*/ V /*v • •.* • j menejment nazariyasi 0‘quv qollanma 0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi

E.D.Yusupov
 
VI-
 
ВОВ. MENEJMENTNING ASOSIY FUNKSIYALARI 
Kalitli  $o‘zlar:  funksiya,  vazifa,  menejment  funksiyasi,  majburiyat, 
jarayon, 
moddiy-texnika 
baza, 
farmon, 
loyihalash, 
konstruktorlik, 
rejalashtirish,  mahsulot,  mehnat  normalari,  ishlab  chiqarish,  ishlab  chiqarish 
vositalari,  boshqarish  funksiyalari,  iqtisodiy  fynksiya,  ijtimoiy  funksiya,  та 
'naviy-ma 'rifly funksiya, tashkiliy funksiY.
 
1.
 
MENEJMENT FUNKSIYALARINING TAVSIFI, MOHIYATI 
VA MAZMUNI 
Har qanday menejment funksiyasi boshqaruv xodimlarining o‘ziga xos 
faoliyatining  turidir,  mehnatning  kasbiy  taqsimoti,  boshqaruv  sohasidagi 
ixtisoslanish  natijasidir.  Ushbu  faoliyatni  o‘ziga  xosligi  shundaki,  har  bir 
funksiya  berilgan  maqsadni  bajarilishiga  yo'naltirilgan.  Shuning  uchun  u 
o‘zining  mavjud  rolini  o‘ynaydi  va  boshqaruv  xodimlarining  umumiy 
faoliyatini tarkibiy qismi hisoblanadi.
 
Funksiya  lotincha  “function”  so‘zidan  kelib  chiqqan  bo‘lib,  bajo 
keltirish,  bajarish,  amalga  oshirish  ma’nosini  bildiradi.  Xorijiy  so‘zlar 
lug‘atida  funksiya  faoliyat  darajasi,  majburiyat,  maqsad  va  rol  deb 
ifodalanadi.
 
Dastlab  “funksiya”  va  “vazifa”  iboralarining  lug‘aviy  ma’nosi 
to‘g‘risida:
 
“Funksiya”  -  bu  lotincha  so‘z  bo‘lib,  biror  kimsa  yoki  narsaning  ish, 
faoliyat doirasi, vazifasi degan ma’nssharni bildiradi.
 
“Vazifa”  -  bu  amalga  oshirilishi,  hal  qilinishi  lozim  bo‘lgan  masala, 
erishilishi  lozim  bo‘lgan,  ko‘zda  tutilgan  maqsad.  Yoki  biror-bir  topshiriq, 
xizmat, yumush, xizmat lavozhni, mansab, amal demaqdir
23
.
 
“Funksiya”  tushunchasi  “vazifa”  tushunchasiga  nisbatan  torroh 
ma’noga  ega.  Zero,  funksiya  faqat  o‘z  faoliyat  doirasidagi  vazifalami  o‘z 
ichiga oladi. Masalan, marketologning ishini bajarish korxona muhandisining 
funksiyasiga kirmaydi, chunki u shu bevosita marketolog 
                     
23
  Qarang: 0‘zbek tilininig izohli lug‘ati. М., 1981, Т., II, 170-bet. 
90 

---

 
faoliyati  doirasidagi  yumushdir.  “Vazifa”  esa  o‘z  faoliyat  doirasidan 
tashqarida ham bo‘lishi mumkin.