£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

U

L

J

 

So’nggi paleolit davridayoq insonning evropoid, negroid, mongoloid kabi 

irqiy  turlari  paydo  bo’ladi.Bu  irqlar  odamlar  taraqqiyotining  sifat  ko’rsatkichi 

bo’lmay,  tabiiy  shart-sharoitlar  ta’sirida  vujudga  keladi.  Evropoidlar  Evropada, 

Negroidlar  Afrikada,  Mongoloidlar  Shimoliy,  Sharqiy  va  Janubiy  Osiyoda 

yashaganlar.

 

3. Mezolit va Neolit davri manzilgohlari.

 

Ulug’  muzlikning  erishi,  erning  isiy  boshlashi,  ko’plab  daryo  va 

ko’llarning  hosil  bo’lishi,  yaylovlar,  to’qay  va  o’rmonlarning  vujudga  kelishi, 

yangi o’simlik va hayvon turlarining shakllanishi natijasida o’lkamizning barcha 

vohalarida odamlarning yashashi uchun qulay imkoniyatlar vujudga keladi. Buni 

arxeologlar  tomonidan  topilgan  yuzlab  odamlar  yashagan  manzilgohlar  ham 

ko’rsatadi.

 

1970-1980  yillarda  O’.Islomov  boshchiligidagi  arxeologlar  guruhi 

Farg’ona  viloyati  So’x  yaqinidagi  Obishir  soyining  ungurlarida  qidiruv  ishlari 

olib  borib,  Obishir  deb  atalgan  makonlarda  mezolit  davri  urug’  jamoalarining 

izlarini  topdi.  Bu  guruh  1967  yilda  Toshkent  shahriga  yaqin  bo’lgan  Bo’zsuv 

soyining ikki tarmog’i qo’shilgan joyida mezolit davriga oid manzilgohni topadi, 

bu  yodgorlikning  yoshi  miloddan  avvalgi  o’n  mingginchi  yilliklarga  to’g’ri 

keladi. Bu manzilgoh Qo’shilish nomi bilan ataladi. Bu makondan tosh qurollari, 

mezolit    davri    jamoalari     qoldiqlari    topildi.     Surxondaryo    viloyatidagi

 

25

 

---

Ko’hitongning  Machay  soyi  qirg’og’idagi  g’orda  olib  borilgan  tadqiqotlar 

natijasida  bu  g’orda  mezolit  davri  odamlari  uzoq  yillar  davomida 

yashaganligidan 

dalolat 

beruvchi 

madaniy 

qatlam 

ochildi. 

Machay 

manzilgohidan  odam  skeletlari,  turli  xil  tosh  va  suyak  qurollari,  o’choq  va  kul 

qatlamlari  topilgan.  Machayliklarning  ov  hayvonlari  asosan  tog’  arxari  va 

jayronlar  bo’lganligi  aniqlandi.  Machayliklar  shoxli  va  mayda  hayvonlarni 

xonakilashtirishni o’zlashtira boshlaganlari ham ma’lum bo’ladi.

 

Mamlakatimizning  boshqa  hududlaridan  topilgan  mezolit  davriga  oid 

manzilgohlarda  olib  borilgan  tadqiqotlar  odamlarning  mayda,  tez  harakat 

qiluvchi hayvonlarni ham tuta olganliklarini ko’rsatadi.