05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

1.2. Noxush holatlarga olib keluvchi holatlar 
-
Nafas olish yo`li bilan zaharlanish – sex va laboratoriyalarda mavjud 
bo`lgan uglerod oksidi, ammiak, azot oksidi, xlor, kislota bug`lari va 
boshqa yengil bug`lanuvchi moddalar orqali; 
-
Zaharli kimyviy moddalar orqali – metanol, dixloretan va boshqa tuz 
yoki suyuqlik ko`rinishidagi moddalarning organizmga chang orqali 
yoki suv o`rniga ichish orqali; 
-
Т
ananing kimyoviy kuyishi – kislotalar, ishqorlar va boshqa agressiv 
suyuqliklar orqali; 
-
Sovuq urish – suyuq kislorod, suyuq ammiak va boshqa past haroratli 
moddalar orqali; 
-
Т
ermik kuyish – qaynoq aralashmalar, qaynoq suv, qaynoq bug`, 
yonuvchi gazlar, qattiq qizdirilgan materiallar va boqa yonuvchi 
moddalar orqali; 
-
Mexanik jarohatlanish – kesilish, tirnalish, lat yeyoish, suyak sinishi, 
chiqishi 
bu 
texnika 
xavfsizlik 
qoidalariga 
rioya 
qilmaslik, 

---

8
harakatlanuvchi mexanizmlar, ko`tarish moslamalaridan noto`g`ri 
foydalanish orqali; 
-
Elektr toki bilan ishlaydigan uskunalardan noto`g`ri foydalanish va 
elektr toki o`tuvchi ochiq simlarni ushlash oqibatida kuyish va tok urish 
orqali kelib chiqadi. 
Ishlab chiqarishda ishlaydigan hamma ishchilar kuchli ta`sir qiluvchi 
moddalarning ro`yxatini, ta`sir qilish darajasini va oqibatda kelib chiqadigan 
noxush holatlarni bilishi shart . 
Hamma sexlarda kunduzgi ishchilarning maksimal soniga muvofiq mos
markali gazniqoblar zahirada bo`lishi shart. 
Zaharli moddalarning atrofga tarqalishini birinchi bo`lib bilgan ishchi 
zudlik bilan smena boshlig`i yoki ma`muriyat navbatchisiga gazning qaysi 
tomonga qarab yo`nalayotgani haqida to`liq ma`lumot berishi shart.