1 – laboratoriya mashg’uloti mavza: Oddiy tarmoqni qurish va sozlash Laboratoriya mashg’ulotining maqsadi

---

 

1 

 

1 – LABORATORIYA MASHG’ULOTI 

 

Mavza: Oddiy tarmoqni qurish va sozlash  

 

Laboratoriya mashg’ulotining maqsadi: 

1.

 

Oddiy tarmoqni loyihalash; 

2.

 

Ping utiliti bilan tanishish va ping-jarayonini ishga tushirish. 

 

Mashg’ulotni bajarish tartibi 

1.

 

Boshloang‘ich ma’lumotlarni olish. 

2.

 

Mavzu bо‘yicha nazariy va umumiy ma’lumotlar bilan tanishish. 

3.

 

Berilgan ma’lumotlarni kompyuterga kiritish. 

4.

 

Hisob ishlarini bajarish. 

5.

 

Tegishli xulosa chiqarish. 

Kerakli jihozlar 

1.

 

Kompyuter. 

2.

 

Cisco Packet Tracer dasturi. 

Umumiy ma’lumotlar 

IP-tarmoqlarida adresatsiyalash. Tarmoqdagi kompyuterlarning adress 

tiplari. 

TCP/IP  tarmog‘idagi  har  bir  kompyuter  OSI  modelining  turli  sathlariga 

tegishli bolgan uch turdagi adresga ega:  

Fizik adres 

Tarmoq adresi 

Belgili adres 

•

 

Tugunning  fizik  adresi,  lokal  tarmoq  qurilgan  texnologiya  yordamida 

aniqlanadi. Tugunning fizik adresi kanal sathining MAC ost sathiga tegishli. Fizik 

adresga  misol  qilib  tarmoq  adapterining  yoki  marshrutizator  portining  MAK-

adresini  olishimiz  mumkin.  Ethernet  tarmoqlarida  adres  6-bayt  uzunligiga  ega.  3 

baytdan katta qismi ishlab chiqaruvchi firmani identifikatsiyalaydi, 3 baytdan kichik 

qismi esa ishlab chiqaruvchilar uchun unikal hisoblanadi va ular tomonidan beriladi. 

---

 

2 

 

Shunday qilib bir nechta bir xil adreslarning paydo bo‘lish ehtimoli bartaraf etiladi. 

Masalan, 58-10-37-S0-V6-5A. 

•

 

Tarmoq adreslariga misol bo‘lib 4 baytdan iborat bo‘lgan IPX adres yoki 

IP-adreslari bo‘lishi mumkin, masalan 107.42.7.252. Mazkur adres tarmoq sathida 

ishlatiladi.  U  kompyuter  va  marshrutizatorlarni  konfiguratsiyalash  mobaynida 

administrator  tomonidan  beriladi.  IP-adres  ikki  qismdan  iborat  bo‘ladi:  tarmoq 

nomeri va tugun nomeri. Tarmoq yoki tugun nomerini kodlovchi baytlar miqdori, 

tarmoq  sinfi  bilan  aniqlanadi.  Tugun  bir  nechta  IP-tarmoqlariga  kirishi  mumkin. 

Bunday hollarda tugun tarmoq aloqalarining soniga qarab, bir nechta IP-adreslarga 

ega  bo‘lishi  kerak  bo‘ladi.  Shunday  qilib,  IP-adres  alohida  kompyuter  yoki 

marshrutizatorni emas, balki bitta tarmoqni xarakterladi. 

•

 

 Belgili adres administrator tomonidan tayinlanadi va bir nechta qismdan 

iborat bo‘ladi, masalan mashina nomeri, tashkilot nomi, domen nomi. Bunday DNS-

adres  deb  nomlanuvchi  adres,  amaliy  sathda  ishlatiladi,  masalan,  FTP  yoki  telnet 

protokollarida. Masalan, IS.MGUP.RU.