" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I


Davlatning  m a ’lum  hududga  egalik  qilishi  birinchi  bel-



Download 17,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/702
Sana02.01.2022
Hajmi17,78 Mb.
#307312
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   702
Bog'liq
Одилқориев Х.Т. Давлвт ва ҳуқуқ назарияси.Дарслик (1)

Davlatning  m a ’lum  hududga  egalik  qilishi  birinchi  bel-

 

gisidir.

  D avlat  h u d u d i  yer,  yer  osti  b oyliklari,  havo  b o ‘shlig ‘i  va 

hududiy  suvlarni  o ‘z  ichiga  oladi  va  u  “qattiq  y er”gagina  bog‘lanishi 

m um kin  emas.

Davlat  hududida  istiqom at  qiluvchi  va  uning  hokim iyatiga  b o ‘y- 

sunuvchi  odam lar  uning  fuqarolari  hisoblanadi.  F uqarolar  xalq  vakili, 

jam iyat  a ’zolari  sifatida  um um iy  m adaniy jihatlari  va  tarixiy  ongiga  ko ‘ra 

davlatga  m ansublik  tuyg‘usiga  ega  b o ‘lgan,  nisbatan  keng  ijtim oiy  guruh 

tarzida  tavsiflanishi  m um kin.  Aholisiz  davlat  b o ‘lmaydi,  chunki  m uayyan 

hudud  davlat  deb  tan  olinsada,  lekin  bu  davlat  tom o n id an   qabul  qilinadi- 

gan  qon u nlar  ijrosini  ta ’m inlovchi  aholining  b o ‘lmasligi,  uning  g o ‘yo  bir 

m aterik  yoki  q it’a  singari  hududiy birlik sifatida  nam oyon  b o ‘lishiga  sabab 

b o ‘ladi.

D avlat  aholisi  uning  tuzulishiga  ko ‘ra  bir  m illatdan  tashkil  topishi 

yoki  ko ‘p  millatli  b o ‘lishi  m um kin.  0 ‘zbekistonda  130  d an  ortiq  millat 

vakillari  yashaydi,  ular  ijtim oiy  mavqeyi,  tili,  dini,  urf-odatidan  q a t’i 

nazar,  0 ‘zbekiston  Respublikasining  fuqarolari  b o ‘lib,  hudud  miqyosida 

birlashganlar.  Bir  davlat  hududida  m avjud  turli  milliy  guruhlarga  nisbatan 

yagona  siyosiy  hokim iyat  tatbiq  etiladi.

M azkur  borada  davlatning  fuqaroligi  masalasi  alohida  aham iyat  kasb

70



Ill  B O B .   DAVLAT  H AQ ID A  U M U M IY   T A ’ LIM O T

etadi. 


Fuqarolik  —

  o ‘zaro  huquq  va  m ajburiyatlar  ham da javobgarlikning 

mavjudligida  ifodalanadigan,  davlat  hududida  yashovchi  shaxslarning 

davlat  bilan  barqaror  huquqiy  aloqasi  tushuniladi.  Bu  shaxsning  muayyan 

davlat  ixtiyorida  b o ‘lishi,  m am lakat  ichida  ham ,  uning  tashqarisida  ham 

davlatga  m ansub  ekanligida  nam oyon  b o ‘ladi.  U shbu  m ansublik  huquqiy 

hujjatlar  (pasport)  yordam ida  tasdiqlanadi.  Fuqarolik  deganda  insonni 

siyosiy-huquqiy to m o n d an   davlat  hududida va  uning tashqarisida  him oya- 

lanishi,  qonuniy  m uhofazalanishi  tushuniladi.

Fuqarolik  tu sh u n ch asi  qadim iy  Y unoniston  va  R im da  mavjud 

b o ‘lsada,  asosan,  feodalizm   inqirozga  uchrab,  jam iyatdagi  siyosiy,  iqti­

sodiy  va  ijtim oiy  hayot  dem okratiya  va  bozor  m unosabatlariga  o ‘tayotgan 

bir  bosqichda,  hozirgi  shaklda  nam oyon  bo ‘la  boshladi.  Ilk  bor  “shahar- 

lik”  so ‘zi  (fransuzcha  “sutuayn*’,  inglizcha  “sitizen” ,  ruscha  “gorojanin- 

grajdanin”  va  hokazo)  m ustabid  feodal  m unosabatlardan  ozod  degan 

m a’noni  bildirgan.  M ustaqillik  e ’lon  qilinganidan  so‘ng  o ‘zbek  tilida 

o ‘tm ishdagi  “grajdanlik”  so ‘zi  o ‘rniga  “ fuqarolik”  degan  atam a  qabul 

qilindi.



Download 17,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   702




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish