1 – амалий топшириқ радиотўЛҚинларнинг эркин фазода тарқалишидаги йўҚотишларни ҳисоблаш

1 – АМАЛИЙ ТОПШИРИҚ
РАДИОТЎЛҚИНЛАРНИНГ ЭРКИН ФАЗОДА ТАРҚАЛИШИДАГИ ЙЎҚОТИШЛАРНИ ҲИСОБЛАШ


Ишдан мақсад:

- эркин фазода радиотўлқинларнинг тарқалиши мобайнида “Узатишдаги йўқотишлар” тушунчасини ўзлаштириш;

- эркин фазодаги йукотилишлар коэффициентини хисоблашни ўрганиш.


Услубий кўрсатмалар

Амалий топшириқни ечишга тайёргарчилик мобайнида [1, §§1.2-1.6] ёки [2, §§2.1, 2.2] ларни ўқиб чиқиш зарур.

Узатувчи ва қабул қилувчи қурилмалар параметрлари бир хил бўлганда қабул қилувчи ускуна киришида қувватлар хар хил бўлувчи 1- ва 2- турдаги радиолиниялар мавжуд. 1- турдаги радиолинияларда узатувчи ва қабул қилувчи антенналар бир-бирининг тўғридан-тўғри кўриш радиусида жойлашган бўлишади, 2- турдаги радиолинияларда эса узатувчи ва қабул қилувчи антенналар орасида пассив ретранслятор ўрнатилган бўлади.
Эркин фазодаги йўқотилишлар, антенна нурлатаётган, масофа ошиши билан юзаси катталашувчи сферик тўлқин фронти юзасидаги электромагнит майдони оқими зичлигининг камайиши билан боғлиқ. Узатиш йўқотилишлар (L) узатувчи ва қабул қилувчи антенналар орасидаги масофа, антенналарнинг йўналганлик хоссалари ва тўлқин узунлиги орқали аниқланиб, узатувчи қурилманинг қувватига боғлиқ бўлмайди.


1.1- топшириқ
Бир-биридан r₁ масофа узоқликда жойлашган узатувчи ва қабул қилувчи антенналар G₁ ва G₂ кучайтириш коэффициентларига эга. Вариантлар қийматлари 1.1-жадвалда келтирилган.
1. Радиотўлқинларнинг эркин фазода тарқалиши жараёнидаги йўқотилишлар қийматининг масофа боғлиқлигини (λ ўзгармас бўлган ҳолда) ҳисобланг. Бунда, масофа 0,5r₁ дан 0,5 r₁ қадам билан 4r₁ гача ҳисоблансин.
2. Йуқотилишлар қийматининг тўлқин узунлигига боғлиқлигини (r₁ ўзгармас бўлган ҳолда) ҳисобланг. Бунда тўлқин узунликлари 0,5λ дан 0,5λ қадам билан 4λ гача ҳисоблансин.
3. Йўналган антенналар учун юқоридаги келтирилгна ҳисоблашлар, изотроп (изотроп) антенналар учун ҳам бажарилсин.
4. Ҳисоблаш натижаларини 1.2-жадвалга киритилсин.
5. Юқоридаги 1, 2 ва 3- пунктлардаги ҳисоблаш натижалари асосида йўқотилишлар қийматининг масофа ва тўлқин узунликларига боғлиқлик графиклари чизилсин. Йўқотилишлар қиймати дБ ларда олинсин.
6. Олинган натижалар солиштирлсин. Хулосалар чиқарилсин.
1.1- жадвал