0 ‘z b e k ist 0n respublikasi olïy ya g ‘rta m âxsus ta’lim yazirligi

10.2.  0 ‘zbekistonning tabiat  qo‘riqxonalari
Tabiat  qo‘riqxonasi  maydoni  hayvonot  va  o‘simlik  dunyosi 
bilan  qattiq  rejimda  qo‘riqIanadi.  Q‘ziga  xos,  betakror  tabiat 
landshaftlari,  noyob,  yo‘qolib  borayotgan  hayvonot  turlarini 
saqlab  qolish  va  ko‘paytirish  maqsadida  davlat  tomonidan  tashkil 
qilinadi.  Qo'riqxonalarda inson faoliyati taqiqlanadi.  Faqat ilmiy- 
tadqiqot  ishlarini  o ‘tkazishga  ruxsat  berilgan. 
0
‘zbekistonnmg 
davlat  qo‘riqxonalari  —  muhofaza  etiladigan  tabiiy  hududlarning 
eng  qat’iy  tartibli  tu n   bo'lib,  muayyan  o‘simlik,  hayvon  turlari 
va  ekotizimlarni  himoyalash  uchun  tashkil  qilingan,  doimiy 
am al  qiladigan  muhofaza  etiladigan  zonalar  hisoblanadi. 
Q o‘riqxonalarda har qanday xo‘jalik faoliyati taqiqlangan  (nazorat 
etiladigan  ilmiy tadqiqotlar bundan  mustasno).
Q o‘riqxonalar  Xalqaro  tabiatni  m uhofaza  qilish  ittifoqi 
(IU C N )  muhofaza  etiladigan  zonalari  tasnifining  1  toifasiga 
to ‘g‘ri  keladi.  Respublika  q o ‘riqxonalarida  «Qizil  kitob»ga 
kirgan  kocplab  hayvon  turlari:  xongul,  m orxo‘r,  Seversov 
q o ‘yi,  ko‘k  sug‘ur,  Turkiston  silovsini,  yirik  yirtqich  qushlar, 
hasharotlar  m uhofaza  qilinadi.
0 ‘zbekiston  Respublikasida  9  ta  davlat  tabiat  qo£riqxonasi  va
10  ta  davlat  buyurtmasi  (zakaznik)  tashkil  qilingan
48
  (4-jadvai). 
Bu  qo£riqxonalar  vatanimizda  ekoturizmni  rivojlantirishda  asosiy 
ekoturistik  obyektlar  hisoblanadi.  0 ‘zbekiston  Respublikasida 
quyidagi  qo‘riqxonalar  mavjud:  Chotqol;  Baday-to‘qay;  Hisor; 
Zomin;  Zarafshon;  Qizilqum;  Nurota;  Surxon;  Kitob.  Jadval 
m a’lumotlaridan 
m a’lum 
boiadiki, 
0
‘zbekistonda 
tabiat 
qo'riqxonalari  mamlakatimizning  barcha  tabiat  mintaqalarida 
joylashgan.  Bunday  qulay  salohiyat,  sharoitdan  ekoturizmni 
rivojlantirishda  samarali  foydalanish  imkoniyatlarini  tabiatning 
o‘zi  bizga  yaratib  bergan.  Davlat  tabiat  qo ‘riqxonalarimizdan 
nafaqat  xalqaro  turizmda  balki  ichki  turizmda  ham  foydalanish 
masalalarini hal  qilishimiz  lozim.
48 OV.bekiston va Markaziy Osiyo tabiiy geografiyasi atlasi. Toshkent, 2007.
136

---