0 ‘zb e k ist o n r espu b lik a si ol1y va o rta m axsus ta’l im vazirligi

Esda  tutaylik!
 
0 ‘quvchilar  takrorlashadi:
1.  D em ak,  um um insoniy qadriyat,  bu — a w a lo ,  bashari- 
yatning  mavjud  b o ‘lishi  va  yashab  qolishini  t a ’m inlaydigan 
tin c h lik ,  u m u m ja h o n   sivilizatsiyasi  va  m a d a n iy a ti  kabi 
tu s h u n c h a la r  bilan  bevosita  b o g ‘liqdir.
2.  A yniqsa,  hozirgi  a to m   asrida  in so n iy a tn in g   eng  oliy 
qadriyati  bu  tinchlik va  osoyishtalikni  h a r q an d ay  y o ‘l  bilan 
b o ‘lsa-da,  saqlab  q o lish d a n   iboratdir.  Busiz  b o sh q a   h ar 
qanday  qadriyat  haq id a gapirish  aslo  m u m k in   emas.  Q a d ri­
yat  q a n d a y  tu rk u m g a   ajralm asin va  qan d ay   k o ‘rinishga  ega 
b o i m a s i n ,   insoniy  m u n o s a b a tla r  va  u m u m a n   in so niyat- 
siz  u  h e c h   q a n d ay   a h am iy at  kasb  etm aydi  va  tu s h u n c h a  
sifatida  h a m   b iro r  m a ’n o n i  anglatm aydi.
3.  D e m ak ,  faqat  inson  va  insoniy  faoliyat  tufayligina 
qadriyat  tushunchasining  haqiqiy  m a ’nosini  ijtimoiy  borliq 
va  ijtimoiy  ong  doirasiga  h a m d a   shunga  muvofiq  kishilar- 
ning  ijtimoiy  faoliyati  sohasiga  tatbiqan  tushunish  m um kin.
52

---

4.  U m u m a n   o l g a n d a ,   m a m l a k a t i m i z   P r e z i d e n t i
I.  K a rim o v   t a ’k id la g a n id ek :  « X a lq im iz n in g   a s r la r  o s h a  
yashab  kelgan  a n ’analari,  urf-o d atlari,  tili  va  ruhi  negiziga 
qurilgan  milliy  m ustaqillik  m afkurasi  u m u m in s o n iy  q a d ri- 
yatlar  b ilan   m a h k a m   uy g‘u nlashg an   ho ld a  kelajakka  m u - 
h a b b a t,  in s o n p a rv a rlik   ru h id a   ta rb iy a la sh n i,  halo llik n i, 
m a rd lik  va  sab r-b ard o sh lilik n i,  a d olat  tuy g‘usini,  bilim   va 
m a ’rifatga  in tilish ni  tarbiyalash  y o ‘lida  xizm at  q ilm o g ‘i 
lozim».  Bu  p u r m a ’n o   fik r-m u lo h a z a la rd a   t a ’lim -ta rb iy a  
ja r a y o n i  b ila n   u m u m i n s o n i y   va  m illiy   q a d r iy a tla r n in g  
o ‘z a r o   a l o q a s i   h a m d a   y a n g i c h a   m e t o d o l o g i k   y o n -  
da sh u v n in g   b u tu n   m a z m u n - m o h iy a ti  t o i a l i g i c h a   ifo da- 
sini  topgan.
5.  O dam lam ing  o ‘zida jam iyatni yangilash va o ‘zgartirish 
zarurligiga  ishonch  tu g ‘d irm asd an   va  qadriyatlarga  m u n o - 
sabatlarini,  daliliy  sabablarni  o ‘zgartirm asdan  turib  isloh 
qilish  y o ‘lidan  a m alda  olg‘a  borish,  ayniqsa,  yangi jam iyat 
b a rp o   etish,  ta m o m ila   yangi  m u n o s a b a tla rn i  jo riy   etish 
m u m k in   emas.
C V q itu v c h i  d a r s n i   y a k u n l a y d i .   H a r   b i r   g u r u h   va 
o ‘q u v c h in i  b aholaydi.  M a s la h a tla r  va  uyga  vazifa  beradi.
TAYANCH  S O ‘Z   VA  IBORALAR
M u ltim e d ia ,  « A v esto » ,  to s h b itik la r ,  m illiy   o n g ,  m illiy   m a d a n i y a t,  ijti­
m o iy   o n g ,  o ‘z lik n i  a n g la s h ,  m in ta q a v iy   q a d r iy a tla r ,  u m u m in s o n iy   q a d r i -  
y a tla r ,  « H u r  s h a r q d a n » ,  M a r k a z c h ilik   g 'o y a s i.
4 - § .  D IN   VA  M A ’NAVIYAT.  IS L O M   D IN I 
VA  T A S A W U F   TA ’L IM O T ID A   M A ’NAVIY 
B A R K A M O L   IN S O N   M A SA LA SI
In son iy at  m a ’naviy  m a d an iy ati 
D in  s o ‘zi 
yaxlit  bir  b u tu nlik dan  iborat.  D in,
va  dunyo  d m lari 
falsafa,  adabiyot,  s a n ’at  va  h.  k.  —
bularning  h a m m asini  shu  m u a zz a m   daraxtning  shoxlariga 
qiyos  qilsa  b o ‘ladi.  «Din»  k o ‘p  qirrali  va  m u rak k ab   tu - 
shunchadir.  D in so‘zi  arabcha bo‘lib,  ilohiy qudratga ishonch, 
ish o n m o q   m a ’nosini  bildiradi.
53

---

J
D u n y o d a   dini,  e ’tiqodi  b o l m a g a n   xalq  y o ‘qdir.  In s o n - 
larning  ehtiyoji  hosilasi  sifatida  m aydonga  kelgan  d inning 
ja m iy a td a   falsafiy-nazariy jih a td a n   bajaradigan  vazifasi  ni- 
hoyatd a  m uh im .  U  insonlarni  yashashdan  m aqsadi  nim a 
ekanligini,  qan d ay   yashash  lozimligini,  inson  hayotining 
m azm uni  nim a ekanligini,  insof,  adolatni,  tinchlikni,  dorul- 
fano  masalasida  nim alarga  itoat  qilish  lozimligini,  d oru l- 
baqoga  q an d ay   tayyorgarlik  ko‘rish  kerakligini,  eng  m u h i- 
mi,  in son lar  halol  va  p ok  m e h n ati  bilan  kun  k o ‘rishi,  ilm- 
m a ’rifatga  ega,  birod ar  b o ‘lishi  lozimligini  ta rg ‘ib  qiladi.
Eng  qad im iy   va ja h o n   xalqlari  orasid a  yakkaxudolikka 
asoslangan  b irinch i  kitobiy  din  zardushtiylik  b o ‘lib,  unga 
u lu g ‘  v a ta n d o s h im iz ,  m ilo d d a n   a w a lg i  m ing   yillikning 
bo sh larida  yashab  o ‘tgan,  hozirgi  M arkaziy  Osiyo  h u d u - 
d id a   faoliyat  k o ‘rsa tg an   ilo h iy o tc h i,  faylasuf,  s h o ir  va 
ta b ia tsh u n o s   b o ‘lgan  Z a rd u s h t  S p itam a   asos  solgan.