£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

3. O‘zbekistonda er-suv islohoti va dehqon xo‘jaliklarini jamoalashtirish,

 

uning oqibatlari

 

Azaldan  sun’iy  sug’orishga  asoslangan  dehqonchilik  madaniyati  maskani 

hisoblangan  hamda  aholisining  mutloq  ko’pchiligi  qishloq  xo’jaligida  band  bo’lgan 

Turkiston  xalqlari  uchun  er-suv,  undan  foydalanish  masalasi  favqulodda  ahamiyat  kasb 

etardi.  Negaki,  o’lka  aholisining  anchagina  qismi  ersiz  edi.  Bir  parcha  erga  muhtoj 

bo’lganlar boylar, zamindorlarning mulkida chorakorlik bilan hayot kechirib, oila tebratib 

kelardi. Buning ustiga ko’plab serhosil, unumdor erlar Rossiyadan ko’chirib kelingan rus 

oilalari  foydasiga  majburan  olib  berilgan  edi.  Chorizmning  Turkistondagi  bu 

mustamlakachilik siyosati ersiz, batrak dehqonlarning ahvolini tanglashtirib yuborgan edi. 

Shu  bois  ham  mahalliy  erli  aholi  yangi  sovet  hokimiyatining  «Er  dehqonlarga»  degan 

va’dalari, da’vatlariga umid bog’lab, uning er to’g’risidagi dastlabki dekretining amalga 

oshuviga ko’z tikib kelayotgandi.

 

Sovet hukumati ko’p sonli dehqon aholisini o’z tomoniga qaratib olishni ko’zlab er 

to’g’risidagi  dekretni  qabul  qilgan  bo’lsa-da,  ammo  uni  amalga  oshirishdan  kuzatgan 

maqsadlari  boshqacha  edi.  Sovetlarning  er-suv  islohoti  masalasida  tutgan  siyosatining 

pirovard  maqsadi  xususiy  er-mulklarni  musodara  qilish,  milliylashtirish  orqali  ularni 

tugatib,  jamoalar  ixtiyoriga  bera  borib,  asta-sekinlik  bilan  yirik  sotsialistik  xo’jaliklarni 

qaror  toptirish  edi.  Turkistonda  shu  maqsadlarni  ko’zlab  er-suv  islohotini  o’tkazishga 

kirishildi.