1 – ma’ruza ijtimoiy ekologiya fani reja

 

 

 

Zakaznik  (buyurtma) lar.

 

   

 Tabiiy  yashash  vositalarining  ma’lum  bir  tur,  nav  yoki  zotlari  muhofaza 

qilinadigan  mahalliy,  mintaqaviy  yoki  umumbashariy  ahamiyatga  molik  

landshaftlar hududiga zakaznik (buyurtma)lar deyiladi.  

SHuningdek,  mamlakatimizda  ham  turli  yo‘nalishlar  bo‘yicha  9  ta  davlat 

buyurtmalari  tashkil  etilgan  bo‘lib,  ularda  vatani  O‘zbekiston  yoki  O‘rta  Osiyo 

hisoblangan hayvon, o‘simlik yoki landshaftlar ko‘paytiriladi. Ular quyidagilardan 

iborat:  

1.  Amudaryo  deltasi  davlat  buyurutmasi  Qoraqalpog‘iston  Respublikasi  hududida 

joylashgan. Umumiy er maydoni  36000 gektardan ortiq, 1974 - yilda tashkil etilgan 

bo‘lib asosiy vazifasi Amudaryo deltasidagi faunalarni muhofaza qilishdan iborat.  

2.  Buxoro-To‘dako‘l  davlat  buyurutmasi,  umumiy  er  maydoni  30000  gektarni 

tashkil  etib  1960  yilda  ruyxatga  olingan.  Vazifasi  to‘dako‘l  flora  va  faunasini 

boyitish, avaylab asrashdan iborat.  

3.  Dengiz  ko‘l davlat buyurtmasi  Buxoro viloyati hududida   1973 - yilda tashkil 

etilgan.  Umumiy  er  maydoni  8635  gektardan  ortiq  bo‘lib,  suv  va  botqoqliklarga 

moslashgan qushlarni ko‘paytirish va muhofaza qilishdan iborat.   

4. Xorazm davlat buyurtmasi Xorazm viloyati hududida 1974 - yilda tashkil etilgan  

bo‘lib, umumiy er maydoni 11000 gektarni tashkil etadi. Asosiy vazifasi ko‘chib 

yuruvchi qushlar va boshqa cho‘l hayvonlarini muhofaza qilishdan iborat. 

---

 5.  Arnasoy  davlat  buyurtmasi  Jizzax  viloyati  hududining  63000  gektarini  tashkil 

etib,  1977  -  yilda  tashkil  etilgan.  Asosiy  vazifasi  Arnasoy  faunasini  boyitish  va 

avaylab asrashdan iborat.  

6.  Oqbuloq  davlat  buyurtmasi  Toshkent  viloyati  hududining  12500  gektar  tog‘ 

o‘rmon hududlarini egallab, 1973 - yilda tashkil etilgan. Asosiy vazifasi CHatqol 

qo‘riqxonasi hududidagi o‘simliklar dunyosini muhofaza qilishdan iborat.  

7.  Ko‘hitang  davlat tog‘-o‘rmon  buyurtmasi  1960-yilda  Surxondaryo  viloyatining 

5500 gektar tog‘li hududlarini egallab, asosiy vazifasi tog‘ landshaftlarini,  morxo‘r, 

tog‘  qo‘yi,  burgut,  shuningdek,  Zaroutkamar  arxeologik  yodgorligini  himoya 

qilishdan iboratdir.  

8. Nurin-tepa davlat to‘qay buyurtmasi 1971 yilda Qoraqolpog‘iston Respublikasida 

tashkil  etilgan.  Umumiy  er  maydoni  3000  ming  gektardan  ortiq  hududni  egallab, 

asosiy  vazifasi  Quvonish  daryosi  atrofidagi  to‘qay  fauna  va  floralarini  avvaylab 

asrashdan iborat.  

9.  CHadiq  davlat  ko‘l  buyurtmasi  18600  gektardan  ortiq  maydoni  egallab,  asosiy 

vazifasi Qoraqalpog‘iston Respublikasi chadiq ko‘li  atrofidagi flora va faunalari, 

suvda yashovchi suv hayvon va o‘siliklarini himoya qilishdan iborat. 

 

Tabiiy muxofaza xududlarini tashkil etishning xuquqiy asoslari. 

 

O‘zbekiston Respublikasida “Alohida muhofaza etiladigan tabiiy hududlar 

to‘g‘irisi” gi qonun