|
Orfoepiya bo'yicha
-orfoepiya to 'g 'ri talaffuz me’yorlarini belgilovchi qoidalar tizimi ekanligini, uning
orfografiyadan farqli jihatiarini bilish;
-orfoepiyaning ayrim tovushlar, so'z qismlari, boshqa tillardan o'zlashtirilgan
so'zlar talaffuzini m e’yorlashtiruvchi qoidalarini yaxshi o'zlashtirgan bo'lish;
- to 'g 'ri talaffuzning adabiy til va adabiy nutq uchun qay darajada muhimiigini
yaxshi tasaw ur etish.
Umumiy talablar
- o 'z fikrini erkin va ravon ifodalash ko'nikmalariga ega bo'lish, mavzularga oid
masalalar yuzasidan tegishli qarorlar qabul qila olish;
-har bir mavzuni bilishdan tashqari, uning mazmun mundarijasini aytib berish
qobiliyati borligi ham sezilib turishi;
- referat yozishda, adabiyotlami konspektlashtirishda, shuningdek ,topshiriq!i
yozma ishlaming bajarilishida yozma nutq talablariga (imlo, punktuatsiya qoidalariga,
jumlalaming tegishli m e’yorlar asosida tuzilishiga) qat’iy amal qilish.
b) 17-14 ball uchun
talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- hozirgi o'zbek adabiy tili fanining tegishli bo'limlariga oid masalalar bo'yicha
mustaqil mushohada yuritish;
-fanning mazkur bo'limlari bo'yicha olgan bilimlarini amalda qo'llay olish:
-mazkur fanlar doirasida ko'riladigan masalalarning mohiyatini to 'g'ri tushunish;
bundagi ayrim ju z ’iy kamchiliklarni o'qituvchi yordam idatez tuzata olish;
-har bir mavzuni bilishdan tashqari, uning mazmun mundarijasini aytib berish
ko'nikmasiga ham ega bo'lish;
-o'z fikrini adabiy talaffuzga va grammatik m e’yorlarga asoslangan ravon nutqda
to 'g'ri ifodalay olish;
65
-yozma nutqda jiddiy imloviy xatolarga yo‘I qo'ymaslik (5-6 betlik yozma ishdagi
imloviy, uslubiy va punktuatsion xatolaming jami soni 3-5 tadan oshmasligi kerak).
d) 13-11
ball uchun talabaning bilimi quyidagi darajada bo‘lishi kerak:
-har bir mavzuning mazmunini asosan to‘g‘ri bilgani holda, ayrim masalalarning
yoritilishida jiddiy bo'lmagan xatoliklarga yo 1 qo‘yish;
-mavzularning mazmun mundarijasi haqida torroq tasaw urga ega bo'lish;
-yozma va og‘zaki nutqlarda ayrim ju z ’iy kamchiliklarning (to'g'ri talaffuz va to 'g'ri
yozuv m e’yorlaridan chetga chiqish holatlarining) kam miqdorda bo'!sa-da uchrab
turishi(5-6 betlik yozma ishdagi imloviy, uslubiy va punktuatsion xatolarning jami
soni 6-7 tadan oshmasligi kerak);
e) 0-10 ball
uchun:
quyidagi hollarda talabaning bilim darajasi 0-10 ball bilan
baholanishi mumkin:
-fanning obyekti, maqsadi va vazifalari haqida aniq tasaw urga ega bo'lmaslik;
-mavzuning
mazmun
mundarijasini
bilmaslik(masalan,
fonema
va
uning
ottenkalarini farqlay olmaslik, grafema va orfogrammalarni qorishtirish kabilarning
kuzatilishi);
-yozma. va o'zaki nitq me’yorlariga amal qilmaslik (masalan, 5-6 betlik yozma
matnda imloviy, punktuatsion va uslubiy xatolar yig'indisi 8-9 tadan ortganda, yozma
ish ijobiy baholanmaydi).
3. O R A LIQ INAZORAT UCHUN BAHOLASH M EZONLARI
Oraliq nazorat topshiriqli yozma ish shakiida o'tkaziladi.
Yozma ishning har bir variantida 2 ta nazariy savol va bitta topshiriq beriladi.
Ulaming har biri uchun maksimal 7 ball ajratiladi (7+7+7=21 ball), imlo savodxonligi
uchun esa maksimal 9 ball ajratiladi. Demak, ON uchun maksimall ball -30 (21+9).
4.
YAKUINIY NAZORAT UCHUN BAHOLASH MEZONLARI
Yakuniy nazorat og'zaki shaklda o'tkaziladi . Har bir variant tarkibida 3 ta savol
(ba’zi variantlarda 2 ta savol va 1 ta topshiriq) beriladi, ulaming har biri maksimal 10
ball bilan baholanadi: 10+10+10= 30 ball. Bunda har bir
savol yoki topshiriq
bo'yicha:
a) 10-9 ball
uchun
talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- talabaning javobi to'g'ri, mantiqan izchil bolishi shart;
- nutq ravon bo'lishi, adabiy talaffuz me’yorlariga qat’iy amal qilinishi sezilib
turishi lozim;
- talaba o'qituvchining qo'shimcha savollariga erkin, mustaqil javob bera olishi
kerak;
b) 8-7 ball
uchun
talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- talabaning javobi asosan to'g'ri, ammo ayrim faktlar tahlilida ikkilanish holatlari
uchraydi; bunday holatdan u o'qituvchining yo'naltiruvchi savoli ta’sirida tez chiqib
oladi;
- nutq ravon bo'lishi, adabiy talaffuz m e’yorlariga qat’iy amal qilinishi shart;
- talaba o'qituvchining qo'shimcha savollariga asosan to 'g 'ri javob bergani holda,
ayrim ju z ’iy kamchiliklarga ham yol qoyadi;
d ) 6-5,5 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
66
-talaba savollarga qiynalib yavob beradi;
- ayrim faktlar m a’lum darajada qorishtiriladi;
- qoshimcha savollarga ham qiynalib javob beradi.
e) 5 dan past ball quyidagi holatlarda qoyiladi:
- talaba savolning mohiyatini yetarli anglay olmaydi;
- faktlarni bir-biriga bog'lay olmaydi;
- fikr bayonida mantiqiy izchillik kuzatilmaydi;
- qo'shimcha savollarga ham to‘g ‘ri javob berilmaydi yoki javob o ‘ta chala bo'ladi.
67
Do'stlaringiz bilan baham: |
