1 – лабораторияиши 1

 
2. Топшириқ 
2.1
Асбобларнинг (приборлар) техник маълумотларини ва ўлчов схемаси 
ўрганилсин. 
2.2
Бокслардаги ўлчанадиган занжирларни жойланиши ўрганилсин. 
2.3
Ўқитувчи кўрсатган частоталарда ўлчанадиган занжирларни тўртта 
нуқтасида сигнал кучланиши– U
10
, U
20
, U
1ℓ
,U
2ℓ
ўлчансин. 
2.4
Ўлчанган қийматларга асосан занжирлар орасидаги ўтиш сўнишини
А
0
, А
ℓ
, А
3 
қийматлари хисоблансин.
2.5
А
0
, А
ℓ
, А
3 
таъсири параметрларини частотага боғланиш гра-фиклари 
қурилсин. 
2.6
А
0
, А
ℓ
, А
3 
ўлчангандан олинган натижаларни меъёр қийматлари билан 
солиштирилсин. 
3. Асосий назарий маълумотлар 
Симметрик занжирлардан электромагнит энергияси (қувватини) 
узатишда улар орасидаги ўзаро таъсирлар асосий масала ҳисобланади. 
Занжирлар орасидаги ўзаро таъсирлар одатда, таъсирланишни иккиламчи 
параметрлари А
0
, А
ℓ
, А
3
билан баҳоланади. Яъни, занжирлар орасида яқин 
томондаги ўтиш сўниши А
0
, занжирлар орасида олис (узоқ) томондаги ўтиш 
сўниши А
ℓ
ва занжирлар орасида ўзаро сақланиши А
3
орқали баҳоланади. 
3.1-расмда, иккита занжирни ўзаро таъсир йўллари кўрсатилган. 
3.1-расм. Иккита симметрик занжирлар орасидаги таъсир йўллари. 
Генератор жойлашган занжирни таъсир қилувчи(таъсирловчи), 
иккинчиси таъсирланувчини–таъсирланган занжир деб аталади. 
Иккита занжирни тўртта нуқтасида сигнал даражаларини -Р
10
, Р
20
, Р
1ℓ
,Р
2ℓ 
ўлчаб, даражалар фарқи усули орқали, жуда оддий йўл билан занжирлар 

---

орасидаги ўтиш сўнишини аниқлаш (топиш) мумкин. Бунда А
0
, А
ℓ
, А
3 
қийматлари қўйидаги ифодалар орқали топилади: 
А
0
қР
10
-Р
20
, дБ (3.1) 
А
ℓ
қР
10
-Р
2ℓ
,дБ (3.2)
А
3 
қР
1ℓ
-Р
2ℓ
,дБ (3.3) 
Юқорида 
кўрсатилган 
тўртта 
нуқтадаги 
кучланишларни-U
10
, 
U
20
,U
1ℓ
,U
2ℓ
селектив вольтметри ёрдамида ўлчаб, занжирлар орасидаги ўтиш 
сўнишини аниқлаш (топиш) ҳам мумкин, яъни
А
0 
қ20lg[ U
10
/ 
U
20
], дБ (3.4) 
А
ℓ
қ20lg[ U
10
/ 
U
2ℓ
] , дБ (3.5) 
А
3 
қ20lg[U
1ℓ
/ 
U
2ℓ
] , дБ (3.6) 
Ўзаро таъсир параметрлари частотага боғлиқлиги 3.2-расмда 
кўрсатилгандек бўлади.
3.2-расм. Занжирлар орасидаги ўтиш сўнишини частотага 
боғлиқлиги.