0 ‘zbek isto n respublikasi oliy va q ‘rta m axsus t a ’lim vazirligi

Aktuar  hisob-kitoblar 

-   sug'urta  tariff  stavkalarini  hisoblashning  iqtisodiy- 

matematik  usullari yig'indisi.  Ushbu  hisob-kitoblar  katta  sonlar qonuniga  asoslanadi. 

Aktuar  hisob-kitoblaming  metodologiyasi,  ehtimollar  nazariyasi,  demografiya 

qonuniyatlariga  asoslanadi,  tarif  stavkasini  miqdori  sug'urta  hodisalari  ro'y 

berishining ehtimoliyligiga bog'liq.

Demografiya 

ma’lumotlaridan 

fuqarolaming 

hayotini 

sug'urtalashda 

sug'urtalanuvchilaming 

yoshiga 

mos 

ravishda 

sug'urta 

tarifi 

stavkasini 

tabaqalashtirishda  foydalaniladi.  Uzoq  muddatli  hayotni  sug'urtasi  bo'yicha  sug'urta 

summalari  sug'urtalangan  shaxs  vafot  etganda  yoki  u  ma’lum  bir  yoshga  yetganda 

to'lanadi.  Yetarli  miqdordagi  sug'urta  fondini  shakllantirish  uchun,  sug'urtalovchi 

shartnoma  amalda  bo'lgan  davrda qancha  shaxs  vafot  etishi  yoki  ma’lum  bir yoshga 

etishi  ehtimolivligini  bilishi  zarur.  Aholi  o'limi  darajasi  haqidagi  statistik  ma'lumot 

asosida  turli  yoshga  yetishi  ehtimolligini  hisoblash  hamda  fuqarolaming  o'limi

36

---

to'g'risidagi  jadvalni  tuzish  mumkin.  Bu  jadval  asosida  nafaqani  va  hayotni 

sug'urtalash bo'yicha tarif stavkalami hisoblab chiqish mumkin bo'ladi.