назорат қилиши ва бошқариши;
  
• 
  ўзлаштирилган ҳар бир билим ўқитувчи томонидан ўқувчи субъектига мос равишда рағбатлантирилиши лозим;
  
• 
  такрорлаш маълумотни яхлит тарзда тасаввур этишга ёрдам беради;
  
• 
  билим ва ижодийлик доим ҳам ўзаро мос келавермайди ва ҳатто баъзида бир-бирига зид келиши мумкин.