1- labaratoriya ishi (4-soat) mavzu: G‘O‘zadan olinadigan mahsulotlar

3.1-rasm. LKM rusumli priborning umumiy ko‘rinishi va sxemasi
1-ta’minlovchi bunker; 2-qopqoq; 3-uzatuvchi qoziqchali baraban;
4-qoziqchali barabanlar; 5-chiviqlardan yasalgan kolosnikli panjara; 6-qopqoq; 7-uzatuvchi kurakchali baraban; 8-arrali baraban;9-qo‘zqalmas cho‘tka; 10-kolosnikli panjara; 11-olinadigan kurakchali baraban; 12-yirik xas-cho‘plar tushadigan nov; 13-klapan; 14-tozalangan paxta yashigi; 15-mayda xas-cho‘plar tushadigan nov; 16-vaqt relesi; 17-elektr dvigateli.
LKM priborida tajriba o‘tkazish uchun olingan 300 g. vazndagi chigitli paxta priborning ta’minlovchi bunkeriga solinadi. «YUrgazish» tugmasi bosiladi va pribor ishlay boshlagach, olingan namuna priborning qoziqchali barabanlariga tushishi uchun ta’minlovchi qismining qopqoqi suriladi. CHigitli paxta birinchi bo‘limda 120 soniya davomida mayda iflosliklardan tozalanadi, so‘ngra ikkinchi bo‘limga tushadi va yana 45 soniya davomida yirik iflosliklardan tozalanadi. Ikkinchi bo‘limdan namuna 15 soniya davomida tozalangan paxta uchun mo‘ljallangan qutiga tushadi.
Bu jarayonlarda priborning ishlash tartibi avtomatik tarzda davom etadi. Maxsus yonib -o‘chib turadigan chiroqlar yordamida bo‘limlarning navbatma-navbat ishlashi kuzatib turiladi. Oxirida pribor avtomatik tarzda ishdan to‘xtaydi.
Iflos aralashmalar uchun mo‘ljallangan qutiga tushgan paxta bo‘lakchalari yirik iflosliklardan ajratiladi. So‘ngra tozalangan chigitli paxta tushgan quti xam chiqarib olinib, tarkibida yirik iflos aralashmalarning qolgan-qolmaganligi tekshiriladi. Agar yirik iflos aralashmalar mavjud bo‘lsa, ular olinib ajratilgan iflosliklarga qo‘shiladi. Novlardan terib olingan chigitli paxtaning chirigan bo‘laklari va changlari 0.01 g aniqlikkacha tarozida o‘lchanadi.
O‘lchash natijalarini hisoblash
Tolaning iflos aralashmalar (ifloslik) vazniy ulushi foizlarda quyidagi ifoda bo‘yicha hisoblab chiqiladi.

bu erda: m_s – ajratilgan ifloslik (yirik va mayda)ning vazni, g;
m_n - paxta namunasining vazni, g;
Yo‘l qo‘yilgan tafovutlardan oshgan qollarda uchinchi sinash o‘tkaziladi. Bu holda sinashning natijasi qilib uchta parallel aniqlashlarning o‘rta arifmetik natijalari olinadi.
Agarda ikkita o‘rtacha namunaning ifloslik darajasi ko‘rsatkichlari orasidagi farq iflosligi 10 foizgacha bo‘lgan paxta uchun 0,6% dan va iflosligi 10 foizdan ortiq bo‘lgan paxta uchun 1 foizdan ortiq bo‘lmasa, paxtaning haqiqiy iflosligini topish uchun shu ko‘rsatkichlarning o‘rtacha qiymati olinadi. Agarda bu farq ko‘rsatilgan chegaradan yuqori bo‘lsa, ehtiyot uchun belgilangan uchinchi namunani ham iflosligi aniqlanib, uchala ko‘rsatkichning o‘rtacha qiymati aniqlanadi.