£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

EXHT bilan hamkorlik  O’zbekiston 1992 yil fevral oyida dunyoda tinchlikni

 

mustahkamlash,  inson  huquqlarini  himoya  qilish  bo’yicha  katta  tadbirlarni  amalga 

oshirayotgan  nufuzli  xalqaro  tashkilot  -Evropada  xavfsizlik  va  hamkorlik  tashkiloti  -

EXHT  ga  a’zo  bo’lib  kirdi.  I.Karimovning  1992  yil  9-10  iyulda  bo’lgan  Evropada 

xavfsizlik  va  hamkorlik  tashkilotining  majlisida  ishtirok  etishi,  unda  nutq  so’zlashi  va 

Kengashning  10  iyulda  bo’lgan  majlisiga  raislik  qilishi  O’zbekistonning  jahon 

hamjamiyatida munosib o’rin egallayotganligining dalilidir. I. Karimov o’z nutqida u yoki 

bu  mintaqada  tinchlik  va  barqarorlikni  buzishi  mumkin  bo’lgan  mojarolar 

yaqinlashuvining  oldini  olish,  mojarolarga  yo’l  qo’ymaslik  muammolari  bilan 

shug’ullanuvchi mexanizmni vujudga keltirish, tashkilot qabul qilayotgan hujjatlarning 

ta’sirchanligini  oshirish,  hujjatlar  mojarolarni  oldini  olish,  yo’l  qo’ymaslik  ruhida 

bo’lishini ta’minlash takliflarini ilgari surdi. 1999 yil noyabr oyida bo’lgan EXHTning 

Istanbul sammiti Islom Karimovning xalqaro terrorchilikka qarshi kurashuvchi xalqaro 

markaz  tuzish  haqidagi  taklifi  ham  ma’qullandi.  1996  yil  fevral  oyida  O’zbekiston 

bilan Evropa Ittifoqi o’rtasida hamkorlik o’rnatish bo’yicha muzokaralar bo’ldi. Shu yil 

iyul oyida Florentsiya shahrida Evropa Itgifoqi bilan O’zbekiston o’rtasida sherikchilik 

va  hamkorlik  to’g’risida  Bitim  imzolandi.  Bu  hujjat  O’zbekistonning  Evropa  Ittifoqi  va 

unga a’zo bo’lgan 15 ta mamlakat bilan o’zaro munosabatlarining huquqiy negizi bo’lib 

siyosiy,  iqtisodiy,  ilmiy-texnikaviy,  madaniy  aloqalar  uchun  keng  imkoniyatlar  ochdi. 

Evropa Ittifoqi bilan hamkorlik O’zbekistonning xavfsizligi va taraqqiyotini ta’minlovchi 

muhim omillardan biri bo’lib xizmat qilmoqda.

 

O’zbekiston  mustaqil  davlat  sifatida  sayyoramiz  ozon  qatlamini  muhofaza  qilish 

bo’yicha  Vena  Konventsiyasiga,  ozon  qatlamini  kamaytiradigan  moddalar  xaqidagi 

Monreal  Protokoliga,  atrof-muhitga  ta’sir  etuvchi  vositalarni  harbiy  yoki  boshqa 

dushmanlik maqsadida qo’llashni taqiqlovchi Konventsiyaga, Yadro qurolini tarqatmaslik 

xaqidagi shartnomaga qo’shilgan.

 

Shunday qilib, O’zbekiston tarixan qisqa bir davrda jahon hamjamiyatiga qo’shildi, 

xalqaro  va  mintaqaviy  muammolarni  hal  qilishda,  umumiy  va  mintaqaviy  xavfsizlikni 

mustahkamlashda faol qatnashayotgan nufuzli davlat darajasiga ko’tarildi.

 

359

 

---

 

1996 yilda Shanxayda, 1997 yilda Moskvada bo’lib

 

o’tgan    Xitoy,    Rossiya,    Qozog’iston,    Qirg’iziston,

 

Tojikiston davlat

 

rahbarlarining sammitlarida harbiy sohada hamda chegara hududlarida o’zaro ishonchni

 

mustahkamlash, qurolli kuchlarni qisqartirish to’g’risida shartnomalar imzolangan edi.

 

Shu tariqa, «Shanxay forumi» yoki «Shanxay beshligi» tashkiloti tuzilgan edi.

 

2001  yil  14-15  iyun  kunlari  Xitoyda  navbatdagi  Shanxay  sammiti  bo’lib 

o’tdi.  Uning  ishida  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Islom  Karimov 

qatnashdi  va  O’zbekistonning  «Shanxay  forumi»ga  to’la  huquqli  a’zo  bo’lishi 

to’g’risida bayonot imzolandi.

 

O’zbekistonning «Shanxay forumi»ga kirishi munosabati bilan uning nomi