a rasmda ko‘ndalang turdagi chizmadan bo‘ylama turdagi chizmaga oiish imkoniyati punktir bilan ko‘rsatilgan. Unda ik- kinchi qabul-jo‘natish parki B, A yo‘nalishida tranzit yuk poyezd- lariga va tarmoq yollariga xizmat qilish uchun moljallanadi. Bekatda poyezdlar harakati katta boiib, lokomotiv xo‘jaligi hududiga TO- 2 texnik xizmat ko‘rsatish va ta’minot uchun o‘tuvchi lokomotivlar ko‘p boisa, lokomotiv xo‘jaligida 2 oiish yoli loyihalanadi, lokomotivlar harakati kam boigan hollarda va bir yoilik uchastkalarda bir oiish yolini loyihalash tavsiya etiladi. Faqat bir oiish yolining boiishi strelkali bo‘g‘izaa yoilarning ulani- shini soddalashtirish imkonini beradi.
Bir yoilik temir yoilarda birlashgan va uzaytirilgan poyezdlar harakatini tashkil qilish uchun uchastka bekatlarining turli xil chizmalari qollanishi mumkin boiadi, ular turli bekatlarning tortish xizmatidagi o‘rni va bosh yollar kelish qismi pro- filiga qarab qollanishi mumkin. 7.8- rasmda lokomotivlar almasha- digan uchastka bekatining chizmasi ko'rsatilgan, uni qo‘shma poyezd joylashishi uchun yetarli yoi uzunligi mavjud boigan hollarda qollash mumkin. Uzaytirilgan yollar bosh yoi va qabul- jo'natish parki oraliglda joylashadi. Qo‘shma poyezdni, masa- lan, Вdan 3-3 a yoliga qabul qilishda bosh lokomotiv maxsus ko‘rsatkich oldida to‘xtashi kerak va bunda ikkinchi qism lokomo- tivi uchinchi yoldagi (marshrut) yo‘nalish svetofori oldida to'xtashi lozim. Ajratilgandan keyin poyezdning birinchi qismi yoining foydali uzunligi chegarasida oidinga tortiladi, poyezdning ikkinchi qismidagi lokomotiv esa 5- oiish yoli orqali al- mashtiriladi. Agar ushbu chizma faqat lokomotiv haydovchilari almashadigan bekatlarga to‘g‘ri kelsa, u holda lokomotiv xo‘jaligiga va oiish yollariga ehtiyoj yo‘qoladi, Вtomondan bo‘g‘iz sod- dalashadi, uzaytirilgan yollar o‘rtasidagi strelkali syezdlarga ham ehtiyoj qolmaydi. Bekatlarga uzaytirilgan yoki qo‘shma poyezdlar harakatini tashkil qilishda qabul-jo‘natish yollarining barchasini lari orasida joylashishi ham mumkin. Yangi bir yoilik temir yoilarda, odatda, uchastka bekatlari ko'ndalang turda quriladi. rasmda bir yoilik temir yoIda joylashgan ko‘ndalang turdagi uchastka bekatining asosiy chizmasi keltirilgan.
Chizmada ikki park boiib, biri yuk poyezdlarini ikki tomondan qabul qilish-jo‘natish umumiy parki va ikkinchisi manevr ishlari uchun ikki tortish yoli boigan saralash parki. Parklar orasida yotqizilgan oiish yo‘li almashadigan poyezd lokomotivlarini depo bilan boglash uchun xizmat qiladi. Oiish yoli sutkalik poyezdlar harakati 18 juft- dan oshganda tavsiya etiladi, harakat kam bolganda bosh yoi yoki birorta bo‘sh qabul-jo‘natish yolidan foydalanish mumkin. Parklaming davomida o‘ng tomonda ketma-ket lokomotiv xo‘jaligi joylashadi. Uzilgan lokomotiv uchun ta’minot ko‘rilmalari park bo‘g‘izidan keyin joylashadi. Tranzit poyezdlar lokomotivlari uchun ta’minot ko‘rilmalari qabul-jo‘natish yoilarida ham joylashishi mumkin. Yangi uchastka bekatlarida chizmada punktir bilan ko‘rsatilgan lokomotiv xo‘jaligining ta’miriash bazasi temir yo‘1 liniyasi katta uzunlikda boigan hollarda poyezdlarga tortish xizmati turini tan- lash bilan asoslanishi mumkin. Yuk rayoni (YUR) saralash parkiga (S) yaqin yoki yoiovchi binosi tomonidan joylashishi mumkin. Saralash parki yaqinida joylashganda mahalliy vagonlarni saralash parkidan yuk rayoniga uzatish poyezdlarning tashkiliy harakat yollari va oiish yollari bilan kesishmaydi. Yoiovchi binosi tomonidan joylashgan boisa saralash parki vagonlarini olib oiish poyezdlarni qabul qilish va jolxitish yoilarini kesib o‘tadi. Shuning uchun ushbu joylashuv ko‘ rilish va foydalanish xarajatlarini hisobga olgan holda, texnik- iqtisodiy jihatdan asoslab tanlanadi. Agar mahalliy sharoitlar bo‘yicha yuk rayonini saralash parki- ning yonida A tomondan joylashtirishga to‘g‘ri kelsa, u holda yuk rayoni va uning yollarining ulanishi bekat yoilarini kelajakda uzay- tirish imkoniyatini hisobga olgan holda uzoqlashtirilishi kerak. Bekat bo‘g‘izlarini loyihalashda saralash ishlarini A tomondan poyezdlar qabulidan ajratilgan holda bajarilishini ta’minlash, loko- motivni berk yolga berish-olishni ta’minlash, lokomotiv xo‘jaligi tomonidan esa poyezdlarni qabul qilish yoki jo‘natish bilan bir vaqtda lokomotivlami oiish yoli orqali yurishini va ikkinchi tortish yo‘lida manevr harakatlarini bajarish imkoniyatlarini ham berishi kerak. Saralash parkining barcha yo‘llaridan yoki ayrim qismidan bosh yolga ikki tomondan chiqish, yangi tuzilgan poyezdlami to‘g*ridan-to‘g‘ri saralash parkidan jo‘natish imkonini beradi. Bir yo‘llik temir yoilarda bo‘ylama va yarim bo‘ylama turdagi uchastka bekatlarini qoilashga asoslangan hollarda ruxsat etiladi.
