куйилди.
Болаларда аклий фаолиятни дастлаб муомила оркали, сунг
машғулотлар, уйинлар, билим бериш оркали амалга оширилди. Бола хар
доим буюмлар, ходисалар орасида булади. Доимо бирор нарса билан
танишади, ниманидир билиб олади, ушлаб куради, нимагадир қўлок солади,
шу тарзда бола дунѐни англайди. Теварак-атроф
буюм ва нарсалар
болаларининг сезги органларига, анализаторларга таъсир этади ва сезги
хосил булади. Сезги болаларда айрим хоссаларни билиб олишга ѐрдам
беради. Болада аклий малака ва кўникмаларни
ривожлантириш, энг оддий
фаолият усуллари предметларини текшириш, улардаги мухим ва мухим
булмаган белгиларни ажратиб курсатиш бошка предметлар билан такоослаш
мактабгача тарбия ѐшидаги болаларда аклий тарбия бериш вазифаларидан
биридир.
Бу кўникма, малакалар билиш фаолиятининг
таркибий кисмларга
бўлиб, бола билимларни чукур эгаллаб олишга ѐрдам беради.
Педагогика, психология фани аклий тарбия вазифаларини самарали хал
этиш
биринчи
навбатда боланинг имкониятларини тўғри фойдаланишни,
иккинчи
томондан бола организмининг чарчашига сабаб буладиган ортикча
нагрўзка булмаслиги керак деган фикрни илгари суради. Тўғри ташкил
этилган фаолият жараѐнидагина тула конли аклий ривожланиш руй беради.
Шу сабабли педагогларнинг вазифаси муаян максадни кўзлаб, тарбиявий
таъсир курсатиш учун керакли шароитни яратиш болаларда аклий фаолиятни
дастлаб муомала оркали сунг машғулотлар, билим бериш оркали амалга
оширилади. Болаларни мактаб таълимига тайѐрлашда аклий тарбиянинг роли
каттадир. Болани билимларини эгаллаб оолишлари, уларни аклий
фаоллигини ривожлантириш, аклий малака ва кўникмаларини эгаллаб
олишлари, уларнинг мактабда муваффакиятли ўқишлари учун, булажак
мехнат фаолиятига тайѐрланишда манба бўлиб, хизмат килади. Мактабгача
тарбия ѐшидаги болаларни аклий тарбиялашнинг асосий вазифалари
куйидагилар:
1.
Болаларда табиат ва жамият тўғри сидаги билимлар системасини
илмий дунѐкарашини шакллантириш. Бола теварак атрофдаги нарсалар,
уларнинг вазифаси, сифати,
хоссалари хакида, кайси материаллардан
фойдаланганлиги, тайѐрланганлиги тўғри сида аник тасаввурга эга булиши
керак.
2.
Билишга дорир рухий жараѐнларни ривожлантириш: сезги, идрок,
хотира, хаѐл, тафаккур, нутк ва бошкалар. Билимга доир нуткни
ривожлантириш ақлий тарбиянинг эркин вазифасидир.
3.
Билишга кизикиш ва аклий кобилиятларни, аклий мехнат
маданиятини ривожлантириш. Аклий тарбиянинг вазифаси болалар
кизикувчанлигини улар аклнинг синчиковлигини
ривожлантириш ва шулар
асосида билишга кизикиш хосил килишдан иборат.
4.
Аклий малака ва кўникмаларни ривожлантириш, яъни оддий
фаолият усуллари, предметларни текшириш, улардаги мухим ва мухим
булмаган белгиларни ажратиб курсатиш бошка предметлар билан таккослаш
мактабгача ѐшдаги болаларга аклий тарбия бериш вазифаларидан биридир.
Усимлик ва хайвонлар билан танишиш буйича системали машғулотлар
олиб борилгандан кейин болалар усимлик, ѐш хайвонлар тўғри сидаги
маълум бир тасаввурга эга буладилар. Сунгра болалардаги аклий кўникма,
малакаларни ривожлантириш максадида
тарбиячи болалар билан
машғулотларни ўтказишни режалаштириш мумкин. Булар куйидагилар:
Do'stlaringiz bilan baham: