0‘quv materiallari (ma’ruza matni)



Download 3,7 Mb.
bet29/155
Sana25.03.2022
Hajmi3,7 Mb.
#509760
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   155
Bog'liq
2 5296330872293692697

87 -

мг/л ва бошка хамма тузлар 5000 мг/л дан ошмаслиги керак. Сувни бетон коришмага яроклиги тугрисида шубха пайдо булса, солиштирувчи текширув намуналарини берилган сув ва оддий водопровод суви билан тайёрлаб текшириб куриш зарур.
Бетон коришмасини тайёрлаш учун денгиз ва бошка шур сувдан фойдаланиш мумкин, юкорида куйилган талабларга жавоб берса булди. Факат, уй-жой ва ижтимоий бинолар ички конструктсиясини бетонлашда, иссик ва курук климатдаги сув устидаги темир-бетон иншоотларида, , денгиз ва шур сувдан фойдаланиб булмайди, бу сувдаги тузлар бетоннинг устки кисмига чикиб, пулат арматурани коррозияга учратади. Бетонга сепиладиган сув хам бетон корилган сувдан булиши керак.
Бетон хусусиятлари, коришмаларини регулировка килиш учун ва сементни иктисод килишда бетонга турли кушимчалар аралаштирилади уларни икки гурухга булинади.

  1. чи гурухга-кимёвий моддалар, бетон таркибига оз микдорда (0, 1-2% семент массасидан) бетон коришимаси ва бетоннинг хусусиятини керакли томонга узгартириш учун кушилади.

  2. чи гурухга-майда янчилган материаллар, бетон таркибига 5-20% микдорда ва сементи иктисод килиш ёки сементни оз микдорда сарф килиб, анчагина зич бетон олиш учун кушилади. Майда янчилган кушимчаларга куллар, янчилган шлаклар, кумлар, тошни майдалашдаги чикиндилар ва бошка материаллар, бетонга маххсус хусисиятлар берадиган (зичлигини оширадиган, иссикка чидамли, ток утказувчанлигини узгартирадиган, буяладиган ва бошкалар) киради. Охирги вактда кимёвий кушимчалардан купрок фойдаланилмокда.

Бу кушимчалар таъсирининг асосий еффекти буйича таснифланади:

  1. Бетон коришмасининг хусусисятларини тартибга солувчи кушимчалар: пластикловчи, яъни бетон коришмасининг характчанлигини оширирувчи; стабилловчи, яъни бетон коришмасининг катлашланишини олдини олувчи; сувни саклаб колувчи, сув ажратишини камайтирувчи;

  2. Бетон коришмасининг тишлашиши, ва бетоннинг котишини тартибга солувчи кушилмалар; тишлашишни тезлатувчи, тишлашишни секинлатувчи, котишни тезлатувчи, салбий хароратда котишни таъминловчи (совукка карши);

  3. Бетон коришмаси ва бетоннинг зичлиги ва говаклигини тартибга солувчи кушимчалар: хаво тортувчи, газ хосил килувчи, купик хосил килувчи,

зичлаштирувчи (хавони чикарувчи ва бетон говакларини колъмататсияловчи), бетон деформатсиясини тартибга солувчи, кенгайтирувчи кушимчалар;

  1. Бетонга махсус хусусиятлар берувчи кушимчалар: гидрофобловчи, яъни бетоннинг намланишини камайтирувчи; коррозиядан сакловчи, яъни агрессив мухитга чидамлилигини оширувчи, пулат коррозиясининг ингибиторлари, пулатга нисбатан бетонни саклаш хусусиятини оширувчи; буёвчи; бактеритсид ва инсектитсид хусусиятини оширувчилар.

Баъзи кушимчалар куп функтсионалли таъсир килиш, масалан, пластикловчи-хавосурадиган, газхосил киладиган-пластикловчи хусусиятига ега. Купинча зарур булган куп функтсионал еффекти таъсирига еришиш учун бир неча компонентлар киритилган комплекс кушимчалардан фойдаланилади, масалан, бетон коришмасини бир вактнинг узида пластикловчи ва бетоннинг котишини тезлаштирадиган ёки бетон котишни тезлатадиган ва ингибирлайдиган таъсирга ега булади. Кушимчаларнинг куп турлилиги ва уларни ратсионал комплекслаш технолог учун бетон коришмаси ва бетоннинг технологик хусусиятларини оширишга, семент сарфини, енергияни, бетон ва темир-бетон конструктсияларини ишлаб чикаришда мехнат сарфини камайтиришга имконият беради.
Пластиклаштирадиган кушимча сифатида сирт-фаол моддалар (СФМ) кенг кулланилади, купинча иккиламчи махсулотлар ва кимё саноати чикиндиларидан олинади.
СФМ 2 гурухга булинади:
1-гуруу-гидрофил туридаги пластикловчи кушимча, семент уамирини коллоид тузилишини диспергирлайдиган ва бетон уамирнинг оцишини яхшилайдиган хусусиятга ега.

  1. гуруу-гидрофоблайдиган (сув юцтирмайдиган) кушимча, бетон цоришмасига уавонинг майда пуфакчаларини сурадиган, шунингдек бетон цоришмасининг уаракатчанлигини яхшилайдиган хусусиятга ега.

Г идрофоб кушимчаларнинг сирт-фаол малекулалари хаво сув юзасида шимилиб сувни юза тортилишини пасайтиради ва семент хамиридаги майда хаво пуфакчаларни стабиллаштиради. 1 -гурух кушимчаларига сулъфит- дрожали бражкалар киради (СДБ). Бу кушимча асосан лигносулъфон кислотасини калътсийли тузидан иборатдир. Бу кушимчани суюк холатда селлюлозани кайта ишлаганда хосил буладиган сулъфитли ишкордан олинади.
ИИ-гурух кушимчаларига: натрий абетати абиетин кислотасининг натрий тузи, кукун ёки канифолни уювчи натрий билан парчалаб, нейтраллаб олинадиган суюклик; мылонафт мазъ куринишидаги саргиш-жигарранг рангдаги модда, натрий тузининг сувда еримайдиган органик кислотасидир, нефтни кайта ишлангандаги чикиндидан олинади; асидол-нефт кислоталари, нефтни кайта ишланганда олинадиган чикинди.
СФМ бетон коришмасини харакатганлигини, унинг бир турлиги, катламга булинмаслиги, насос билан чикарилганда окувчанлигини оширади, вакт давомида коришмани яхши жойлашувчанлигини саклайди. Пластикловчи кушимчалар сув сарфини кискартиши хисобига семент сарфини 8-12% га камайтиради, ёки семент сарфи узгармайганда сув семент нисбатини пасайтиради ва бетон мустахкамлигини, сув утказмаслиги ва совукка чидамлилигини бир канча оширади.
Оддий бетонларда пластикловчи сифатида СДБ дан кенг куламда фойдалилинади. Бу кушимча бетоннинг бошлангич даврларида котишини секинлатади, шунинг учун йигма темир - бетон ишлаб чикаришда СДБ ни сементни котишини тезлатувчи кушимчалар билан бирга кушиб кулланилади. СДБ сементда иссик ажралиб чикишини котишнининг биринчи кунлари бир канчага камайтиради, бу еса йирик темир -бетон иншоотларини куришни осонлаштиради. СДБ асосан семент хамирига таъсир килади, шунинг учун уни семент сарфи анчагина куп булган бетонларда куллаш самаралидир.
Хаво тортадиган кушимчалардан асосан совукка чидамлилик талаб килинган бетонларда, ва курилиш коришмаларида фойдаланилади. Бетон коришмага хаво тортиш, унинг мустахкамлигини пасайтиради. Тажриба курсаткичларидан маълумки, 1% тортилган хаво бетоннинг сикилишдаги мустахкамлигини 3% камайтиради, шунинг учун, бетон коришмасига пластиклаш учун куп микдорда хаво тортадиган кушилмани кушишнинг хожати йук. Тортилган хавонинг миктори одатда 4-5% дан ошмайди. Бу холатда бетоннинг мустахкамлиги деярли пасаймайди, чунки тортилган хавони бетон мустахкамлигига салбий таъсири кушимчани пластикловчи самараси хисобига сув семент нисбатининг камайиши натижасида семент тошини мустахкамлигини ошиши туфайли нейтралланади. Хаво тортадиган кушимча бетондаги говак ва капиллярларни гидрофоблайди, хаво пуфакчалари еса, сув музлаганда бетонда ички катта кучланишнинг келиб чикишини олдини олувчи резерв сигимдир. Натижада бетоннинг сув утказмаслик ва совукка чидамлилики хусусияти бир канча ошади. Хаво тортувчи кушимчалар семент сарфи кам булган бетонларда анча самаралидир. Пластикловчи гидрофоб кушимчаларга кремниёрганик
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   155




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish