Alkadienlar
01. Quyidagi uglevodorodni sistematik nomenklatura bo'yicha to‘g‘ri nomlangan javobni aniqlang.
A) 1,4-geksadien
B) 1,5-geksadien
C) 3-etil buten-1
D) 3-metil 1,4-pentdien
02. Divinil va butadiyen-1,2 bir-biriga ...
A) gomolog B)
tuzilish izomeri
C) bitta modda D) stereoisomer
03. Divinil kauchuk va butadien kauchuk farqi nimada?
A) Birxil,chunki divinil va bo‘tadien-1,3 bitta modda
B) divinil kauchuk 1,2 mexanizm bo‘yicha polimerlangan bo‘lsa,butadien kauchuk 1,4 mexanizm bo‘yicha polhnerlangan
C) divinil kauchuk sis,bo‘tadien
kauchuk trans-izomer
D) ikkalasi gomolog bo‘lib,CH
2 -guruhga farq qiladi
04. Qaysi birikmalar bitta gomologik qatorga mansub?
1) CH
2=CH-CH=CH
2
2) CH
2=C-CH
2-CH=CH
3
3) CH
2=CH-CH=CH-CH
3
4) CH
2=C=CH-CH
2OH
5) CH
2=CH-CH=CH-CH
2-CH
3
A) 1,3,5 B) 3,4,5 C) 1,2,5 D) 1,3
05. Izoprenning to‘la gidrogenlanish mahsulotini ko‘rsating.
A) izopentan B) neopentan
C) 2-metilpentan D) izo
butan
06. Tabiiy kauchuk qanday monomerdan hosil bo'lgan?
A) etilen B) propilen
C) asetilen D)
izopren
07. Quyidagi uglevodorod tarkibida geometrik izomeriya paydo bo`lishiga sababchi bo‘lgan qo‘sh bog'larni toping.
CH
3 -CH = CH-CH = CH-CH = CH
2
A) en-1 va en-3 B) en-3 va en-5
C) en-1 va en-5 D) en-2 va en-4
08. Qaysi uglevodorodlarda sis- va trans- izomeriya mavjud?
1) buten-1; 2) penten-1;
3) penten-2; 4) buten-2;
5) pentadien-1,3; 6) bo‘tadien-1,3.
A) 1,2 va 4 B) 1,2 va 3
C) 3,4 va 5 D) 2,3 va 5
09. Pentadienning nechta ochiq zanjirli izomerlari ma’lum?
A) 6 B) 3 C) 4 D) 5
10.Kaliy permanganat bilan oksidlanganda butandiol-2,3,vodorod bromid bilan reaksiyaga kirishganda ikkilamchi butilbromid, gidrogenlanganda butan hosil qiladigan uglevodorodni aniqlang.
A) bo‘tadien-1,2 B) buten-2
C) buten-1 D) butadien-1,3
11. Izoprenning to'liq gidrogenlani-shidan hosil bo'lgan alkanda nechta birlamchi uglerod atomi mavjud?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
12. Modda miqdoriari bir xil bo‘lgan izopren va bromli suv orasidagi reaksiya mahsulotlarini ko‘rsating.
1) 3,4-dibrom -2-metilbuten-1
2) l,4-dibrom-2-metilbuten-2
3) 2,3-dibrom -3-metilbuten-1
4) 3,4-dibrom -3-metilbuten-1
A) 1,2,4 C) 1,2,3 D) 3,4 D) 2,3,4
13. Qaysi moddaga 1 mol brom ta ’sir ettirilganda 1,4-birikish sodir bo‘ladi?
A) CH
2=C=CH
2
B) CH
2=C-CH
2-CH=CH
2
C) CH
2=CH-CH=CH
2
D) CH=CH-CH
2CH
3
14. Qaysi modda(lar) ni gidratlash natijasida diollar hosil bo‘ladi?
1) CH
2=CH-CH=CH
2
2) CH
3-CH2-C=CH
3) CH
2=C=CH-CH
3
4) CH
3-CH=CH
2
A) 4 B) 1,3 C) 2 D) 1
15. 1 mol butadien-1,3 ga 2 mol vodorod bromid biri- kishidan hosil bo'lgan moddani nomlang.
A) 1,2-dibrombutan
B) 2,3-dibrombutan
С) 1,4-dibrombutan
D) 1,3-dibrombutan
16. Qaysi to'yinmagan uglevodoroddan 2,3-dibrom-2- metilpentan olish mumkin?
A) 2-metilpentadien-l,3
B) 2-metilpenten-2
С) 2-metilpentadien-l,4
D) A va В
17. Divinilga 1 mol brom birikishidan qanday modda hosil bo‘ladi?
1) 1,1,4,4-tetrabrombutan
2) 1,2,3,4-tetrabrombutan
3) 3,4-dibrombuten-1
4) 1,1-dibrom buten-4
5) 1,4-dibrombuten-2
6) 2,3-dibrombutan
A) 1,2 B) 2,3 C) 2,4 D) 3,5
18. Tabiiy kauchukni to‘yinmagan ekanligini qaysi reaksiya orqali isbotlash mumkin ?
A) gidratlanish B) polimerlanish
C) kaliy permanganat eritmasiniva bromli suvni rangsizlanishi
D)
parchalanish
19. XIoropren kauchuk qaysi monomerning polimeri hisoblanadi?
A) 2-xlor butadien-1,3
B) 2-xlor butadien-1,2
C) vinilxlorid
D) 2-xlor-5-vinilpiridin
20. Tabiiy kauchukning monomerini ko‘rsating.
A) 2-metil butadien-1,3
B) 2-metil buten-2
C) butadien-1,3
D) butadien-1,2
21. Sintetik kauchuk dastlab qaysi uglevodoroddan polimerlash orqali olingan?
A) izopren B) butadien-1,3
C) butadien-1,2 dan D) propilendan
22. Quyidagi qaysi moddalardan kauchuk hosil qilish mumkin?
1) etanal 2) etilen 3) 2-buten
4) butadien-1,3 5) benzol 6) izopren
A) 1,2 B) 2,3 C) 3,5 D) 4,6
23. 1,2-dibrometanni 1,1-dibrometanga aylantirish uchun qaysi moddalardan foydalanish mumkin?
1) KOH ning suvdagi eritmasi
2)
vodorod bromid
3) KOHning spirtli eritmasi
4) brom
5) kaliy permanganat eritmasi
A) 1,2 B) 3,2 C) 3,4 D) 1,4
24. Sxemaga asosan hosil bo'lgan A,B,C va D moddalarni aniqlang.
1,4-dixlorbutan A B
C
1) siklobutan 2) metilsiklobutan
3) 1,3-dibrombutan 4) 1,4-dibrombutan
5) butadien-1,2 6) butadiyen-1,3
7) 1,2-dibrombuten-3
8) 1,4-dibrombuten-2
A) 2,4,6,8 B) 1,3,5,7 C) 1,4,6,8 D) 1,4,6,7
25. Sxemadagi “Z” moddani aniqlang: butadien-1,3 X Y
Z
A) butadien-1,2 B) butan
C) buten-2 D) buten-1
26. Qaysi birikma tabiiy kauchukning monomeri?
А) CH
3-CH-CH=CH
2
B)CH
2=CH
2
C) СH
3-СH=СH-СH
3
D) СН
2=СН-СН=СН
2
27. Vakili izopren bo‘lgan uglevodorodlar qaysi sinfga mansub?
A) to‘yingan uglevodorodlar
B) etilen qatori uglevodorodlar
C) dien uglevodorodlar
D) asetilen qatori uglevodorodlar
28. Quyidagi usullardan qaysi biri bo‘tadienni olishning Lebedev taklif etgan usulidir?
A)СН
3СН
2СН
2СН
3 CH
3CH
2CH=CH
2 + H
2
B)C
2H
5OH CH
2CHCHCH
2 + H
2O + H
2
C) (CH
3)
2CHC
2H
5 CH
2C(CH
3)C
2H
5 + H
2
D) CH
3(CH
2)
4CH
3 CH
3CH
2CH
2CH
3 + CH
2=CH
2 + H
2
29. Pentadien-1,3 molekulasida σ bog‘larni hosil qilishda qatnashgan orbitallar turi va sonini ko‘rsating.
1) s - 10 ta 2) s - 8 ta 3) p - yo‘q
4) p - 4 ta 5) sp - 2 ta 6) sp - yo‘q
7) sp
2 - 9 ta 8) sp
2 — 12
9) sp
3 - 4 10) sp
3 - 0
A) 1,3,5,7,10 B) 1,4,5,7,10
C) 2,4,6,8,9 D) 2,3,6,8,9
30. C6H10 formulasiga to'gri keladigan diyenlarning nechtasida sp-gibridlangan uglerod mavjud?
A) 5 B) 4 C) 7 D) 6
31. Butadien-1,2 da uglerod atomi qanday gibridlangan holatda bo‘ladi?
A)
faqat sp2 B) sp
3 va sp
C) sp,sp
2 va sp
3 D) sp
2 va sp
3
32. Izopren molekulasida qanday kimyoviy bog‘lar mavjud?
A) 8σ va 2 π
B) 10 σ va 2 π
C) 12 σ va 2 π
D) 9σ va 3 π
33. Pentadien-1,4 molekulasida nechta uglerod atomi sp2 gibridlangan holatda bo‘ladi?
A) 4 B) 5 C) 3 D) 2
34. 1,3-butadien molekulasidagi 2- va 3-uglerod atomlarining gibridlanish turi qanday?
A) sp
3 B) sp
2 C) sp D) sp
3d
35. Butadien-1,3 da gibrid orbitallar sonini ko‘rsating.
A) 8 B) 9 C )10 D) 12
36. Butadien-1,3 molekulasidagi σ vaπ bog`larni hosil qilishda qatnashgan s-,p-,sp3-,sp2- va sp-orbitallar sonini ko‘rsating.
1) s - 6 ta; 2) p - 2 ta; 3) p - 4 ta; 4) sp - 2 ta; 5) sp - yo‘q; 6) sp — 12 ta; 7)sp
2 -1 2 ta ; 8) sp
2 - 10 ta;
9) sp
2 - 6 ta; 10) sp
2 - yo‘q; 11) s p
3 - yo‘q;12) sp3 - 4 ta
A) 1,2,4,7,11
B) 1,3,4,8,12
C) 1,3,5,7,11
D) 1,2,5,9,12
37. Butadien-1,2 da uglerod atomlarining gibridlanish turi ko'rsatilgan qatorni toping.
A) sp
2 ,sp
2 ,sp
2 ,sp
2
B) sp
2,sp,sp
2,sp
3
C) sp,sp
3,sp
2,sp
2
D) sp
3,sp
2,sp,sp
2
38. 2-metilbo‘tadien-l,3 molekulasidagi sp3-,sp2- va sp- gibridlangan uglerod atomlari va bog‘ hosil qilishda qatnashgan s va p orbitallar sonini ko'rsating.
1) s - 2 ta 2) s - 6 ta 3) s — 8 ta 4) p - 2 ta 5) p - 4 ta 6) sp - 1 ta 7) sp - 2 ta 8) sp - yo‘q , 9) sp
2 - 9 ta 10) sp
2 - 10 11) s p
2 -12 12) sp
3 - 4
A) 1,2,4,7,11 B) 1,3,4,8,12
C) 3,5,8,11,12 D) 1,2,5,9,11
39. N.sh.da 22,4 l bo‘tadien-1,3 bilan 320 g brom o'zaro reaksiyaga kirishganda necha gramni va qanday modda hosil bo`ladi?
A) 214 g 3,4-dibrombuten-1
B) 214 g l,2-dibrombuten-2
C) 214 g l,4-dibrombuten-2
D) 374 g 1,2,3,4-tetrabrombutan
40. 48 g brom bilan 10,8 g 1,3-bo‘tadienning o‘zaro ta’sirlashuvidan massasi (g) qanday bo'lgan moddalar hosil bo‘ladi?
A) 21,4 g l,2-dibrombuten-3 va 28,2g 1,2,3,4-tetrabrombutan
B) 28,2 g 1,2-dibrombuten-1 va 21,4 g 1,2,3;4-tetra-brom butan
C) 21,4 g l,4-dibrombuten-2 va 37,4 g 1,2,3,4-tetrabrombutan
D) 37,4 g l,4-dibrombuten-2 va 21,4 g 1,2,3,4-t.etra-brombutan
41. N.sh.da 22,4 l bo ‘tadien-1,3 bilan 160 g brom o‘zaro reaksiyaga kirishganda,necha (g) va qanday modda hosil bo‘ladi?
A) 274 g; 3,4-dibrombuten-1
B) 214 g; 1,2-dibrombuten-2
C) 214 g; l,4-dibrombuten-2
D) 107 g; 2,3-dibrombuten-l
42. 2-metilbo‘tadien-1,3 va kislorod aralashmasi yonishidan 70,4 g CO2 hosil bo'ldi. Ortib qolgan alkadiyenni to ‘liq gidrogenlash uchun 2,4 g vodorod sarf bo‘lsa, boshlang`ich uglevodorodning umumiy miqdorini (mol) toping.
A) 0,45 B) 1,25 C) 0,92 D) 0,48
43. 2-metilbo‘tadien-l,3 va kislorod aralashmasi yonishidan 132 g CO2 hosil bo'ldi. Ortib qolgan alkadiyenni to‘liq gidrogenlash uchun 4,4 g vodorod sarf bo‘lsa, boshlang‘ich uglevodorodning umumiy miqdorini (mol) toping.
A) 1,7 B) 1,25 C) 1,8 D) 1,1
44. 6 litr (n.sh.) 2-metilbutadien-l,3 unga nisbatan mo‘I miqdorda olingan kislorodda yondirildi. Hosil bo‘lgan suv bug‘i kondetsatsiyatandi. Qolgan gazlar aralashmasi 45 litr (n.sh.) ni tashkil qilsa,reaksiya uchun olingan kislorodning umumiy hajmini (litr) toping.
A) 60 B) 57 C) 40 D) 25
45. 15 litr (n.sh.) 2-metilbutadien-1,3 unga nisbatan mofl miqdorda olingan kislorodda yondirildi. Hosil bo'lgan suv bug‘i kondetsatsiyalandi. Qolgan gazlar aralashmasi 90 litr (n.sh.) ni tashkil qilsa,reaksiya uchun olingan kislorodning umumiy hajmini (litr) toping.
A) 120 B)130 C) 150 D) 140
46. Butadiyen-1,3 tarkibidagi to'rtinqhi uglerod atomning oksidlanish darajasini aniqlang.
A) -1 B) +2 C) 0 D) -2
47. Propadiyen,argon va neondan iborat aralashmada neonning mol ulushi 40% bo‘lsa aralashmaning metanga nisbatan zichligini aniqlang.
A) 2 B) 15 C ) 2,5 D) 3
48. 2 mol pentandan ikki bosqichda 54,4 g izopren olindi. Agar birinchi bosqichda reaksiya unumi 80 % bo‘lsa,ikkinchi bosqich reaksiya unummi (%) hisoblang.
A) 75 B) 85 C) 60 D) 50
49. Tarkibi C5H8 bo'lgan asosiy zanjirda beshta uglerod atomi tutgan ochiq zanjirli diyen uglevodorodning barcha izomerlari tarkibida nechta uglerod atomi sp3 - gibridlangan bo'ladi? (Fazoviy izomerlar hisobga olinmasin) A) 5 B) 12 C) 10 D) 6
50. Geksadiyen molekulasida nechta sp3-s bog'lanish bo'lishi mumkin? A ) 4 yoki 5 yoki 6 yoki 7 yoki 9
B ) 2 yoki 3 yoki 4 yoki 5 yoki 6
C) 2 yoki 3 yoki 5 yoki 6
D) 4 yoki 5 yoki 6 yoki 7 yoki 8
51.Butadiyen -1,3 molekulasi uchun xos bo'lgan javoblarni tanlang.
1) gibridlangan orbitallar soni 12 ta
2) gibridlamnagan orbitallar soni 10 ta 3) qutbli boglar soni 6 ta
4) qutbsiz bog'lar soni 6 ta
5) sp
2-s qoplanishlar soni 6 ta
6) sp
2- sp
2 qoplanishlar soni 4 ta
A) 1,2,5 B) 1,3,5
C) 2,3,6 D) 2,4,6
52. Alkadiyenlar tarkibidagi σ bog‘lar soni qaysi formula orqali hisoblab topiladi?
A )3n-1 B )3 n + 2 C) 3 n-2 D) 3 n-3
53. 0,075 mol butadiyen-1,3 ni gidrogenlash natijasida olingan buten va butan aralashmasi brom eritmasi orqali o‘tkazilganda 5,4 g 1,2-dibrombutan hosil bo‘lsa,olingan aralashmadagi buten va butanning massalarini (g) aniqlang.
A) 1,4;2,9 B) 1,4:1,45
C) 2,1;2,9 D) 0,7;2,9
54. Propadiyen molekulasi tarkibidagi σ va π bog'lar sonini toping.
A) 3 va 3 B) 2 va 6 C) 5 va 3 D) 6 va 2
55. Alkadiyenlar gomologik qatorining umumiy formulasini (1,2,3,4) va kislorodda oksidlanish reaksiyasi tenglamasidagi karbonat angidridning koeffitsiyentini (a,b,c,d) toping (reaksiya mahsuloti sifatida CO2 va H2O hosil bo‘Idi deb hisoblang).
1) C
nH
2n+2
2)C
nH
2n-2
3)C
nH
2n
4) C
nH
2n+1
a) n; b) 1,5 n+0,5; c) 1,5 n-0,5; d) n-1
A) 4; с В) 1; a C) 2; a D) 2;c
56.Noma’lum uglevodorod bromlanganda 1,4- dibrom-2-metilbuten-2,to‘la gidrogenlanganda izopentan hosil qilsa,uning nomini aniqlang.
A) 3-metilbutadien-1,2
B) 2,3-dimetilbuten-2
C) 3-metilbutin-1
D) 2-metilbutadien-l,3
57. 7 l (n.sh.) izopren va unga nisbatan mo‘I miqdorda olingan kislorod aralashmasi portlatilgandan so‘ng hosil bo'lgan suv bug'i kondensatsiyalandi. Qolgan gazlar aralashmasi 48 l (n.sh.) ni tashkil etsa reaksiya uchun olingan kislorodning hajmini (l,n.sh.) toping.
A) 49 B) 55 C) 6 D) 62