0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot



Download 1,69 Mb.
bet242/288
Sana18.01.2022
Hajmi1,69 Mb.
#390097
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   288
0 10 20 30 40 50 60




71-chizma. Uzoq bozor davrida o'rtacha xarajatlar chizig'i.

Ayrim firmalar tomonidan samaradorlik ko‘lamini ta’minlash ulami bir vaqtda inqirozga uchrashi yoki qo‘shilib ketishi natijasida raqobatni, ishlab chiqaruvchilar sonini kamayib ketishini taqozo etadi.

Firma foydasini maksimal darajada oshiruvchi, juda bo‘lmaganda, baho va ishlab chiqarish hajmini nazariy jihatdan aniqlash uchun firma o‘z raqobatchilarini javob berish harakatlariga ishonch hosil qilishi lozim.

Agar firma bunga ishonmasa, oligopoliya to‘qnashib turadigan talab va pirovard daromadning bo'lishi ham mumkin emas. Demak, umumiy o‘zaro bog‘liqlik shart-sharoitlami yanada murakkab qilib qo'yadi.

Lekin shunga qaramay oligopolik bahoni shakllantirish ikkita o‘zaro bog'liq tomonlarga ega:


  1. Oligopolist bahosini o‘zgaruvchan emasligi, ya’ni ular sof va yakka hokimlik raqobati sharoitidagiga qaraganda kamroq o‘zgaradi.

  2. Oligopolist bahosi o‘zgarganda hamma firmalar birgalikda o‘z baholarini o'zgartiradilar.

Oligopolist bahosining - bunday harakati baho tayinlashda va uni o‘zgartirishda kelishib ishlashni rag‘batlantiradi.

Amerika olimi Shumpeter-Gelbreyt fikricha, bozor hukmdori bo'lgan yirik oligopolik firmalar zarur. Bunga sabab:



  1. Fan-texnika yutuqlariga jadal sur’atlarda erishish uchun kerak, chunki ularni kiritish ancha qimmat turadi.

  2. Tarmoqqa kirishga xalal beruvchi to‘siqlar mavjudligi, oligopolistni foyda ko‘rishga va bu foydani bir qismini ilmiy-tadqiqot, loyiha, konstruktorlik ishlariga ajratish mumkinligiga ishonch tug'diradi.

Katta bo'lmagan raqobatchi firmalar mablag'ga ega emaslar. Ularda texnik taraqqiy etishlari uchun ham qiziqish yo‘q.

Ammo olimlarning oligopolistlar yangiliklarga va fan-texnika taraq- qiyoti yutuqlariga xalal beradilar, degan qarama-qarshi fikrlari ham bor. Odatda ancha yirik korparatsiyalar yangi turdagi mahsulotni o‘z- lashtirishga harakat qilmaydilar. Chunki bu ishlar ular texnikasini eskirishga olib keladi. Bunga hayotda misollar juda ko‘p.

Ixtirolarning 61 tasidan 40 tasini katta bo‘lmagan va o‘rtacha fir­malar yaratganlar.

Havoni konditsionerlar yordamida tozalash, sharikli ruchka, selofan, reaktiv dvigateli, insulin, kserografiya, vertolyot, neftni katalitik kreking usulida tozalash sohasidagi yutuqlaming ko‘plari mustaqil, erkin bo‘lgan ixtirochilar aqli bilan kashf etilgan.



Asosiy iboralar va tushunchalar


  1. Download 1,69 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   288




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish