£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

KADRLAR TAYYORLASh MILLIY DASTURI

 

ShAXS

 

Maktabgacha ta‘lim

 

I-IV sinflar

 

 

Umumiy o‘rta ta‘lim

 

V-IX sinflar

 

 

DAVLAT 

VA JAMIYaT

 

 

O‘rta maxsus, kasb-

hunar ta‘limi

 

Akademik 

litsey

 

 

Kasb-hunar 

kolleji

 

Oliy o‘quv yurtidan 

keyingi ta‘lim

 

 

IShLAB 

ChIQARISh

 

Kadrlar malakasini 

oshirish va ularni qayta 

tayyorlash

 

Doktorantura

 

 

Maktabdan tashqari 

ta‘lim

 

Mustaqil 

tadqiqotchilik

 

340

 

Ad’yunktura

 

---

Milliy dastur ro’yobga chiqmoqda. Yoshlar umumiy o’rta ta’limni 9 yillik 

maktablarda  oladilar,  yana  uch  yil  davomida  yangidan  tashkil  etilgan  akademik 

litseylar  va  kasb-hunar  kollejlarida  o’rta  maxsus  bilim  va  kasb-hunar 

o’rganadilar.

 

Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturida  belgilangan  vazifalarni  bajarish 

umumxalq,  umummillat  ishiga  aylandi.  2001  yilda  Kadrlar  tayyorlash  milliy 

dasturini amalga oshirishning birinchi bosqichi yakunlandi.

 

2001  yilda  Respublikamizda  6742  ta  maktabgacha  ta’lim  muassasalarida 

608500 nafar o’g’il-qizlar tarbiyalandi. Ularda 65862 nafar pedagog, tarbiyachi 

va boshqa xodimlar xizmat qildi. 9727 ta umumta’lim maktablarida 440762 nafar 

o’qituvchi 6,3  mln. o’quvchiga ta’lim  bermoqda.  Umumiy  o’rta ta’lim  bo’yicha 

barcha o’quv fanlaridan Davlat ta’lim standartlari ishlab chiqildi va ular 346 ta 

maktabda  tajribadan  o’tkazildi,  ta’lim  jarayoniga  joriy  etildi.  Davlat  ta’lim 

standartlariga mos o’quv dasturlari va darsliklari yaratildi.

 

Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturini  eng  muhim,  O’zbekistonga  xos 

xususiyati  yangi  turdagi  3  yillik  o’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  tizimini 

yaratishdir. 1998-2004 yillar davomida zamonaviy o’quv-laboratoriya uskunalari 

bilan jihozlangan 54 ta akademik litsey va 533 ta kasb-hunar kolleji barpo etildi. 

Bu  maqsadlar  uchun  135  mlrd.  so’m  mablag’  sarflandi.  O’rta  maxsus  o’quv 

yurtlariga  zarur  bo’lgan  jihozlar  sotib  olish  uchun  jalb  qilingan  chet  el 

investitsiyalarining miqdori 150 mln. AQSh dollarini tashkil etdi. Davlat ta’lim 

standartlari,  o’quv  dasturlari  ishlab  chiqildi,  amaliyotga  kiritildi  va  darsliklar 

yaratildi.  2003-2004  o’quv  yilida  akademik  litseylarda  26,2  ming,  kasb-hunar 

kollejlarida 531,6 ming o’quvchi ta’lim oldi.

 

Oliy ta’lim tizimida katta o’zgarishlar qilindi. Oliy ta’lim ikki bosqichdan -

bakalavriat  va  magistraturadan  iborat  etib  qayta  tashkil  etildi.  62  ta  oliy  o’quv 

yurtlarida  ta’lim  olayotgan  bo’lajak  bakalavr  va  magistrantlar  soni  2003-2004 

o’quv  yilida  254400  nafarni  tashkil  etdi.  18486  nafar  professor-o’qituvchilar 

mehnat  qilmoqdalar,  ularning  1462  nafari  fan  doktori,  7201  nafari  fan 

nomzodidir.  O’tgan  4  yil  davomida  barcha  yo’nalishlar  bo’yicha  bakalavr  va 

magistrlar uchun qo’yiladigan talablarni o’zida mujassamlashtirgan Davlat ta’lim 

standartlari,  o’quv  dasturlari  yaratildi.  Oliy  ta’lim  uchun  1129  nomdagi  darslik 

va  o’quv  adabiyotlari  nashr  etildi  va  Oliy  o’quv  yurtlari  kutubxonlariga 

tarqatildi.

 

Mamlakatimizda  iqtidorli  yoshlarni  izlab  topish,  ularga  ko’maklashish, 

qo’llab-quvvatlash bo’yicha davlat siyosati sobit qadamlik bilan olib borilmoqda. 

Iste’dodli  yoshlarni  moddiy  va  ma’naviy  rag’batlantirish,  chet  elda  o’qishini 

qo’llab-quvvatlash  maqsadida  “Respublika  bolalar  fondi”,  “Sog’lom  avlod 

uchun”,  “Iste’dod”  jamg’armalari  tashkil  topdi.  Ta’lim  sohasida  AKSELS, 

AYREKS,  AQSh  kollejlari  konsortsiumi,  SARE,  Tinchlik  korpusi  (AQSh), 

Konrad Adenauer fondi, Britaniya kengashi, SAUD Al-Baptin fondi (Misr) kabi 

xalqaro  tashkilotlar  bilan  hamkorlik  yo’lga  qo’yildi.  2000  dan  ortiq  talaba  va 

mutaxassislar chet elda o’qib keldi.

 

341

 

---

O’zbekiston  ta’lim  tizimi  dunyo  miqyosida  kata  qiziqish  uyg’otmoqda. 

Moskvadagi  Oliy  ta’lim  Xalqaro  Fanlar  akademiyasi  prezidenti  V.Shukshunov 

O’zbekistonda  ishlab  chiqilgan  bu  Milliy  dasturni  mazmun-mohiyati  jihatidan 

tengi  yo’q  hujjat,  deb  ta’rifladi.  O’zbekistonda  yaratilayotgan  ta’lim  tizimi 

«Ta’limning o’zbek modeli» deb e’tirof etildi.